Từ vụ cựu Chủ tịch chứng khoán Trí Việt bị phạt 2 tỷ đồng:

Bị cáo chỉ bị phạt tiền, không bị phạt tù là không phạm tội?

ANTD.VN - Từ vụ cựu Chủ tịch chứng khoán Trí Việt và một số bị cáo trong các vụ án khác không bị phạt tù, chỉ bị phạt tiền, nhiều người hỏi, bị cáo lĩnh án phạt tiền có được coi là không phạm tội?

Mới đây, TAND TP Hà Nội tuyên phạt cựu Chủ tịch Công ty Cổ phần chứng khoán Trí Việt Phạm Thanh Tùng 2 tỷ đồng về Tội thao túng thị trường chứng khoán vì đã chỉ đạo nhân viên thao túng chứng khoán, gây thiệt hại cho 31 nhà đầu tư. Liên quan đến vụ án, 2 bị cáo khác là Đỗ Thị Hồng Hạnh, Nguyễn Mạnh Thìn (đều là nhân viên của Công ty Cổ phần chứng khoán Trí Việt) cũng bị tuyên phạt mỗi người 500 triệu đồng về cùng tội danh.

Trả lời câu hỏi, việc TAND áp dụng hình phạt phạt tiền có phải là do các bị cáo không phạm tội, luật sư Nguyễn Thị Thu – Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, Điều 35 Bộ luật Hình sự 2015 quy định, phạt tiền là hình thức phạt chính trong các trường hợp: Người phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng do Bộ luật này quy định; Người phạm tội rất nghiêm trọng xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, môi trường, trật tự công cộng, an toàn công cộng và một số tội phạm khác do Bộ luật này quy định.

Hình thức phạt tiền được áp dụng là hình phạt bổ sung đối với người phạm tội về tham nhũng, ma túy hoặc những tội phạm khác do Bộ luật này quy định.

Mức tiền phạt được quyết định căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm của tội phạm, đồng thời có xét đến tình hình tài sản của người phạm tội, sự biến động của giá cả, nhưng không được thấp hơn 1 triệu đồng.

Đối với pháp nhân thương mại phạm tội, hình thức phạt tiền là hình thức phạt chính hoặc hình phạt bổ sung.

Như vậy, bị cáo bị Tòa án nhân dân áp dụng hình phạt chính là phạt tiền trong các vụ án hình sự không có nghĩa là không phạm tội. Người đó đã thực hiện hành vi phạm tội và có tội. Tuy nhiên, căn cứ tính chất mức độ của hành vi, đối tượng này được cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng mức hình phạt là phạt tiền thay vì phạt tù – luật sư Nguyễn Thị Thu nhấn mạnh.

Cũng theo luật sư Nguyễn Thị Thu, các hình phạt chính trong pháp luật hình sự có mức độ nghiêm khắc tăng dần, từ cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, tù chung thân và tử hình.

Ngoài ra còn có các hình phạt bổ sung gồm: Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; cấm cư trú; quản chế; tước một số quyền công dân; tịch thu tài sản; phạt tiền (khi không áp dụng là hình phạt chính); trục xuất (khi không áp dụng là hình phạt chính).

Theo Điều 51 BLHS, khi xét xử, tòa sẽ cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng để quyết định mức hình phạt.

Về việc xóa án tích đối với các bị cáo lĩnh án phạt tiền, trong thời hạn 1 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt người phạm tội không thực hiện hành vi phạm tội mới thì đương nhiên được xóa án tích và coi như chưa bị kết án.

Sau thời hạn 1 năm, nếu người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội tiếp theo thì tính là thực hiện hành vi phạm tội lần đầu. Nếu là tội phạm ít nghiêm trọng thì khi xét xử được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Trường hợp chưa hết thời hạn 1 năm xóa án tích, người phạm tội tiếp tục thực hiện hành vi phạm tội thì được coi là tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm và đây là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.