[ẢNH] Siêu tên lửa 9M729 và bước đi "già quá hóa non" của Nga trước Mỹ?

Giới chức Nga và Mỹ đã gặp nhau bên lề cuộc họp của 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ở thủ đô Bắc Kinh nhằm thảo luận về số phận của Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) – nguồn cơn gây ra căng thẳng leo thang giữa Moscow và Washington.

"Không may là không có tiến bộ nào đạt được”, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết sau các cuộc đối thoại với ông Andrea Thompson – Thứ trưởng Bộ An ninh Quốc tế và Kiểm soát Vũ khí của Mỹ.

"Chúng tôi đã không đạt được bất kỳ tiến bộ nào. Chúng tôi thông báo về điều này không chỉ với sự đau buồn mà còn với nỗi quan ngại sâu sắc về số phận của hiệp ước, về số phận của an ninh Châu Âu và an ninh quốc tế”, ông Ryabkov phát biểu.

Trong cuộc họp với các nước thành viên khác của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ở thủ đô Bắc Kinh, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Ryabkov cho biết, các cuộc đối thoại song phương đã bị bế tắc về một số chủ đề cụ thể do Mỹ “cố tình” từ chối đi theo con đường đối thoại.

"Nga không thể bị đổ lỗi về bất kỳ thứ gì. Chúng tôi luôn sẵn sàng đối thoại về mọi chủ đề, bao gồm những vấn đề gai góc nhất hiện nay, và chúng tôi luôn sẵn sàng minh bạch. Chúng tôi mong chờ các đối tác của chúng tôi có cách tiếp cận tương tự”, ông Ryabkov bày tỏ.

Mỹ tiếp tục cho biết họ sẽ chính thức bắt đầu tiến trình rút khỏi hiệp ước INF – một tiến trình kéo dài 6 tháng, nếu như Nga không phá hủy hoàn toàn các hệ thống tên lửa 9M729, trong khi đó Moscow lại từ khước điền kiện trên.

Tên lửa 9M729 là phiên bản mới hơn của tên lửa 9M728 – một loại tên lửa được trang bị cho hệ thống Iskander-M. 9M728 được phát triển bởi Cục Thiết kế Novator ở Yekaterinburg.

Tên lửa 9M729 có thể mang đầu đạn thường có sức công phá lớn hoặc đầu đạn hạt nhân. Chúng được trang bị một hệ thống điều khiển giúp đạt độ chính xác cao hơn.

Tên lửa 9M729 gây lo ngại rất lớn cho Mỹ và Mỹ tin rằng, Nga đã tiến hành thử nghiệm tên lửa loại này ở các tầm bắn vi phạm Hiệp ước Các Lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF).

Tầm bắn tối đa của tên lửa 9M729 theo Nga công bố là 480km. Trong khi Mỹ tin rằng, tên lửa 9M729 của Nga có tầm bắn vượt phạm vi 500km được quy định trong hiệp ước INF.

Bộ Quốc phòng Nga mới đây đã lần đầu tiên cho “trình làng” tên lửa 9M729 để các tùy viên quân sự nước ngoài có thể trực tiếp nhìn thấy loại vũ khí mới này của Nga trong một nỗ lực nhằm giải tỏa nỗi quan ngại của phương Tây và mở đường cho các cuộc đối thoại nhằm giữ lại hiệp ước INF.

Tuy nhiên, điều đáng tiếc là các đại diện của Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Liên minh Châu Âu (EU) và NATO đều không đến tham dự sự kiện giới thiệu tên lửa của Nga.

Diễn biến này khiến người ta lo ngại Nga và Mỹ sẽ không thể tháo gỡ được cuộc đối đầu xung quanh tên lửa 9M729 và hiệp ước INF, từ đó hiệp ước INF sẽ bị xé bỏ và châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang đáng sợ.

INF được ký kết là để giải quyết một cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân thời Xô-viết nhằm vào các thủ đô phương Tây.

Hiệp ước INF được ông Mikhail Gorbachev và ông Ronald Reagan ký năm 1987 cấm Nga và Mỹ phát triển, triển khai và thử nghiệm các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo được phóng đi từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 300 đến 3.400 dặm (tương đương từ 482km đến 5470km).

Hiệp ước này được coi là một thành tựu lớn đạt được trong nỗ lực nhằm “tháo ngòi” căng thẳng trong Chiến tranh Lạnh và giúp hóa giải nỗi lo sợ về vũ khí hạt nhân ở châu Âu.

Không ít ý kiến cho rằng việc phát triển tên lửa 9M729 là bước đi già quá hóa non của Nga. Moscow âm thầm phát triển loại vũ khí này nhằm đạt được lợi thế nhất định trên chiến trường.

Tuy vậy việc bị Mỹ phát hiện và tố cáo vi phạm hiệp ước buộc Nga phải xuống nước tổ chức buổi họp báo công bố thông số loại tên lửa trên. Tuy vậy trước yêu cầu phá hủy của Mỹ, Nga cũng không dễ để làm theo khi ở vai trò là một cường quốc.

Tuy nhiên nếu để xảy ra chạy đua vũ trang hoặc các loại tên lửa tầm trung của Mỹ triển khai tại các quốc gia đồng minh nằm cạnh Nga sẽ là điều cực kỳ bất lợi. Giới quan sát cho rằng Nga đang phải cân nhắc thiệt hơn cho bước đi kế tiếp.