Nếu cho đến gần đây Thỏa thuận Minsk về Donbass mới được thực hiện sau rất nhiều khó khăn, thì hiện tại có nguy cơ Kiev sẽ từ bỏ các cuộc đàm phán tiếp theo và bắt đầu một chiến dịch quân sự quy mô lớn ở miền Đông.
Lý do cho điều này bắt nguồn từ bước đi gần đây từ phía chính quyền Belarus, khi Minsk đã quyết định cắt đứt hoàn toàn mọi liên hệ với Kiev sau cuộc khủng hoảng hàng không.
Theo đánh giá từ giới phân tích, động thái mới nhất từ phía Belarus sẽ gây ra nhiều nguy hiểm cho sự tồn tại của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk tự xưng (DPR và LPR).
Quân đội Ukraine vẫn đang ở Donbass và hoạt động quân sự của Kiev có thể bắt đầu bất cứ lúc nào, đặc biệt trong tình cảnh hoạt động đàm phán hòa bình với các bên tham gia trong Thỏa thuận Minsk bị đình chỉ.
Giới chức tại Moskva đã ra tuyên bố lo ngại về viễn cảnh trên, họ cho rằng nếu chiến dịch quân sự quy mô lớn diễn ra sẽ xuất hiện thảm họa đối với dân thường.
Nguyên nhân theo đánh giá nằm ở cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin với người đồng cấp Mỹ Joe Biden, trong đó Belarus không nằm trong kế hoạch tham vấn giữa hai nguyên thủ, điều này khiến Minsk không bằng lòng.
Trước thực tế trên, việc Belarus không giữ quan hệ với Ukraine đã tạo ra mối đe dọa cho phe ly khai tại Donbass, bởi bây giờ Kiev có khả năng từ chối bất kỳ cuộc đàm phán nào theo định dạng Thỏa thuận Minsk.
Đồng thời cần lưu ý là gần đây chính quyền Belarus đang tăng cường tương tác với DPR và LPR, tuy với bối cảnh công dân Belarus không công nhận các nước cộng hòa tự xưng này, điều đó chỉ làm gia tăng căng thẳng.
Bước đi của Belarus trong từng thời kỳ vẫn tỏ ra đặc biệt khó đoán định, thậm chí mâu thuẫn nhau, thể hiện qua những chính sách đối ngoại không có tính nhất quán của mình.
Trước khi xảy ra căng thẳng với Ukraine liên quan đến việc đóng cửa bầu trời vì vụ ép máy bay chở khách hạ cánh để bắt giữ nhà hoạt động đối lập, Minsk và Kiev có sự đồng thuận cao với nhau trong tình hình khu vực.
Minsk mặc dù là đồng minh của Moskva nhưng lại không công nhận bán đảo Crimea thuộc chủ quyền của Nga, họ còn tích cực trợ giúp Ukraine trong nhiều chính sách nhằm chống lại lực lượng ly khai miền Đông.
Không chỉ có vậy, trước khi quay lại mối quan hệ gắn bó với Nga sau cuộc bầu cử tổng thống gây tranh cãi, Belarus có rất nhiều bước đi cho thấy sự "xoay trục" về phía Liên minh châu Âu - EU cũng như Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương - NATO.
Điển hình là việc Belarus tăng cường hợp tác kinh tế với EU, mở rộng quy chế trao đổi với NATO và thậm chí còn lên kế hoạch tổ chức những cuộc tập trận chung ở phía Đông, sát biên giới Liên bang Nga.
Tuy vậy giới chuyên môn cho rằng bước đi mới nhất Belarus có thể chỉ là "sự giận dỗi" nhất thời, không loại trừ khả năng Minsk sẽ quay lại tiến trình đàm phán về tình hình miền Đông Ukraine sau khi nhận được một "sự trao đổi" từ phía Nga.