[Ảnh] Lý do thực sự khiến Trung Quốc đổ tiền để đóng tàu sân bay

09/10/2020 15:08

ANTD.VN - Các tàu sân bay đại diện cho một khả năng mới của quân đội Trung Quốc và được Bắc Kinh quảng cáo rầm rộ, nhưng theo giới chuyên gia, tàu sân bay của Trung Quốc vẫn không cùng đẳng cấp với tàu sân bay của Mỹ về cả công nghệ và kinh nghiệm. Điều quan trọng là tàu sân bay Trung Quốc hiện tại không phải dành để chiến đấu mà mang sứ mệnh khác.

[Ảnh] Lý do thực sự khiến Trung Quốc đổ tiền để đóng tàu sân bay

Trung Quốc có 2 tàu sân bay đang hoạt động và chiếc thứ ba đang hoàn thành. Trong đó, Liêu Ninh - tàu sân bay đầu tiên được đưa vào hoạt động vào năm 2012, trong khi chiếc thứ hai - Sơn Đông (ảnh) bắt đầu hoạt động vào tháng 12-2019

Truyền thông nhà nước Trung Quốc gần đây liên tục phát hành các video khoe về khả năng của tàu sân bay. Tuy nhiên, bất chấp sự khen ngợi quá lời đó, giới phân tích cho rằng các tàu sân bay của Trung Quốc không phải là mối đe dọa lớn so với các tàu sân bay của Mỹ

Cụ thể, cả tàu sân bay Liêu Ninh lẫn Sơn Đông đều dựa trên tàu sân bay lớp Kuznetsov do Liên Xô thiết kế vào những năm 1980. Một “di sản” vẫn cản trở hiệu quả của 2 con tàu này, đó là hệ thống cất cánh cự ly ngắn cùng cáp hãm đà (STOBAR).

Với hệ thống STOBAR, máy bay cất cánh với tốc độ thấp hơn bình thường. Các tàu sân bay Trung Quốc cũng phải phóng từng chiếc một, trong khi tàu sân bay của Mỹ có thể phóng 2 chiếc máy bay trong vòng vài giây.

Hệ thống cất cánh đó cũng gắn liền với điều kiện là máy bay phải nhẹ. Do vậy, máy bay chiến đấu của Trung Quốc có khả năng tấn công hạn chế bởi chỉ có thể mang một số ít tên lửa và dự trữ mức nhiên liệu hạn chế.

Ngược lại, các tàu sân bay Mỹ sử dụng máy phóng chạy bằng hơi nước và hiện đại nhất là máy phóng điện từ nên có thể phóng đủ loại: chiến đấu cơ, máy bay ném bom, máy bay giám sát và kiểm soát đường không, thậm chí cả tàu vận tải nhỏ

Thêm vào đó, có một thực tế là máy bay chiến đấu hải quân hiện tại của Trung Quốc, “Cá mập bay” J-15, được cho là kém hơn nhiều so với các đối thủ của Mỹ. Trung Quốc đã mua một nguyên mẫu Su-33 chưa hoàn thiện từ Ukraine, chế tạo lại và cho ra đời J-15.

Động cơ nội địa kém hiệu quả và các vấn đề cơ học khác đã dẫn đến nhiều vụ tai nạn của J-15. Có thời điểm, toàn bộ phi đội J-15 của Trung Quốc đã phải ngừng hoạt động trong 3 tháng.

J-15 cũng là máy bay chiến đấu trên tàu sân bay nặng nhất đang trong biên chế, điều tối kỵ với hệ thống STOBAR. Trọng lượng rỗng của J-15 hoặc không có nhiên liệu hoặc vũ khí, lơn hơi nhiều so với F Super Hornet và F-35C.

Các tàu sân bay Trung Quốc được cho là chậm hơn và chỉ có thể hoạt động trên biển khoảng 6 ngày là cần tiếp nhiên liệu, trong khi các tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân của Mỹ có thể hoạt động liên tục trong nhiều năm miễn là thủy thủ đoàn được tiếp tế.

Hơn nữa, Trung Quốc có kinh nghiệm vận hành tàu sân bay chưa đầy 10 năm, trong khi Mỹ có gần 1 thế kỷ kinh nghiệm tích lũy được từ nhiều cuộc xung đột trên nhiều châu lục.

Nhưng điều quan trọng là Trung Quốc đặt ra sứ mệnh khác đối với các tàu sân bay của họ. “Nó chẳng liên quan gì đến tình huống đối đầu với Đài Loan hay ở Biển Hoa Đông”, Timothy Heath, một nhà nghiên cứu quốc phòng cấp cao tại Rand Corporation nhận định.

Thay vào đó, Trung Quốc đang hy vọng sử dụng các tàu sân bay của mình để giúp bảo đảm các tuyến đường thương mại quan trọng ở Ấn Độ Dương, một phần trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

“Đó là giá trị thực của các hàng không mẫu hạm này khi đặt câu hỏi tại sao họ lại sẵn sàng chi quá nhiều tiền để đóng các tàu sân bay với khả năng trên không hạn chế. Đối với nhiệm vụ đó, nó có thể là đủ”, chuyên gia Timothy nói.

Phần lớn lượng dầu nhập khẩu của Đông Á chảy qua các điểm nghẽn quan trọng như eo biển Malacca, và vì Trung Quốc thiếu đồng minh trong khu vực nên nước này chưa có căn cứ quân sự có thể đảm bảo an ninh cho các lợi ích của mình ở đó.

Hơn nữa, sự hiện diện của các đối thủ như Ấn Độ - nước có các tàu sân bay riêng - làm tăng nhu cầu của Trung Quốc về các tàu sân bay để hỗ trợ các hoạt động hải quân trong khu vực.

Vì thế, chúng là những căn cứ không quân di động để hộ tống tàu hàng nhằm bảo đảm an ninh như một cách bù đắp cho việc Bắc Kinh không có một chuỗi căn cứ quân sự trên bộ dọc theo tuyến đường Ấn Độ Dương.

Một lý do khác củng cố điều này, lực lượng phòng thủ chính của Trung Quốc đại lục chống lại tàu sân bay của đối phương không phải là tàu sân bay của Trung Quốc mà là kho vũ khí bao gồm tên lửa đạn đạo, tàu ngầm, máy bay mặt đất và tàu nổi của hải quân.

Chiếc tàu sân bay mới nhất, lớp Type 003 của Trung Quốc sẽ có boong phẳng, được cho là có hệ thống phóng máy phóng điện từ hoặc chạy bằng hơi nước. Dự kiến nó sẽ đi vào hoạt động vào năm 2024, mặc dù có thể ra mắt sớm nhất là vào cuối năm nay.

Với khả năng đóng tàu cực nhanh và cam kết hiện đại hóa quân sự mạnh mẽ của Trung Quốc, các tàu sân bay hiện tại có thể trở thành những tàu huấn luyện giúp nước này tích lũy kinh nghiệm về tàu sân bay.