Anh dẫn dắt châu Âu đối đầu Nga quanh vấn đề Ukraine nhằm mục đích gì?

Anh đang dẫn dắt châu Âu đối đầu Nga quanh vấn đề Ukraine, động thái được cho là nhằm củng cố niềm tin tưởng với các đồng minh của mình. Hiện văn phòng Thủ tướng Boris Johnson ngày 29/1 cho biết đã đề xuất tăng quân số nước này đồn trú tại Đông Âu lên hơn 2.200 người và chuyển vũ khí phòng thủ tới Estonia.

"Điều này sẽ gửi thông điệp rõ ràng tới Điện Kremlin rằng chúng tôi không dung thứ cho hoạt động gây bất ổn của họ và chúng tôi luôn sát cánh cùng các đồng minh NATO khi đối mặt thái độ thù địch của Nga", Thủ tướng Boris Johnson cho biết.

Thủ tướng Boris Johnson thông báo đã ra lệnh cho quân đội Anh sẵn sàng triển khai lực lượng trên khắp châu Âu vào tuần tới để có thể "hỗ trợ các đồng minh NATO trên bộ, trên biển và trên không"

Thủ tướng Anh cũng cảnh báo nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin chọn "đổ máu và hủy diệt ở Ukraine, đó sẽ làm thảm kịch cho châu Âu".

Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết động thái triển khai tiêm kích, chiến hạm, xe tăng, binh sĩ này sẽ củng cố khả năng phòng thủ của NATO và nhấn mạnh khả năng hỗ trợ của Anh với các các đối tác Bắc Âu và Baltic.

Khoảng 900 binh sĩ Anh đang đồn trú tại Estonia, hơn 100 người tại Ukraine làm công tác huấn luyện và một đội bộ binh cơ giới khoảng 150 người tại Ba Lan.

Tàu sân bay HMS Prince of Wales của Anh đang được đặt trong chế độ sẵn sàng lên đường nếu căng thẳng gia tăng.

Các động thái quân sự này được tiến hành song song với hoạt động ngoại giao. Ngoại trưởng Anh Liz Truss và Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace sẽ tới Moscow hội đàm với những người đồng cấp trong vài ngày tới.

"Họ sẽ đề nghị cải thiện quan hệ với chính phủ của Tổng thống Putin và khuyến khích giảm căng thẳng", văn phòng Thủ tướng Anh cho hay.

Anh là nước đang dẫn đầu nỗ lực ở châu Âu nhằm gây sức ép với Nga trong cuộc khủng hoảng Ukraine.

Căng thẳng leo thang sau khi Mỹ và NATO cáo buộc Nga tập trung hơn 120.000 quân sát biên giới và lên kế hoạch tiến đánh nước láng giềng.

Trong khi đó Ukraine cho rằng Nga đang triển khai tới 127.000 quân cùng hàng ngàn xe tăng, pháo tự hành, tên lửa hành trình tới sát biên giới của họ.

Đáp lại các cáo buộc, Nga cho biết hành động điều quân của họ ở biên giới tiếp giáp với Ukraine là hoàn toàn vì mục đích phòng thủ.

Nga cũng yêu cầu NATO vĩnh viễn không kết nạp Ukraine, bên cạnh loạt yêu cầu an ninh gửi tới phương Tây. Mỹ và NATO đã bác bỏ yêu sách của Moscow.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 28/1 tuyên bố Nga không muốn chiến tranh nhưng không cho phép ai "vùi dập hay phớt lờ lợi ích của mình".

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Alexey Zaytsev khẳng định Nga nhiều lần tuyên bố không có ý định tấn công bất cứ ai và không chấp nhận chiến tranh với Ukraine.

Tuy thế, nguồn tin phương Tây hôm 29/1 cho biết Nga chuyển "ngân hàng máu" đến sát Ukraine, đây là một trong những dấu hiệu quan trọng thể hiện mức độ sẵn sàng chiến đấu của quân đội Nga.

Lượng máu dự trữ này, cùng với các trang thiết bị y tế khác, có thể giúp các đơn vị quân đội Nga cứu chữa thương binh trong trường hợp nổ ra xung đột, nhóm cựu quan chức Mỹ cho hay. Hiện Mỹ và Anh đang là hai quốc gia tích cực cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Với năng lực quân sự mạnh cùng quan hệ vốn đã lạnh nhạt với Nga, Anh trở thành nước châu Âu đầu tiên cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine.

Trước đó Bộ Ngoại giao Anh đưa ra động thái bất thường khi cáo buộc Điện Kremlin "âm mưu cài lãnh đạo thân Nga ở Ukraine". Một quan chức Anh giấu tên am hiểu vấn đề cho biết cáo buộc này dựa trên phân tích tình báo từ một số quốc gia, trong đó có Mỹ.

Theo Bộ Ngoại giao Anh, Nga đang coi cựu nghị sĩ Ukraine Yevhen Murayev, người phản đối Ukraine hội nhập với phương Tây, là ứng viên tiềm năng để đứng đầu một ban lãnh đạo thân Nga, nhưng không đưa ra bằng chứng. Moscow đã phủ nhận mọi cáo buộc.

Theo bình luận viên Max Colchester của WSJ, sự hăng hái bất thường của Anh còn được thể hiện khi London trở thành cường quốc châu Âu đầu tiên tham gia cùng Mỹ trong nỗ lực cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine, khi căng thẳng với Nga leo thang.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết, họ đã cung cấp "những hệ thống vũ khí hạng nhẹ, chuyên chống tăng thiết giáp và mang tính phòng thủ" để giúp Ukraine tự vệ trong trường hợp bị Nga tấn công.

Ông Jack Watling, chuyên gia về tác chiến trên bộ tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh, đánh giá lô hàng gồm khoảng 2.000 tên lửa chống tăng mà Anh chuyển cho Ukraine sẽ gây thêm khó khăn đáng kể cho Nga nếu nước này có ý định tấn công Ukraine bằng xe tăng.

Anh hiện dẫn dắt một nhóm tác chiến đa quốc gia thuộc NATO ở Estonia để củng cố sườn phía đông của châu Âu, đồng thời là quốc gia châu Âu đầu tiên điều công binh đến hỗ trợ quân đội Ba Lan khi nước này phải xử lý dòng người nhập cư bất hợp pháp đột ngột đổ đến từ Belarus, đồng minh của Nga, .

Nhờ sở hữu lực lượng quân sự hàng đầu tại Tây Âu, Anh được đánh giá có nhiều lựa chọn trong hành động.

Thêm vào đó, họ không phụ thuộc nhiều vào nguồn cung cấp khí đốt từ Nga như những quốc gia châu Âu khác. Đây dường như cũng là lý do khiến London không ngần ngại cứng rắn với Moscow.

Thủ tướng Boris Johnson đã công khai phản đối dự án Nord Stream 2 (Dòng chảy Phương Bắc 2), đường ống dẫn khí đốt từ Nga tới Đức mới được xây dựng và chưa đi vào hoạt động.

"Một lựa chọn sắp được đưa ra, giữa bơm ngày càng nhiều khí đốt của Nga vào những đường ống khổng lồ mới và bảo vệ Ukraine, ủng hộ hòa bình và ổn định", Thủ tướng Anh từng cho biết.

Sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014, Anh cũng đã giúp Ukraine củng cố quân đội thông qua chương trình huấn luyện có tên Chiến dịch Orbital.

Chiến dịch Orbital bắt đầu từ năm 2015 và đã huấn luyện khoảng 22.000 binh sĩ Ukraine về các kỹ năng y tế, tháo gỡ mìn và chiến thuật bộ binh, trong đó có ứng phó lính bắn tỉa.

Tương tự nhiều quốc gia châu Âu khác, Anh từng tỏ ra kiềm chế, không cung cấp vũ khí sát thương cho quân đội Ukraine do lo ngại thổi bùng căng thẳng với Nga.

Tuy nhiên, lập trường của Anh dần trở nên quyết liệt hơn. London cũng đã ký thỏa thuận với Kiev để hỗ trợ họ phát triển một căn cứ hải quân trên Biển Đen, đồng thời nhất trí giúp đóng tàu hải quân để bảo vệ bờ biển Ukraine.

"Đằng sau loạt nỗ lực đối đầu với Nga, chính phủ Anh thể hiện mong muốn tích cực bảo vệ những chính quyền thân thiện với họ, đồng thời chứng minh với Mỹ rằng họ là một đồng minh đáng tin cậy", bình luận viên Colchester nhận định.