Xét xử vụ Việt Á: Cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nói chưa kịp trả lại tiền thì… bị bắt

• “Ông chủ” Việt Á Phan Quốc Việt nói tiền hối lộ là “chia sẻ theo tinh thần Á Đông”
• Hình ảnh “ông chủ” Việt Á và hai cựu Bộ trưởng bị dẫn giải tới tòa
• Xét xử vụ Việt Á: Hàng loạt Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh được triệu tập tới tòa

Nhờ can thiệp, tác động để được lưu hành kit test

Trong vụ án này, bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty Việt Á) bị đưa ra xét xử về 2 tội danh “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”. Trả lời thẩm vấn, Phan Quốc Việt khai Công ty Việt Á kinh doanh chủ yếu là trong lĩnh vực mua bán sinh phẩm y tế. Ngoài ra, Việt còn tham gia điều hành một số công ty khác nhưng vẫn xoanh quanh lĩnh vực trên.

Liên quan đến việc tham gia đề tài nghiên cứu sản xuất kit xét nghiệm, theo lời khai của Việt, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế, kỹ thuật, Bộ KH-CN) gọi điện, thuyết phục tham gia cùng với Học viện Quân y. Trước tòa, Tổng giám đốc Việt Á cho biết, Việt Á nhận 1 tỉ đồng từ Học viện Quân y và kèm theo nguyên vật liệu sản xuất.

Theo cáo trạng, khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ KH-CN giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch. Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm, sau đó chiếm đoạt, biến thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng để Việt Á được Bộ KH-CN phê duyệt tham gia, phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.

Sau đó, Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh (cán bộ Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế)... can thiệp, tác động, chỉ đạo để Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test xét nghiệm COVID-19.

Tại tòa, bị cáo Việt cũng nói tới những khó khăn trong toàn bộ quy trình kiểm nghiệm, nghiệm thu, cấp phép tạm thời. Cụ thể, Việt khai rằng thời gian cấp phép lâu do sự thận trọng của các đơn vị với mong muốn có được bộ xét nghiệm tốt. Thời gian đó, Việt cho biết có nhờ bị cáo Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long) gửi gắm các đơn vị chuyên môn. Ở giai đoạn cấp phép chính thức, Việt nhờ Nguyễn Huỳnh tác động tới một số đơn vị của Bộ Y tế.

Liên quan đến hành vi đưa tiền, tại tòa, Phan Quốc Việt thừa nhận suốt quá trình tham gia đề tài, cấp phép và thương mại bộ kit, bản thân đã đưa 350.000 USD cho Trịnh Thanh Hùng bởi theo lời Việt, đó là “sự chia sẻ, cảm kích” và đưa cho Nguyễn Văn Trịnh 200.000 USD.

Đối với bị cáo Nguyễn Huỳnh, Việt nói rõ đã đưa cho Huỳnh trên 2 triệu USD và 4 tỉ đồng. Đáng chú ý, lời khai tại tòa của Phan Quốc Việt thể hiện trong tổng số tiền đưa cho Huỳnh, có một khoản mượn từ bạn bè, còn lại là từ nguồn thu của doanh nghiệp. “Lúc mượn tiền, Việt chuyển từ tiền Việt sang USD và hầu hết là mang tiền từ Sài Gòn ra” – “ông chủ” Việt Á cho biết.

Về hành vi “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, Phan Quốc Việt cho biết, cho nhân viên mang máy móc, kit xét nghiệm để hỗ trợ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh và đưa tiền cho một số cá nhân ở địa phương nhưng bị cáo này không nhớ hết.

Đơn cử đối với CDC Hải Dương, Việt khai đã đưa cho bị cáo Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương) 27 tỉ đồng. Ngoài ra, Việt thừa nhận đưa cho cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng 100.000 USD.

Liên quan đến hành vi sai phạm của 2 cựu lãnh đạo Bộ KH-CN, HĐXX cung đã tiến hành xét hỏi bị cáo Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng) và Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng). Cả hai bị cáo này cùng bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".

Theo lời khai của bị cáo Chu Ngọc Anh, bị cáo ký Quyết định giao đề tài nghiên cứu cho Học viện Quân y trên cơ sở tư vấn của hội đồng khoa học. Khoản tiền chi cho đề tài này là 18,9 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước cấp cho Bộ KH-CN. Đối với đề tài này thì không có nghiệm thu từng giai đoạn. Về Quyết định nghiệm thu giai đoạn 1 là do Thứ trưởng Phạm Công Tạc ký.

Tại tòa, Việt thừa nhận bản thân đã đưa 200.000 USD cho cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh. Về số tiền này, cựu Bộ trưởng cho biết, vào khoảng tháng 8-2020, Việt có nhắn tin xin gặp để báo cáo về kết quả chống dịch và đưa túi quà.

“Bị cáo chỉ tưởng Việt đưa sản phẩm, không nghĩ bên trong có tiền nên cất vào tủ. Khi chuyển phòng, bị cáo cất tiền vào vali định trả lại khi gặp Việt và nghĩ nhận tiền của doanh nghiệp là sai. Nhưng sau đó dịch bệnh kéo dài, chưa kịp trả lại thì bị bắt” – cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh trần tình.

Về phần mình, bị cáo Phạm Công Tạc khai, bản thân là cấp phó, giúp việc cho Bộ trưởng giải quyết vấn đề chuyên môn, có liên đới trách nhiệm về quản lý đề tài. Về kết luận số tiền Việt đưa cho bị cáo là 50.000 USD nhưng cựu Thứ trượng Phạm Công Tạc khai chỉ nhận 100 triệu đồng.

“Bị cáo nhớ sau cuộc họp, Việt muốn đến thăm và để lại bộ kit, nói là “có cành đào tết để tặng”, nhưng khi mở ra thì thấy ngoài bộ kit còn có 2 cọc tiền trị giá 50 triệu đồng, tổng 100 triệu đồng” – bị cáo Phạm Công Tạc trình bày.

Trả lời HĐXX về việc đưa tiền cho bị cáo Tạc, số tiền là 100 triệu đồng như lời khai cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN hay là 50.000 USD và bị cáo lấy gì để khẳng định, “ông chủ” Việt Á ngắn gọn: “Lúc đó bị cáo chỉ đưa tiền USD cho tiện”.