Xe chiến đấu bộ binh BMP-1LB kỳ lạ của Ukraine

Xe chiến đấu bộ binh (IFV) BMP-1LB được phát triển trong điều kiện chiến tranh, nhiệm vụ chính của nó là cơ giới hóa nhiều lữ đoàn mới thành lập và bù đắp tổn thất về xe bọc thép trong các đơn vị hiện có.

Chiếc IFV đặc biệt này được Ukraine chế tạo lại từ thân xe bọc thép chở quân bánh xích MT-LB của Liên Xô, phương tiện này hiện có số lượng lớn trong các kho chứa thiết giáp.

Xe phải trải qua quá trình sửa chữa lớn bằng cách tháo rời hoàn toàn và sửa lỗi, sau đó được sơn và lắp ráp lại. Tuy vậy động cơ bị nhận xét là không đủ tin cậy, nhiều chi tiết xuống cấp do đã lưu kho quá lâu, khiến công việc phục hồi rất vất vả.

Sau khi hoàn tất việc sửa chữa, nhiều thay đổi đã được thực hiện đối với thiết kế của xe, đặc biệt là cách bố trí khoang lái, tăng cường hỏa lực và khả năng bảo vệ.

Lớp giáp của MT-LB nguyên bản ở hai bên và phía sau chỉ đạt 7 mm, và ở phía trước khoảng 14 mm, chỉ đủ để bảo vệ chống lại các mảnh vỡ nhỏ và hỏa lực súng trường nhẹ, nhưng súng máy lắp đạn lõi thép vẫn có thể xuyên qua thân xe.

Để bù đắp cho nhược điểm này, các tấm thép bổ sung được hàn trên xe chiến đấu bộ binh BMP-1LB theo toàn bộ chu vi, tạo thành lớp giáp cách đều mang lại mức độ bảo vệ cao hơn nhiều.

Một trạm vũ khí điều khiển từ xa với súng máy hạng nặng KPVT 14,5 mm cũng được lắp đặt, đi kèm một trạm quan sát quang học với kênh ảnh nhiệt ngày và đêm. Ngoài ra, ụ súng còn có thêm lá chắn bảo vệ chống lại đạn và mảnh vỡ nhỏ.

Nhưng module vũ khí này bị nhận xét không đáng tin cậy và có một số vấn đề. Ngoài thực tế là bản thân khẩu KPVT nổi tiếng là nhạy cảm với môi trường, thiết kế lắp đặt mở khiến nó thậm chí còn dễ bị tổn thương hơn.

Hệ thống cung cấp đạn dược cũng không được thiết kế tốt, có nguy cơ để bụi bẩn xâm nhập vào trong hộp tiếp đạn. Việc thiếu vũ khí phụ trợ khiến xe mất khả năng chiến đấu nếu khẩu súng máy hạng nặng này gặp sự cố.

Kíp lái của xe chiến đấu bộ binh BMP-1LB gồm 3 người: lái xe, xạ thủ điều khiển vũ khí và chỉ huy xe. Khoang lái có thể chứa 7 - 8 lính, binh sĩ ra vào qua cửa đuôi lớn ở đuôi đã được làm lại dạng dốc nghiêng.

Cần lưu ý rằng chiếc BMP-1LB được thiết kế trong thời gian ngắn với ngân sách thấp nhất để sản xuất hàng loạt nhanh chóng, cũng như sử dụng các nguồn lực sẵn có.

Mặc dù hiện tại không có thông số chính xác, nhưng rõ ràng là chiếc MT-LB nguyên bản của Liên Xô đã tăng đáng kể trọng lượng sau khi hiện đại hóa. Điều này có thể ảnh hưởng đến khung gầm vì thiết kế ban đầu không đủ cho tải trọng như vậy.

Trong 100 km đầu tiên, xe bắt đầu hỏng vì động cơ hoặc hộp số. Mặc dù chạy ít, nhiều xe đã buộc phải thay dây curoa trong hệ thống làm mát. Vấn đề rung mạnh khi di chuyển cũng là một trong những nhược điểm chính.

Khối lượng dư thừa cũng ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của xe bọc thép. Trên đường nhựa, xe có thể đạt tốc độ lên tới 50 km/h, nhưng tốc độ giảm mạnh khi có cơ động trên đường địa hình.

Trong quá trình di chuyển trong rừng, tốc độ của BMP-1LB đôi khi bằng tốc độ của binh lính. Có lẽ bất lợi này đã gây ra tổn thất trong các khu rừng ở khu vực Kreminna, khi đối đầu hỏa lực mạnh từ phía Nga.

BMP-1LB vẫn đang trong giai đoạn phát triển, bằng chứng là thiết kế của nó liên tục được sửa đổi. Sự khác biệt thậm chí có thể được tìm thấy giữa các xe trong cùng một lô.

Chi phí của một chiếc xe chiến đấu bộ binh như vậy được biết đến là khoảng 14 triệu UAH, hoặc 380 nghìn đô la. Trong số này, một nửa chi phí rơi vào trạm vũ khí, theo một số tài liệu thì bộ phận trên được sản xuất và giao từ nước ngoài.

Nhìn chung, việc sản xuất các xe chiến đấu bộ binh này là một quyết định bắt buộc do sự thiếu hụt xe bọc thép chở quân và xe chiến đấu bộ binh tiêu chuẩn trong Lực lượng vũ trang Ukraine.

Tổ hợp công nghiệp quân sự Ukraine và nhà nước đang cố gắng bằng mọi cách có thể để bù đắp cho thiếu hụt phương tiện cơ giới trên chiến trường bằng các nguồn lực sẵn có của họ.

Mặc dù vậy, phương tiện chiến đấu bộ binh đặc biệt của Ukraine cũng đã phát huy vai trò khá tốt trong một số cuộc giao tranh, chúng thậm chí còn nhận đánh giá tích cực hơn một số thiết giáp phương Tây như M113.

Cách làm sáng tạo của Ukraine cũng có thể trở thành gợi ý để nhiều quốc gia có tiềm lực khoa học công nghệ cũng như nguồn lực hạn chế học tập và triển khai.