Vì sao dự án trực thăng ‘cá voi sát thủ’ Ka-60 của Nga thất bại?

Nếu dự án trực thăng Ka-60 thành công thì Quân đội Nga đã có một máy bay lên thẳng vận tải đa dụng hạng nhẹ từ rất lâu.

Vào đầu những năm 1980. Quân đội Liên Xô có kế hoạch tạo ra một loại trực thăng đa dụng hạng nhẹ cho lục quân và hải quân của họ.

Máy bay trực thăng này sẽ không chỉ vận chuyển binh sĩ hoặc hỗ trợ những người lính bị thương, nó còn được sử dụng cho các nhiệm vụ huấn luyện, tìm kiếm cứu nạn, trinh sát trên không và dẫn đường cho trực thăng chiến đấu.

Văn phòng thiết kế nổi tiếng Kamov nổi tiếng của Nga nỗ lực thực hiện dự án mới mang tên V-60, sau này được gọi là Ka-60 Kasatka.

Hồi tưởng về năm 1984 khi cuộc hành trình của Kasatka bắt đầu, khi đó Lục quân và Hải quân Liên Xô phụ thuộc rất nhiều vào những chiếc Mi-8 cũ kỹ - một sản phẩm của Cục thiết kế Mill từ đầu những năm 1960.

Chiếc trực thăng này là một cỗ máy đa năng, tuy nhiên sức mạnh của chúng được coi là quá mức và do đó rất tốn kém khi nhận nhiệm vụ chuyên chở tải trọng khiêm tốn.

Nhiệm vụ vận tải nhẹ ban đầu do trực thăng Mi-4 đảm nhận, từ khi chúng ra đời vào đầu những năm 1950 cho đến khi bị loại bỏ vào năm 1979.

Khoảng trống mà Mi-4 để lại đòi hỏi một loại trực thăng mới, đa năng với trọng tải nhỏ hơn. Khi đó Kasatka cho thấy nó là một trực thăng "thay đổi cuộc chơi" tiềm năng, sẵn sàng lấp đầy khoảng trống của Mi-4.

Thập niên 1980 đã tạo ra một bối cảnh đầy thách thức cho việc phát triển một cỗ máy đột phá như Ka-60. Đối với Cục thiết kế Kamov, dự án V-60 là một sự tiên phong.

V-60 đòi hỏi nhiều thay đổi so với tiêu chuẩn, bởi vì các nhà thiết kế trong nước chưa bao giờ bắt tay vào việc tạo ra một cỗ máy có bố cục 1 trục vít, với 4 cánh quạt trên rotor chính và rotor đuôi tới 11 cánh.

Tuy nhiên tiến độ liên tục bị gián đoạn bởi các nhiệm vụ khác, bao gồm cả việc tăng cường và hiện đại hóa Ka-50 đầy triển vọng. Sau đó, một sự kiện kịch tính đã xảy ra - sự tan rã của Liên Xô đã dẫn đến việc gần như ngừng phát triển V-60.

Bất chấp những biến động, vào năm 1990, thiết kế sơ bộ của Ka-60, khi đó được gọi là "cá voi sát thủ" đã ra đời. Mãi cho đến năm 1998, cỗ máy đầy sáng tạo này cuối cùng mới được đưa lên bầu trời.

Trực thăng Ka-60 đã gây ấn tượng mạnh về thiết kế và khả năng của nó, nhưng quá trình thử nghiệm diễn ra chậm và khó khăn. Mặc dù vậy, nó nổi bật giữa các trực thăng nội địa khác của Nga nhờ vẻ sang trọng và độ tin cậy.

Với tải trọng hàng hóa từ 2 - tấn, Ka-60 có thể chứa 14 lính dù hoặc 6 cáng cứu thương. Phi hành đoàn của nó gồm 2 người để hoạt động hiệu quả. Tốc độ hành trình của Ka-60 là 265 km/h và có tầm bay thực tế là 700 km, nó cũng có 3 điểm treo vũ khí.

Được trang bị hệ thống điện tử hàng không tiên tiến vào thời điểm chế tạo, Ka-60 là một máy bay trực thăng tối tân có thể hoàn thành các nhiệm vụ được giao một cách đáng tin cậy.

So với nhiều mẫu máy bay lên thẳng nước ngoài, Ka-60 không vượt trội cũng không thua kém. Về cơ bản, nó thực hiện tốt các chức năng được thiết kế.

Năm 2010, trực thăng Ka-60 của Nga đã trải qua thất bại đáng kể. Một chuyến bay thử nghiệm dẫn đến hạ cánh khẩn cấp và làm 2 phi công bị thương. Sau khi xem xét kỹ lưỡng hơn, các kỹ sư thấy rằng một bộ phận bị lỗi duy nhất là nguyên nhân gây ra rủi ro.

Sự cố đáng tiếc này đã khiến Bộ Quốc phòng Nga có đủ lý do để tạm dừng dự án Ka-60 và chuyển trọng tâm sang một loại trực thăng mới, có vẻ hứa hẹn hơn là Ka-62.