- Các ngân hàng cũng muốn giảm thuế VAT để giảm thêm lãi suất
- Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng tăng 4,73%, mặt bằng lãi suất giảm khoảng 1% trong 6 tháng đầu năm
- Hiệp hội Ngân hàng kêu gọi giảm thêm tối thiểu 0,5 – 1% lãi suất cho vay
NIM thu hẹp, thu nhập ngoài lãi sụt giảm
Theo VCBS, trong quý I/2023, NIM (biên lãi ròng) toàn ngành ngân hàng đã giảm xuống 3,68% từ mức 3,81% cuối năm 2022.
Nguyên nhân do việc tăng lãi suất huy động đã bắt đầu được phản ánh vào NIM; trong khi tín dụng tăng chậm lại; các khoản nợ chậm trả có xu hướng gia tăng. NIM dự kiến tiếp tục thu hẹp trong quý II khi nguồn vốn huy động giá cao vẫn chưa được hấp thụ hết, đồng thời với việc nguồn vốn giả rẻ CASA giảm mạnh.
 |
Lợi nhuận ngân hàng có xu hướng giảm tốc |
Trong khi NIM thu hẹp thì thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng cũng sụt giảm, ở hầu hết các hoạt động chính. Thu nhập ngoài lãi quý I/2023 chiếm trung bình 20% trong cơ cấu thu nhập của các ngân hàng, đã giảm 21,7% so với cùng kỳ khi các hoạt động dịch vụ, đầu tư chứng khoán, thu hồi nợ xấu ngoại bảng đều gặp khó khăn.
Cụ thể, thu nhập từ bán chéo bảo hiểm (chiếm xấp xỉ 30% thu nhập dịch vụ) bị ảnh hưởng do việc các cơ quan quản lý đẩy mạnh hoạt động thanh kiểm tra và thu nhập của người dân giảm sút. Sau 4 tháng đầu năm, doanh thu khai thác mới qua kênh bancassurance toàn thị trường ghi nhận giảm 38% so với cùng kỳ, theo đó lãi từ phí bảo hiểm cả năm dự báo giảm 10-15%.
Thu nhập từ đầu tư kinh doanh chứng khoán và đầu tư trái phiếu Chính phủ kỳ vọng thuận lợi hơn kể từ quý II/2023.
Xu hướng toàn ngành là tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường hiệu quả quản trị, tiết giảm chi phí hoạt động để duy trì lợi nhuận và có dư địa giảm tiếp lãi suất.
Lợi nhuận giảm tốc, nợ xấu tăng
Các chuyên gia VCBS hạ dự báo tốc độ tăng trưởng tín dụng xuống khoảng 12% trong năm 2023 do lãi suất cho vay ở mức cao và sức khoẻ tài chính của khách hàng suy giảm.
Trong nửa cuối năm 2023, việc lãi suất hạ nhiệt sẽ tạo động lực tăng cho nhu cầu tín dụng và kỳ vọng sẽ kéo tốc độ tăng trưởng tín dụng toàn ngành cải thiện mạnh mẽ so với nửa đầu năm.
Áp lực thu hẹp NIM dự kiến sẽ giảm trong cuối năm, tuy nhiên mức độ cải thiện phân hóa giữa các nhóm ngân hàng.
Cụ thể, nhóm 4 ngân hàng thương mại nhà nước NIM duy trì mức thấp do áp lực giảm lãi suất hỗ trợ nền kinh tế với các gói vay ưu đãi quy mô lớn từ đầu 2023.
Trong khi đó, nhóm ngân hàng tư nhân có tập khách hàng cá nhân thường xuyên dồi dào dự kiến NIM tăng nhanh nhờ tỷ lệ CASA và tín dụng bán lẻ hồi phục khi mặt bằng lãi suất giảm dần.
Nhóm ngân hàng nhỏ thiếu hụt về thanh khoản trong giai đoạn trước NIM sẽ cải thiện rõ rệt khi các khoản tiền gửi lãi suất cao dần đáo hạn.
VCBS duy trì dự báo lợi nhuận trước thuế toàn ngành ngân hàng sẽ giảm tốc trong năm 2023 với tốc độ tăng trưởng đạt khoảng 10%, trong đó có sự phân hóa về triển vọng lợi nhuận giữa các nhóm ngân hàng và tiếp tục phân hóa mạnh trong năm 2024.
Một số ngân hàng thuộc nhóm quy mô nhỏ sẽ tiếp tục giảm tốc, thậm chí tăng trưởng âm trong năm 2024 trong trường hợp thị trường bất động sản và tình hình vĩ mô trên thế giới tiếp tục xấu đi khiến tín dụng chậm lại và khả năng trả nợ của khách hàng khó hồi phục, đồng thời với việc các thông tư và chính sách hỗ trợ hết hiệu lực.
Trong khi đó, VCBS dự báo nợ xấu và nợ tiềm ẩn rủi ro tiếp tục tăng. Vào cuối quý I/2023, tỷ lệ nợ xấu nội bảng tăng lên 1,9% từ mức 1,6% cuối 2022, tỷ lệ nợ nhóm 2 cũng tăng lên 2,1%. Tỷ lệ nợ ngoại bảng VAMC ở mức 1,1%, bao gồm khoảng 0,7% đến từ SCB và 0,2% đến từ Sacombank.
Hoạt động xử lý nợ xấu tiếp tục gặp khó khăn do thị trường bất động sản đóng băng và bất động sản là tài sản bảo đảm chính cho phần lớn các khoản vay.
Việc Nghị quyết 42 hết hiệu lực từ đầu năm 2023 đặt ra nhu cầu cấp thiết tiến tới xây dựng Luật xử lý nợ xấu sẽ là cơ chế giúp các ngân hàng khoanh nợ xấu, đẩy nhanh tiến độ xử lý tài sản tồn đọng và duy trì tỉ lệ nợ xấu nội bảng dưới mức 3%.
