Tổ hợp phòng không S-400 được đưa vào thỏa thuận bí mật giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ?

Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ có thể đạt được một thỏa thuận bí mật về tổ hợp phòng không S-400 do Nga sản xuất, nhà báo Ritu Sharman - chuyên gia phân tích của tờ báo Ấn Độ EurAsian Times nhận xét.

Cuộc bầu cử tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 14/5/2023 quyết định các chính sách tương lai của nước này, bao gồm cả việc phát triển lực lượng vũ trang.

Theo nhận xét, nếu chính trị gia đối lập Kemal Kılıçdaroğlu giành chiến thắng, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hướng tới việc quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích F-35. Ngoài ra ông Kılıçdaroğlu hứa sẽ nỗ lực để thông qua thỏa thuận trị giá 20 tỷ USD cho 40 chiếc F-16.

Như đã biết, Washington vào năm 2019 đã loại Ankara khỏi chương trình phát triển tiêm kích tàng hình F-35 Lightning II với lý do nước này mua hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-400 Triumf từ Nga.

Theo chuyên gia Iftikhar Gilani, bước đi này là một đòn giáng mạnh vào toàn bộ NATO và đặc biệt là Mỹ, bởi ngay trước khi thỏa thuận được ký kết, Washington đã yêu cầu Ankara từ bỏ S-400 và thậm chí cam kết cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho đồng minh.

“Mỹ rõ ràng cảm thấy vô cùng khó chịu khi Tổng thống Erdogan hợp tác với Nga nhiều hơn là với các thành viên NATO khác”, chuyên gia Gilani nhấn mạnh.

Chính quyền Washington sau đó đã cố gắng bằng rất nhiều cách khác nhau nhằm hy vọng tác động đến quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng đều chưa mang lại kết quả như ý muốn.

Nỗ lực mới nhất là giữ Ankara trong chương trình F-35 nếu nước này để hệ thống S-400 ngừng hoạt động và cho phép chuyên gia Mỹ tiếp cận chúng. Tổng thống Erdogan từ chối điều này và nói rằng nó sẽ vi phạm chủ quyền của Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhà báo Gilani nhận xét: "Trong trường hợp phe đối lập giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vừa diễn ra, tình hình có thể thay đổi một cách rất nhanh chóng".

Theo đánh giá, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nhanh chóng xúc tiến thương vụ F-16, nhưng tình hình với hệ thống phòng không S-400 và tiêm kích tàng hình F-35 vẫn sẽ là một câu đố hóc búa.

Chuyên gia người Ấn Độ đưa ra một dự đoán táo bạo, đó là Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ sẽ ký kết một thỏa thuận bí mật, với các điều khoản sẽ làm hài lòng cả hai bên.

“Đối với S-400, vũ khí này đã được triển khai ở Thổ Nhĩ Kỳ. Do vậy sự nhượng bộ duy nhất có thể là Ankara sẽ giữ chúng, nhưng không sử dụng trong các hoạt động tác chiến nếu nhận được phương án thay thế từ phương Tây".

"Nhưng ngay cả khi điều này được thực hiện, tất cả sẽ diễn ra một cách vô cùng lặng lẽ mà người ngoài không thể biết được”, chuyên gia Gilani dự đoán.

Như vậy, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không mất tổ hợp tên lửa phòng không tầm xa do Nga sản xuất và sẽ được quay trở lại chương trình sản xuất tiêm kích tàng hình F-35.

Tuy nhiên viễn cảnh trên nghĩa là phe đối lập rõ ràng sẽ cho phép các chuyên gia Mỹ làm điều mà ông Erdogan cấm - kiểm tra xem Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có thực sự không sử dụng hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumf hay không.