Thời kỳ phục hưng của năng lượng hạt nhân trên thế giới bắt đầu

Năm 2022 vừa qua có thể được coi là thời kỳ bắt đầu phục hưng đối với năng lượng hạt nhân trên quy mô toàn hành tinh, xu thế này diễn ra một cách khó đảo ngược.

Hơn nữa, vấn đề không chỉ nằm ở sự gia tăng đầu tư toàn cầu vào việc xây dựng các nhà máy điện nguyên tử lớn (từ 44 tỷ USD năm 2021 lên 49 tỷ USD năm 2022, theo IAEA) trên toàn thế giới, mà còn ở sự quan tâm đến các loại dự án mới trong toàn ngành.

Cần lưu ý, cuộc khủng hoảng năng lượng quốc tế đã thúc đẩy chính phủ của nhiều nước tìm cách giải quyết vấn đề về cung cấp điện cho dân cư và công nghiệp. Ở mức độ lớn, sự quan tâm đã ảnh hưởng đến các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân công suất thấp.

Nhà máy nhiệt điện hạt nhân nổi (FNPP) đầu tiên trên thế giới - con tàu mang tên Akademik Lomonosov thuộc Dự án 20870 đã được đưa vào hoạt động từ tháng 12 năm 2019 bởi tập đoàn nhà nước Rosatom tại cảng Pevek ở Chukotka.

Gã khổng lồ hạt nhân Nga đã thực hiện thành công dự án công nghệ cao trong vòng chưa đầy 13 năm. FNPP không chỉ có thể tạo ra nhiệt và điện (70 MW) mà còn tham gia khử muối, cung cấp cho người tiêu dùng 40 đến 240 nghìn m3 nước ngọt mỗi ngày.

Đồng thời, Tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc gia Trung Quốc (CNNC) cũng bắt đầu xây dựng nhà máy điện nguyên tử công suất thấp trên đất liền đầu tiên trên thế giới.

Vào mùa xuân năm 2022, CNNC đã hoàn thành việc đổ bê tông cho dự án đang được triển khai tại Nhà máy điện hạt nhân Trường Giang.

Tổ hợp điện hạt nhân nói trên nằm ở Quận tự trị Trường Giang trên đảo Hải Nam, miền Nam Trung Quốc. Việc vận hành lò phản ứng công suất 125 megawatt (MW) được lên kế hoạch vào năm 2026.

Một dự án tương tự cũng sẽ được thực hiện bởi công ty Mỹ NuScale Power, được biết đến với việc tạo ra các lò phản ứng module nhỏ. Vào năm 2022, họ đã được chính quyền liên bang cấp chứng nhận cho thiết kế của chính mình.

Không chỉ có vậy, Viện Vật lý ứng dụng Thượng Hải (SINAP) đã hoàn thành việc xây dựng một lò phản ứng muối lỏng thử nghiệm vào năm 2022, trở thành dự án đầu tiên như vậy kể từ cuối những năm 1960.

Một lò phản ứng như vậy sử dụng uranium florua tan chảy trong muối lithium, zirconi và berili làm nhiên liệu. Do sự hiện diện của muối nóng chảy trong lõi lò phản ứng dưới áp suất thấp, xác suất xảy ra sự cố hạt nhân sẽ cực kỳ thấp.

Các công ty Mỹ gồm Terra Power (tham gia phát triển một lò phản ứng hạt nhân sóng di chuyển đầy hứa hẹn) và PacifiCorp thông báo rằng họ đang tham gia vào một nghiên cứu khả thi.

Dự án nếu thành công sẽ cho kết quả là 5 lò phản ứng neutron nhanh natri cùng một lúc, sẽ sử dụng natri kim loại lỏng trong vai trò chất làm mát và uranium làm giàu cấp độ thấp làm nhiên liệu.

Nhà sản xuất và cung cấp nhiên liệu cho Uranium Làm giàu thấp Thử nghiệm cao (HALEU) thương mại duy nhất trên thế giới hiện nay là Tập đoàn năng lượng nguyên tử nhà nước Rosatom của Nga.

Trên thị trường quốc tế, các sản phẩm này được bán bởi Công ty Cổ phần Techsnabexport dưới nhãn hiệu TENEX, và giờ đây điều này hứa hẹn giúp Nga sẽ mở rộng xuất khẩu.