Thổ Nhĩ Kỳ cấm tàu ​​hải quân Anh tặng Ukraine vào Biển Đen

Các tàu quét mìn Anh cung cấp cho Ukraine không thể tiến vào Biển Đen, do Thổ Nhĩ Kỳ đã áp đặt các hạn chế nhằm ngăn những tàu hải quân này đi qua eo biển Bosphorus.

Trang Defense 24 của Ba Lan cho biết: “Thổ Nhĩ Kỳ đã thông báo cho các đồng minh của mình rằng họ sẽ không cấp phép cho các tàu quét mìn mà Anh tặng Ukraine đi qua eo biển do chính quyền nước này kiểm soát”.

Một trích dẫn từ tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục: “Trong khi cuộc xung đột vẫn đang diễn ra, chúng tôi sẽ không tạo điều kiện cho các tàu chiến đến Biển Đen thông qua eo biển Bosphorus”.

Theo một tuyên bố từ Bộ Quốc phòng Anh vào tháng 12 năm 2023, Hải quân Hoàng gia Vương quốc Anh đã quyết định giao hai tàu quét mìn của họ cho Ukraine để tăng cường khả năng bảo vệ lãnh hải của nước này.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps khẳng định rằng các tàu hải quân này nhằm mục đích “mở lại các tuyến xuất khẩu quan trọng” đã bị cản trở kể từ khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Xuất hiện trên chương trình Bữa sáng của kênh truyền hình BBC One, ông Shapps truyền đạt ý kiến rằng những con tàu này sẽ là công cụ giúp rà phá bom mìn ở Biển Đen, từ đó tăng cường nỗ lực chống lại những trở ngại đối với xuất khẩu ngũ cốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh cũng chỉ ra động thái này báo hiệu một bước đi thiết yếu trong việc hỗ trợ Ukraine phát triển lực lượng hải quân đủ năng lực cho tương lai, có khả năng bảo vệ đất nước.

Tuy vậy vấn đề truyền thông Anh ban đầu đưa ra giờ đây đã được phía Thổ Nhĩ Kỳ trả lời theo hướng tiêu cực: Các tàu quân sự của Anh sẽ không có cách nào để di chuyển qua eo biển Bosphorus nhằm tiếp cận Biển Đen?

Lý do cơ bản nằm ở Công ước Montreux, Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí từng cấm các tàu chiến Nga không thuộc hạm đội Biển Đen được đi vào. Ý nghĩa của thỏa thuận này là ngay cả Moskva hiện nay cũng không thể đưa thêm tàu ​​vào Biển Đen.

Công ước Montreux được ký kết vào năm 1936, phân định khung pháp lý xung quanh việc quá cảnh của các tàu thương mại và quân sự qua eo biển Dardanelles và Bosphorus, cũng như sự hiện diện của các tàu hải quân ở Biển Đen.

Quy tắc của công ước phân định giữa các cường quốc Biển Đen, những nước có đường bờ biển trên Biển Đen và bên ngoài khu vực. Trong thời bình, tàu chiến của các quốc gia không thuộc Biển Đen có thời gian hoạt động tối đa 21 ngày.

Công ước này cũng quy định giới hạn trọng tải đối với tàu của các quốc gia không thuộc Biển Đen có thể có mặt đồng thời bên trong vùng biển này.

Giới hạn trọng tải là 45.000 tấn, trong khi hiện không quốc gia nào thuộc khu vực có chiến hạm hơn 30.000 tấn. Để minh họa điều này, tàu khu trục lớp Arleigh Burke của Hải quân Mỹ, một số tàu đã ra vào Biển Đen những năm gần đây, có lượng giãn nước khoảng 9.000 tấn.

Mặc dù công ước không cấm rõ ràng đối với tàu sân bay, nhưng mức hạn chế 45.000 tấn đối với tàu của các quốc gia không thuộc Biển Đen đi qua eo biển đã tự "dựng hàng rào". Ngoài ra tàu ngầm của các quốc gia không thuộc Biển Đen cũng không được phép hoạt động.

Do eo biển Bosphorus nối với Địa Trung Hải nằm dưới sự kiểm soát của Thổ Nhĩ Kỳ, cho nên tất cả tàu chiến phải thông báo trước ít nhất 15 ngày cho Ankara về việc đi qua, đối với các quốc gia không thuộc Biển Đen và 8 ngày đối với những nước trong Biển Đen.