Thách thức gì sẽ đến với Ukraine khi Nga rút quân khỏi Kherson?

Dù vui mừng và cho rằng đó là "ngày đặc biệt" khi quân đội Ukraine bắt đầu tiếp quản thành phố Kherson, tuy nhiênTổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thể hiện rõ sự thận trọng và yêu cầu quân đội đề cao cảnh giác.

Mặc cho phía Nga tuyên bố đã triệt thoái toàn bộ 30.000 binh sĩ cùng 5.000 khí tài ra khỏi thành phố Kherson, tuy nhiên thái độ của Kiev vẫn là rất thận trong để tiến vào.

Tổng thống Ukraine cho bết, mới chỉ có lực lượng đặc nhiệm tiến vào trong nội thành, các lực lượng khác vẫn đang ngoại ô thành phố và tiến một cách thận trọng.

Ngoài hoài nghi rằng Nga có thể đang giăng một cái bẫy lớn ở Kherson để dụ lực lượng Ukraine tiến vào, thái độ cẩn trọng của Tổng thống Zelensky đã cho thấy những thách thức mà Kiev phải đối mặt khi cục diện chiến trường thay đổi.

Ông Konrad Muzyka, chuyên gia phân tích quân sự người Ba Lan mới trở về từ Ukraine, không phủ nhận tuyên bố rút quân của Nga là một chiến thắng của Ukraine.

Chuyên gia Konrad Muzyka cho rằng, cuộc rút quân của Nga sẽ giúp lực lượng Ukraine đến gần hơn với Crimea, bán đảo mà Moscow sáp nhập hồi năm 2014 và Kiev cũng đang tuyên bố sẽ giành lại bằng mọi giá.

Việc Nga phải triệt thoái khỏi thành phố Kherson dường như cũng chấm dứt tham vọng Nga đang ấp ủ về việc mở rộng một hành lang đất liền về phía tây, đến các thành phố ven Biển Đen khác của Ukraine hoặc tới Moldova.

"Nhưng khi rút khỏi Kherson, quân đội Nga sẽ dễ thở hơn rất nhiều trong khâu tiếp tế hậu cần, còn lực lượng Ukraine sẽ đứng trước những kịch bản tác chiến phức tạp hơn", ông Muzyka nói.

Trong vài tháng qua, trước đà phản công của Ukraine, lực lượng Nga ở thành phố Kherson, bờ tây sông Dnieper, đã bộc lộ nhiều điểm yếu, đặc biệt là khâu hậu cần, khi các cây cầu huyết mạch qua sông đều bị pháo HIMARS tập kích.

Đội hình của họ quá dàn trải và thiếu nguồn tiếp tế, khiến Kherson trở thành một "pháo đài không bền vững", theo Muzyka.

Bởi vậy quyết định rút quân của phía Nga được cho là giải pháp không thể tốt hơn trong một khung cảnh bế tắc tại mặt trận phía Nam lúc này.

"Nếu rút quân bây giờ, Nga không chỉ có thêm lực lượng để bố trí phòng thủ vững chắc hơn ở bờ đông sông Dnieper, mà còn có binh sĩ để triển khai đến những khu vực khác của Ukraine", Muzyka nói.

Mặt khác, pháo binh Nga còn rất mạnh, các vị trí của quân đội Ukraine sẽ nằm gọn trong tầm tác xạ của các loại trọng pháo Nga.

Không loại trừ phương án Nga có thể tổ chức lực lượng tái chiếm lại thành phố Kherson nếu cục diện chiến trường có lợi cho họ.

Ông Ben Barry, chuyên gia cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế, trụ sở ở London, lưu ý đến quyết định bất ngờ của ông Putin khi bổ nhiệm tướng Sergei Surovikin làm tổng chỉ huy chiến dịch ở Ukraine.

Vị tướng này được cho là sẽ có cách tiếp cận phù hợp giúp Nga xoay chuyển cục diện vốn bế tắc trước đây. Có thể thấy rõ công khai thừa nhận rút quân khỏi Kherson hoàn toàn trái ngược với hai lần đưa ra tuyên bố rút lui trước đây của họ ở Kiev hồi tháng 3/2022 và ở Kharkiv, đông bắc Ukraine, hồi tháng 9/2022.

Lúc bấy giờ, Bộ Quốc phòng Nga mô tả việc rút quân giống như một "cử chỉ thiện chí" hay hành động "tái tập hợp lực lượng" mang tính chiến lược.

Lần này, thông báo được Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và tướng Surovikin đưa ra trên kênh truyền hình nhà nước với thông điệp đơn giản. Cả hai đều thừa nhận Nga không thể tiếp tục giữ Kherson bên cạnh việc bảo toàn mạng sống binh sĩ và tái bố trí lực lượng.

Ngày 12/11/2022, Nga tuyên bố đã hoàn tất rút 30.000 quân cùng 5.000 đơn vị khí tài ra khỏi thành phố Kherson.

Khi sang được bờ đông sông Dnepr mà vẫn bảo tồn được phần lớn khí tài, trang thiết bị, Nga có thể tận dụng con sông làm rào cản tự nhiên để bố trí phòng tuyến.

Giờ đây việc thiếu những cây cầu đủ vững chắc để vận chuyển khí tài quân sự vượt sông lúc này để tiến hành phản công quân Nga sẽ lại trở thành vấn đề của Ukraine.

Cả ông Muzyka và ông Barry đều nhận định việc rút lui về bờ đông sông Dnepr sẽ cho phép Nga rút ngắn chiến tuyến mà họ phải phòng thủ, đồng thời bảo tồn được lực lượng dự bị cho các nhiệm vụ tiếp theo.

Ông Anthony Brenton, cựu đại sứ Anh tại Moscow, cho biết Nga đã chuẩn bị cho việc rút lui khỏi bờ tây sông Dnepr trong một thời gian dài và rõ ràng họ hy vọng có thể câu giờ để cố gắng tái tập hợp lực lượng ở bờ đông trong mùa đông.

"Đây là một bước đi hợp lý vì thành phố Kherson không còn khả năng phòng thủ", ông nói.

Một sĩ quan đặc nhiệm giấu tên của Ukraine cũng thừa nhận khó khăn mà họ sẽ phải đối mặt khi Nga rút khỏi Kherson.

"Nga đang củng cố phòng tuyến ở bên kia sông. Nếu chúng tôi vượt sông để đánh vỗ mặt, thương vong sẽ vô cùng lớn", viên sĩ quan này cho biết.

Ngay cả việc tiến vào Kherson cũng là một thách thức lớn với quân đội Ukraine, khi họ giờ đây có thể trở thành mục tiêu của pháo binh Nga bất cứ lúc nào.

"Nếu quân đội Ukraine mất cảnh giác, tiến vào quá nhanh để tận dụng đà rút lui của lực lượng Nga, tướng Surovikin có thể kích hoạt chiếc bẫy và gây ra tổn thất rất lớn cho họ", ông Jeremy Bowen chuyên gia bình luận của hãng tin BBC nhận định.