Tên lửa hành trình Kh-101 thế hệ thứ tư của Nga tham chiến

Theo báo chí Ukraine, lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột Đông Âu bùng nổ, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga đã sử dụng tên lửa hành trình Kh-101 mang theo đầu đạn chùm, thể hiện qua những gì còn lại của quả đạn sau khi bị bắn rơi.

Đáng chú ý khi phần thứ nhất của đầu đạn vẫn là loại nổ mạnh, thì phần thứ hai lại là một đầu đạn chùm, tức là tên lửa mang phần chiến đấu kép. Báo chí Ukraine lưu ý đây đã là lần nâng cấp thứ tư được ghi nhận đối với tên lửa hành trình Kh-101.

Cụ thể, phiên bản 1.0 của tên lửa Kh-101 có ống kính quang học đơn, đến phiên bản 2.0 tên lửa đã có hệ thống quang học với 3 thấu kính, được trang bị trạm tác chiến điện tử và hệ thống ngắm bắn lưỡng cực.

Trong khi đó hai cải tiến sau đều tập trung vào phần đầu đạn, đó là phiên bản 3.0 mang theo đầu đạn tăng cường với trọng lượng gấp đôi và phiên bản 4.0 mới nhất vừa được phát hiện sử dụng đầu đạn kép.

Các kỹ sư Nga có thể lắp đặt đầu đạn thứ hai bằng cách giảm thể tích thùng nhiên liệu, điều này ảnh hưởng lớn đến tầm bắn, tuy nhiên xét đến cự ly tác chiến giới hạn trong lãnh thổ Ukraine, việc giảm tầm xa của Kh-101 không phải điều quan trọng.

Cần nhấn mạnh, Kh-101 là tên lửa hành trình chiến thuật tầm xa được phát triển bằng công nghệ tàng hình, phiên bản mang đầu đạn hạt nhân của nó là loại chiến lược có chỉ số Kh-102.

Tên lửa Kh-101/102 được phát triển từ năm 1995 và chính thức đưa vào biên chế từ năm 2013. Nền tảng mang phóng bao gồm máy bay ném bom chiến lược Tu-95MSM (8 tên lửa ở giá treo bên ngoài) và oanh tạc cơ siêu âm Tu-160 (12 tên lửa ở khoang vũ khí bên trong).

Tên lửa hành trình Kh-101 sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính, kết hợp với hiệu chỉnh quang - điện tử, nó sẽ kích hoạt đầu dẫn đường trong giai đoạn cuối khi sắp tiếp cận mục tiêu nhằm nâng cao độ chính xác.

Ở trạng thái hành quân, động cơ hai mạch turbine phản lực model P95TM-300 được đặt bên trong, các cánh gập dưới thân tên lửa, phần đuôi cũng được gập lại để phù hợp với giá treo và khoang vũ khí của máy bay ném bom.

Sau khi phóng, động cơ được kéo dài ra khỏi thân tên lửa cùng với phần đuôi được triển khai. Tầm bay tối đa của Kh-101 là 5.500 km, đạn có thể thay đổi mục tiêu một cách đơn giản trong suốt chuyến bay.

Mặc dù đã được cải tiến đáng kể nhưng tên lửa hành trình Kh-101 vẫn bị phát hiện còn tồn tại vô số điểm yếu, thể hiện rõ qua kết quả nghiên cứu mảnh vụn từ những quả đạn bị bắn rơi tại hiện trường.

Đầu tiên là lớp sơn phủ bề mặt của tên lửa Kh-101 không có tác dụng làm giảm tín hiệu phản xạ radar của quả đạn như những gì người Nga tuyên bố, độ dày cũng không đạt yêu cầu.

Thứ hai, các phép đo hệ số phản xạ bề mặt của Kh-101 đã chứng minh rằng nó không ảnh hưởng đến khả năng hiển thị của tên lửa trong phạm vi nhận diện của radar theo bất kỳ cách nào.

Cuối cùng, phần thân của tên lửa hành trình Kh-101 có vẻ chưa được tối ưu hóa hoàn toàn cho đặc tính tàng hình bởi vì động cơ của nó vẫn bị lộ, điều này khiến cho tín hiệu hồng ngoại chưa được triệt tiêu một cách tuyệt đối.