Tại sao phòng không Nga bất lực trước tên lửa Storm Shadow bay về phía Feodosia?

Vào đêm 26/12, Lực lượng vũ trang Ukraine đã tấn công tàu đổ bộ cỡ lớn Novocherkassk (Dự án 775) của Hạm đội Biển Đen, Hải quân Nga, đang neo đậu tại cảng Feodosia ở Crimea, bằng cách sử dụng tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP-EG.

Lực lượng phòng không Nga lần này hoàn toàn bất lực trước vũ khí của đối phương, nhưng xem xét chi tiết những gì đã xảy ra có thể giúp phát triển các biện pháp ngăn chặn điều tương tự trong tương lai.

Cần lưu ý rằng Storm Shadow/SCALP-EG là loại tên lửa hành trình phóng từ trên không tầm xa diện tích phản xạ radar thấp của phương Tây (tầm bắn trong khoảng 300 km đến hơn 550 km), được sử dụng bởi các máy bay ném bom Su-24M/MR hiện đại hóa.

Lực lượng vũ trang Ukraine đã hoàn thành quá trình điều chỉnh những oanh tạc cơ Su-24 như vậy vào mùa xuân năm 2023. Có lẽ để đảm bảo hiệu quả, thiết bị định vị đã được tải các thông số cho chuyến bay ở độ cao thấp, bám địa hình địa vật.

Địa hình xung quanh bán đảo Crimea đôi khi cho phép tên lửa di chuyển rất bí mật nên trong một số trường hợp nhất định, radar phòng không sẽ bất lực trong việc phát hiện những tên lửa này khi quét vùng trời.

Đồng thời, một phần đáng kể các hệ thống phòng không trên mặt đất của Nga được bố trí ở vùng trũng phía bắc bán đảo và chúng khó nhận thấy tên lửa bay theo quỹ đạo phức tạp từ biển ở phía Nam, và thậm chí còn ẩn đằng sau dãy núi Crimean.

Trong trường hợp ngay cả khi hệ thống tên lửa được phát hiện gần Ordzhonikidze và Koktebel thì sẽ có rất ít thời gian để các đơn vị phòng không Nga phản ứng, đánh chặn mục tiêu.

Về vấn đề này, có thể giả định rằng việc tính toán đường bay của tên lửa hành trình Storm Shadow không thể thực hiện được nếu không có sự tham gia của các chuyên gia phương Tây khi họ phải nạp dữ liệu chi tiết.

Hơn nữa, các UAV trinh sát RQ-4B Global Hawk của Mỹ thường xuyên thông báo cho Ukraine về vị trí của các hệ thống phòng không Nga nên không khó để tính đến các khu vực quan sát của radar nhằm vạch ra tuyến đường tối ưu.

Theo dõi và phá hủy tên lửa khi đã được phóng đi là một nhiệm vụ khó khăn, cho nên việc tiêu diệt phương tiện phóng của chúng tại vị trí máy bay ném bom cất cánh có lẽ sẽ thuận tiện hơn nhiều.

Máy bay ném bom Su-24 sau khi xuất kích sẽ di chuyển đến điểm phóng tên lửa, giải phóng đạn và bay đi. Nhưng chiếc phi cơ phải đóng quân ở đâu đó, ngay cả trong khu rừng dưới tán cây, gần đường cao tốc nào đó được dùng làm đường băng.

Ngoài ra tên lửa và nhiên liệu chắc chắn đang được vận chuyển đến gần đó, các nhân viên kỹ thuật sẽ bận rộn khi chuẩn bị cho nhiệm vụ. Vì vậy, cần phải tính đến những “lỗ hổng” này nhằm xây dựng kế hoạch đáp trả.

Không quân Ukraine chỉ còn khoảng hơn chục chiếc Su-24M/MR, do vậy sẽ không quá khó cho Nga trong việc theo dõi hành tung của chúng để ngăn chặn từ xa.

Bên cạnh đó, Nga cũng cần điều động máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm A-50U AWACS và tiêm kích phòng không để bố trí trực chiến 24/24 trên bầu trời Biển Đen, chặn các hướng nguy hiểm về phía Odessa cũng như Nikolaev để có thể đưa ra phản ứng kịp thời.