Sức mạnh đáng sợ của hệ thống phòng thủ 'chim sẻ biển' RIM-7

Tổ hợp phòng thủ RIM-7 Sea Sparrow (Chim sẻ biển) được các chiến hạm trang bị để chống lại các đòn tấn công của đối phương ở cự ly gần.

Chúng hiện là một trong những tổ hợp phòng thủ tiêu chuẩn trên các tàu chiến của khối NATO.

Được biết tổ hợp này được phát triển trên cơ sở tích hợp hệ thống điều khiển Mk-115, radar chiếu xạ mục tiêu Mk-51 và tên lửa AIM-7. Công việc phát triển được tiến hành từ tháng 2/1967.

Năm 1968, Đan Mạch, Italia và Na Uy đã ký thỏa thuận với Mỹ về việc cải tiến tổ hợp tên lửa phòng không RIM-7 Sea Sparrow trong khuôn khổ hoạt động NSPO (NATO Sea Sparrow Project Office) với mục đích chế tạo tổ hợp phòng không đa năng bảo vệ tàu chiến NATO.

Tổ hợp RIM-7 Sea Sparrow biến thể đầu tiên gồm tên lửa có điều khiển AIM-7F, hệ thống điều khiển Mk-115, radar chiếu xạ mục tiêu Mk-51, bệ phóng Mk-25 với 8 tên lửa phòng không và hầm chứa đạn.

AIM-7F là tên lửa một tầng với động cơ hành trình nhiên liệu rắn Rocketdyne Mk-38 Mod 2, được trang bị đầu tự dẫn radar thụ động.

Cơ chế hoạt động của tổ hợp bao gồm: Sau khi phát hiện mục tiêu dữ liệu từ trạm thông tin tác chiến, chúng sẽ được chuyển đến hệ thống điều khiển Mk-115. Radar Mk-51 dải tần X sẽ bảo đảm chiếu xạ mục tiêu.

Tiếp đến, trạm anten radar được bố trí trên bệ xoay với sự hỗ trợ của hệ thống dẫn động liên kết với bộ phận cơ động của bệ phóng. Sau đó xạ thủ sẽ bấm nút phóng để kích hoạt tên lửa lao về mục tiêu.

Trong quá trình khai thác sử dụng tổ hợp này, một loạt các yếu điểm đã được phát hiện, chủ yếu liên quan đến tên lửa AIM-7F như kích thước lớn, mức độ tự động hóa tác chiến thấp, bên cạnh hệ thống điều khiển Mk-115 không thực sự tốt trong điều kiện ban đêm và thời tiết xấu.

Khắc phục thiếu sót, người ta đã phát triển biến thể tên lửa mới RIM-7H với cánh gấp, bệ phóng cải tiến Mk-29, radar chiếu xạ mục tiêu mới SPS-65 và hệ thống điều khiển tự động Mk-91.

Tên lửa RIM-7H chế tạo trên cơ sở tên lửa không đối không AIM-7E2 được trang bị đầu tự dẫn cải tiến và động cơ mới Aerojet Мk-52 Mod 2 cho khả hiệu suất hoạt động tốt hơn.

Năm 1972, Công ty Raytheon bắt đầu sản xuất phiên bản mới của tên lửa AIM-7F với loạt nâng cấp giúp cho hiệu suất chiến đấu cải thiện rõ rệt.

Việc cắt giảm trọng lượng và kích thước của hệ thống điều khiển cho phép di chuyển đầu đạn sang phần mũi tên lửa, tăng trọng lượng đầu đạn và sử dụng động cơ hành trình có tầm bắn xa hơn.

Biến thể trang bị cho hệ thống phòng thủ trên tàu chiến được định danh là RIM-7F.

Năm 1983, biến thể tên lửa RIM-7M với đầu tự dẫn đơn xung mới có khả năng chống nhiễu, cho phép tiêu diệt hiệu quả các mục tiêu tầm thấp được đưa vào trang bị.

Từ năm 1991, nhà sản xuất bắt đầu cung cấp tên lửa RIM-7P với khả năng kháng nhiễu, tăng tầm bắn cũng như khả năng dẫn hướng chính xác, cho phép công phá hiệu quả các mục tiêu của đối phương.

Hiện nay tổ hợp phòng thủ "chim sẻ biển" đang được trang bị các tên lửa thuộc biến thể RIM-7R (1997). Ở biến thể này tên lửa được trang bị kênh quan sát nhiệt bổ sung.

Tổ hợp phòng thủ này kết hợp các kênh tự dẫn hướng cho phép nâng cao đáng kể khả năng chống nhiễu của tên lửa.

Tên lửa này mang đầu đạn nổ phá mảnh nặng 40,5 kg, trang bị ngòi nổ cận tiếp xúc với bán kính sát thương 8,2 m.

Tên lửa RIM-7 đạt tầm bắn 19-22 km (tùy biến thể), độ cao bắn hạ mục tiêu 30 m tới 15 km, tốc độ hành trình đến 4.256 km/h.

RIM-7 Sea Sparrow hiện vẫn là hệ thống phòng thủ tầm gần phổ biến trong các nước thành viên NATO.

Ngoài trang bị trên tàu chiến, chúng cũng có thể được tinh chỉnh để triển khai trên mặt đất chống lại các mục tiêu là tên lửa hành trình của đối phương.