Sản lượng tiêm kích F-35 Mỹ giảm mạnh giữa lúc số lượng J-20 Trung Quốc ‘ra lò’ tăng vọt

Tập đoàn Lockheed Martin - nhà thầu chính phụ trách sản xuất tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm F-35 Lightning II đang đối diện một vấn đề nghiêm trọng vào năm 2023.

Những thiếu sót trong quá trình sản xuất đã dẫn đến việc thiếu hụt sản lượng. "Gã khổng lồ" của nền công nghiệp quốc phòng Mỹ có thể chỉ cung cấp được khoảng 50 máy bay F-35 trong năm nay, và phải chịu thiệt hại hàng trăm triệu đô la doanh thu.

Ban đầu, Lockheed Martin có kế hoạch giao từ 147 đến 153 chiếc F-35 cho tất cả các khách hàng trên thế giới trong năm 2023. Tuy nhiên việc triển khai nâng cấp theo chương trình Làm mới công nghệ 3 (TR-3) đã gặp phải nhiều thách thức đáng kể.

Hiện tại, nhu cầu tiêm kích F-35 của Quân đội Mỹ vào khoảng 48 máy bay mỗi năm, như vậy Lockheed Martin nhiều khả năng sẽ phải hoãn giao hàng cho các đối tác nước ngoài.

Bất chấp tổn thất ước tính từ 210 triệu đến 350 triệu đô la, Giám đốc tài chính của Lockheed - ông Jay Malave vẫn tin rằng công ty có thể giải quyết một số khoản lỗ bằng cách vượt qua các mục tiêu sản xuất cho năm 2024.

Tin tức về sản lượng F-35 giảm mạnh được đưa ra trong bối cảnh có nhiều thông tin cho biết Trung Quốc đang nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của mình, vượt quá 120 máy bay mỗi năm.

F-35 của Mỹ và J-20 của Trung Quốc là hai máy bay chiến đấu duy nhất thuộc thế hệ thứ năm hiện đang được sản xuất và triển khai trên diện rộng ở cấp độ phi đội.

Cả hai dòng tiêm kích đều là đỉnh cao của công nghệ hàng không khi sở hữu nhiều tính năng tiên tiến bên trong một thiết kế tinh tế. Tuy nhiên J-20 là máy bay chiến đấu hai động cơ, có kích thước lớn hơn, phù hợp với nhiệm vụ tầm xa và chiếm ưu thế trên không.

Quay lại với F-35, chương trình TR-3 nhằm tăng cường bộ nhớ máy tính và sức mạnh xử lý của chiếc tiêm kích, đây là tiền thân của tiêu chuẩn Block 4 đầy tham vọng, giúp nâng cao khả năng tác chiến điện từ, nhận dạng mục tiêu và hỏa lực.

Cấu hình Block 4 sẽ tăng số lượng tên lửa không đối không ở khoang vũ khí bên trong của các biến thể F-35A và F-35C từ 4 lên 6 quả. Điều này thu hẹp khoảng cách với J-20, được cho là có thể mang tới 8 tên lửa trong các khoang vũ khí rộng rãi hơn.

Ban đầu, những chiếc F-35 thuộc phiên bản TR-3 dự kiến ​​sẽ được đưa vào sử dụng từ tháng 4/2023, tuy nhiên những trở ngại không lường trước đã đẩy mốc thời gian lùi lại tới tháng 12/2023.

Chương trình F-35 đã trải qua một loạt trắc trở, vấp phải sự chỉ trích từ cả các nhà lãnh đạo quân sự và dân sự. Một trong những vấn đề đáng chú ý nhất được phát hiện kể từ đầu năm 2022 là hoạt động kém hiệu quả của động cơ F135.

Điều này dẫn đến chi phí vận hành bổ sung hàng tỷ đô la chỉ riêng cho Quân đội Mỹ và có thể còn nhiều hơn nữa đối với các nhà khai thác quốc tế, vì hầu hết F-35 được chế tạo để xuất khẩu.

Ông Christopher C. Miller - Bộ trưởng Quốc phòng cuối cùng dưới thời chính quyền Tổng thống Trump, đã mô tả F-35 là "quái vật", nhưng là đối với người Mỹ thay vì đối phương.

Cố Thượng nghị sĩ John McCain gọi F-35 là ví dụ điển hình về "hệ thống mua sắm quốc phòng bị phá vỡ", khi nói rằng"lịch sử chương trình F-35 vừa là một vụ bê bối, vừa là một bi kịch liên quan đến chi phí, tiến độ và hiệu suất".