- [Infographic] Việt Nam liệu có nhờ Mỹ nâng cấp xe tăng M-48 đang niêm cất?
- [Infographic] Việt Nam sẽ mua loại trực thăng tấn công tốt nhất thế giới này?
- [Infographic] Đây mới thực sự là vua pháo binh mà QĐND Việt Nam sử dụng
Hệ thống phòng không S-75 Dvina hay còn được Việt Nam gọi bằng cái tên SAM-2 đã trở thành huyền thoại khi hạ gục nhiều máy bay Mỹ trong đó có pháo đài bay B-52. Cho đến thời điểm hiện tại đây là hệ thống phòng không duy nhất bắn cháy loại máy bay nổi tiếng này.
Đây là hệ thống tổ hợp tên lửa đất đối không (SAM) tầm cao được điều khiển bằng hệ thống radar ba tác dụng do Liên Xô chế tạo. Chúng chính thức đi vào hoạt động từ năm 1957 và cực thành công trong chiến tranh Việt Nam.
Kể từ khi được triển khai lần đầu tiên vào năm 1957, nó đã trở thành một trong các loại tên lửa phòng không được triển khai và sử dụng nhiều nhất trong lịch sử.
Tổ hợp này trở nên nổi tiếng lần đầu tiên khi một khẩu đội S-75 bắn hạ một chiếc máy bay do thám U-2 của CIA, khi chiếc máy bay này đang bay do thám trên không phận của Liên Xô vào năm 1960.
Khoảnh khắc xẹt đuôi lửa trên bầu trời mỗi lần loại tên lửa này khai hỏa đã trở thành huyền thoại.
Một hệ thống cơ bản gồm: Đài điều khiển tên lửa RSN-75B3A gồm cabin thu - phát sóng PV-A và xe điều khiển UV-A; cụm chiến đấu SM-RB-75V-1-A (gồm 6 bệ phóng SM-90MA); trạm cung cấp điện tự hành SAES-A; đài trinh sát và chỉ thị mục tiêu P-18ML và đài đo cao PRV-160ML; đạn tên lửa kiểu 20D và 5Ya23 và các bộ khí tài vận tải tên lửa.
Đạn V-750 có hai tầng: Động cơ đẩy sử dụng nhiên liệu rắn; động cơ hành trình sử dụng nhiên liệu tên lửa lỏng để duy trì quỹ đạo bay.
Tầm bắn của tên lửa SAM-2 có thể lên đến gần 40km và độ cao bắn lên đến 25km. Chính vì trần bay cao như thế này đã khiến nhiều máy bay ném bom B-52 thành bó đuốc khi bị đánh trúng.
Đạn tên lửa có chứa đầu đạn nặng 200kg thuốc nổ cực mạnh, khi phát nổ sẽ tạo ra sóng xung kích cực lớn khiến máy bay bị đánh trúng hoặc gần đó đều bị tiêu diệt.
Vận tốc của tên lửa lên tới Mach 3. Trong hình là các cán bộ chiến sĩ phòng không không quân Việt Nam đang diễn tập với tên lửa SAM-2.
Bán kính tiêu diệt mục tiêu của đạn tên lửa V-750 khoảng 65m (ở độ cao lớn, khí quyển loãng, bán kính tiêu diệt mục tiêu có thể lên đến 250m).
Khi bay đạn tên lửa tạo ra tiếng rít gió khủng khiếp kèm theo một đuôi lửa lớn sáng rực trên bầu trời.
Các đầu nổ của đạn tên lửa đều được lắp hai hệ thống ngòi nổ: Sát thương và tự hủy. Khi cách mục tiêu khoảng 60m, hiệu ứng vô tuyến sẽ kích hoạt ngòi nổ sát thương để tiêu diệt mục tiêu. Ngòi nổ tự hủy của đạn tên lửa hoạt động ở chế độ tự động và chỉ được kích hoạt ở độ cao hơn 23km khi ngòi nổ sát thương không hoạt động (trường hợp bắn trượt mục tiêu).
Ngày nay các hệ thống SAM-2 nguyên thủy đang trờ nên nỗi thời, các biến thể nâng cấp vẫn được cập nhật thường xuyên để duy trì sự hoạt động của loại tên lửa này. Ước tính vẫn có hàng chục quốc gia vẫn đang sử dụng chúng trong đó có cả Trung Quốc và Việt Nam.
