 |
Nhiều chuyên gia Nhật Bản cảm thấy quan ngại khi hiện có 9 triệu căn nhà bỏ không |
Những ngôi nhà vô chủ ở nông thôn Nhật Bản thường được gọi là “akiya”. Nhưng ngày càng có nhiều akiya xuất hiện ở các thành phố lớn, chẳng hạn như Tokyo và Kyoto. Đó là một trong những vấn đề đau đầu đối với một chính phủ vốn đang phải vật lộn với tình trạng dân số già đi và số lượng trẻ em sinh ra mỗi năm giảm một cách đáng báo động. Ông Jeffrey Hall, giảng viên tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Kanda ở Chiba, cho biết: “Đây là dấu hiệu của sự suy giảm dân số Nhật Bản. Thực sự không phải là vấn đề xây quá nhiều nhà mà là không có đủ người ở”.
Theo số liệu do Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản tổng hợp, 14% tổng số nhà ở tại Nhật Bản bị bỏ trống. Những con số này bao gồm cả những ngôi nhà thứ hai hay nhà tạm thời bị bỏ trống do chủ sở hữu làm việc ở nước ngoài. Nếu như các akiya truyền thống bỏ hoang dẫn đến hư hại gây ra một loạt rắc rối cho nhà quản lý và cộng đồng thì những ngôi nhà không có người ở tại đô thị lại trở thành rào cản ở chỗ chúng trở thành mối nguy hiểm tiềm tàng do thiếu bảo trì và làm tăng rủi ro cho lực lượng cứu hộ khi xảy ra thảm họa ở một quốc gia thường xuyên xảy ra động đất và sóng thần.
Ông Yuki Akiyama, Giáo sư Khoa Kiến trúc và thiết kế đô thị tại Đại học thành phố Tokyo lấy ví dụ, trong trận động đất mạnh 7,5 độ richter tấn công Bán đảo Noto ở quận trung tâm Ishikawa vào tháng 1-2024, khu vực bị ảnh hưởng có rất nhiều akiya, chúng gây nguy hiểm cho người dân trong thảm họa do chúng bị hư hại, chặn đường di tản. Sau trận động đất, nhà chức trách cũng gặp khó khăn trong việc quyết định tài sản nào có thể dọn dẹp bởi quyền sở hữu không rõ ràng.
Akiya thường được truyền qua nhiều thế hệ. Nhưng với tỷ lệ sinh giảm mạnh ở Nhật Bản, nhiều người không có người thừa kế hoặc thế hệ trẻ được thừa kế lại chuyển đến thành phố và không thiết tha quay trở lại khu vực nông thôn. Trong khi đó, một số ngôi nhà cũng bị bỏ không vì chính quyền địa phương không biết chủ sở hữu là ai do việc lưu trữ hồ sơ kém. Điều đó gây khó khăn cho chính quyền trong việc trẻ hóa các cộng đồng nông thôn đang già đi nhanh chóng, cản trở nỗ lực thu hút những người trẻ tuổi hoặc các nhà đầu tư.
Mặt khác, theo chính sách thuế của Nhật Bản, một số chủ sở hữu thấy rằng, nếu giữ nguyên ngôi nhà sẽ rẻ hơn so với việc phá bỏ nó để tái phát triển. Và ngay cả khi chủ sở hữu muốn bán, họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm người mua. “Nhiều ngôi nhà trong số này không được tiếp cận với phương tiện giao thông công cộng, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và thậm chí cả các cửa hàng tiện lợi”, ông Jeffrey Hall nói.
Các video thịnh hành gần đây cho thấy, nhiều người nước ngoài mua những ngôi nhà giá rẻ ở Nhật Bản và biến chúng thành nhà nghỉ hay quán cà phê đầy phong cách, nhưng việc này không dễ dàng như người ta tưởng. “Sự thật là hầu hết những ngôi nhà này sẽ không được bán cho người nước ngoài, hoặc thủ tục hành chính và các quy định đằng sau nó không phải là điều dễ dàng đối với những người không nói tiếng Nhật và đọc tiếng Nhật rất tốt. Họ sẽ không thể mua được những ngôi nhà này với giá rẻ”, vị giảng viên tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Kanda lý giải.
Dân số Nhật Bản đã giảm liên tiếp, năm sau cao hơn năm trước. Vào năm 2023, số ca sinh mới đã giảm năm thứ 8 liên tiếp, đạt mức thấp kỷ lục. Tỷ lệ sinh của Nhật Bản đã dao động quanh mức 1,3 trong nhiều năm, khác xa so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định. Ngay tuần trước, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho biết, tính đến ngày 1-4, số trẻ em dưới 15 tuổi đã giảm năm thứ 43 liên tiếp xuống mức thấp kỷ lục, khoảng 14 triệu trẻ em. Vì vậy, khoảng cách giữa việc quá nhiều nhà và quá ít người dường như sẽ còn tiếp diễn.
