- Không ngán Mỹ, khủng bố IS lao vào tử chiến với SDF tại Syria
- [Infographic] Chưa hết lo lắng Javelin của Mỹ, Nga lại ái ngại "sát thủ" MMP của Pháp
- [Infographic] Vì đâu IS có cả tên lửa chống tăng mạnh nhất của Nga trong biên chế?
Theo hãng thông tấn TASS (Nga), Tổng thống Vladimir Putin đã tới thăm căn cứ không quân Hmeymim của Nga tại tỉnh Latakia ở Syria vào sáng nay 11-12. Tại đây, ông Putin tuyên bố chiến thắng khủng bố IS và ra lệnh rút binh sĩ về nước.
“Tôi đã yêu cầu Bộ Quốc phòng và Tổng tham mưu trưởng quân đội bắt đầu rút nhóm các binh sĩ Nga (tại Syria) về các vị trí đóng quân thường trực của họ”, Tổng thống Putin phát biểu trước các quân nhân Nga tại căn cứ Hmeymim.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu xác nhận, lực lượng của Nga đã bắt đầu rút khỏi Syria ngay từ 12-12. Khi được hỏi quá trình rút quân này sẽ mất bao lâu, ông Shoigu cho biết “còn phụ thuộc vào tình hình” ở Syria.
Lệnh rút quân của Tổng thống Putin được đưa ra sau khi Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov ngày 6-12 cho biết Syria đã được giải phóng hoàn toàn khỏi tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Trước đó, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Nikolai Patrushev cũng thông báo Moscow đã bắt đầu công tác chuẩn bị để giảm bớt sự hiện diện của quân đội nước này tại Syria sau hơn 2 năm tham chiến.
Giới phân tích cho rằng, tuyên bố rút quân của Tổng thống Putin nhằm gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng Nga đã hoàn tất sứ mệnh ở Syria.
"Đó là lời khẳng định với toàn khu vực, người dân Nga và cả các binh sĩ rằng nhiệm vụ đã hoàn thành”, nhà báo người Anh Adel Darwish nhận định.
Ông Darwish cho rằng, ngay từ khi bắt đầu chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria, Moscow đã theo đuổi mục tiêu "toàn vẹn lãnh thổ Syria".
"Việc Tổng thống Putin lệnh rút quân khỏi Syria phát đi tín hiệu rằng khủng bố đã bị đánh bại, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều việc phải làm để ngăn chặn truyền bá tư tưởng IS", ông nhận định.
Ngoài tuyên bố rút quân, Tổng thống Putin còn nhấn mạnh, Nga muốn phối hợp với Iran và Thổ Nhĩ Kỳ để mang lại hòa bình cho Syria.
Syria có vị thế chiến lược trong bàn cờ Trung Đông, vì thế cả Nga và Mỹ đều muốn có tầm ảnh hưởng của mình tại quốc gia này.
Trước khi chiến tranh nổ ra vào năm 2011, Syria và Nga là những đồng minh thân thiết, tin cậy.
Nga sẵn sàng hỗ trợ vũ khí và cả uy tín của mình trên trường quốc tế để hậu thuẫn cho chính quyền của tổng thống Assad.
Trong khi đó chính phủ Syria đồng ý cho Nga hiện diện các căn cứ quân sự lớn của mình tại quốc gia này. Hợp đồng mới ký kết còn cho phép Nga được hiện diện quân sự thêm 50 năm nữa.
Sự hiện diện quân sự của Nga tại quốc gia này rõ ràng đem đến cho Nga nhiều lợi thế. Từ các căn cứ này, họ có thể dễ dàng kiểm soát một phần Địa Trung Hải, nơi được coi là tuyến hàng hải lớn nhất thế giới.
Sự hiện diện quân sự của Nga cũng cho phép nước này có thể phản ứng nhanh để bảo vệ các đồng minh thân cận của mình tại Trung Đông trước tầm ảnh hưởng của Mỹ.
Syria cũng đang hỗ trợ tích cực cho lợi ích kinh tế của Nga, bằng cách không cho phép các đường ống dẫn khí đốt Châu Âu đi qua quốc gia này chỉ để Nga có thể bán khí đốt với giá cao hơn.
Nga cũng là đối tác tin cậy hàng đầu của Syria, trước chiến tranh quốc gia này là một trong những bạn hàng quân sự lớn của Nga.
Chính vì vậy, Nga cũng phải ra sức bảo vệ chính quyền của Tổng thống Assad.
Trong khi đó, Mỹ lại coi chế độ nhà Assad là độc tài vì duy trì sự cầm quyền gần 40 năm tại quốc gia Trung Đông này.
Nhiều lần Mỹ muốn gây sức ép lên quốc gia này nhưng đều thất bại.
Ảnh hưởng của "Mùa xuân Ả rập" bắt đầu vào năm 2010 khi dân chúng hàng loạt quốc gia vùng Trung Đông đã đứng lên lật đổ các chính phủ hiện hành để thành lập một chính phủ dân chủ mới.
Điều này đã tác động đến Syria, một số nơi dân chúng nổi lên chống lại chính quyền đã kéo quốc gia này vào cuộc nội chiến đẫm máu kể từ năm 2011.
Lợi dụng tình thế rối rem, khủng bố IS đã đánh chiếm tới 50% lãnh thổ Syria và tuyên bố thành lập một nhà nước Hồi giáo với các chế độ hà khắc đến man rợ vào năm 2014.
Mỹ và Nga dù rất muốn nhưng khó có thể danh chính ngôn luận để can thiệp sâu vào chuyện nội bộ Syria cho đến khi có sự kêu gọi của Liên Hợp Quốc nhằm chung tay loại bỏ khủng bố IS.
Ngay lập tức Nga và Mỹ đều triển khai các hoạt động quân sự đến Syria vào năm 2015.
Tuy cả hai nước đều triển khai lực lượng bộ binh tới đây, nhưng họ đều không thừa nhận việc này.
Trong khi Nga bắt đầu giúp sức cho quân đội Syria (SAA) bằng cách cung cấp vũ khí và huấn luyện chiến đấu, thì Mỹ cũng làm điều tương tự cho các cánh quân đối lập trong đó có quân đội Syria tự do (SAA) và lực lượng Dân chủ Syria (SDF).
Cả Nga, SAA và Mỹ, SDF, FSA đều có chung kẻ thù IS, nhưng họ vẫn thỉnh thoảng tấn công nhau.
Ngay sau khi IS sụp đổ, cuộc chiến giữa SAA và FSA (lúc này đã bị Mỹ bỏ rơi) liền lao vào tấn công nhau mãnh liệt. SAA chưa tấn công SDF vì lo Ngại Mỹ đang hiện diện và chống lưng cho họ.
Trong tình thế hiện tại, Nga cũng không thể công khai tấn công SDF, vì vậy hành động tuyên bố chiến thắng IS và ra lệnh rút quân của ông Putin được coi là bước đi khôn ngoan.
Trong hoàn cảnh không thể thay đổi tình thế, cách tốt nhất là để tự người Syria giải quyết câu chuyện nội bộ của họ.
Giáo sư về khoa học chính trị tại Đại học Damascus, ông Bassam Abuabdallah, bình luận, dường như Tổng thống Putin “muốn nói với cả khu vực và phương Tây rằng Nga sẽ tiếp tục hỗ trợ chính phủ, quân đội Syria chống chủ nghĩa khủng bố".
Cũng theo một số chuyên gia, động thái của ông Putin cũng nhằm gây sức ép và gửi thông điệp đến Washington rằng đến lúc Mỹ cần rút lực lượng khỏi Syria hay nói cách khác là "sự hiện diện của quân đội Mỹ ở khu vực này không cần thiết".
Đây rõ ràng đặt Mỹ vào nước cờ bí, nếu không có động thái rút quân sẽ bị đánh giá là Mỹ không giữ lời, còn nếu rút hết sự hiện diện thì SDF lại không phải đối thủ của SAA.
Dù Nga tuyên bố rút quân, nhưng giới quan sát cho rằng Nga chỉ rút bớt khí tài không cần thiết để giảm chiến phí ngày một cao tại chiến trường Syria chứ không rút hết hoàn toàn. Họ vẫn có 2 căn cứ quân sự nước ngoài lớn nhất tại đây, và lực lượng binh sĩ còn lại vẫn đủ sức tạo ra những đòn tấn công khủng khiếp.
Mặt khác việc tuyên bố chiến thắng và rút quân của ông Putin cũng để khẳng định với dân chúng Nga rằng: Cuộc chiến quốc tế chống chủ nghĩa khủng bố của họ đã thành công. Việc ngay lập tức rút quân vừa thể hiện đúng cam kết quốc tế và cũng là chấm dứt chiến phí mà Nga đang phải bỏ ra khá lớn trong suốt 2 năm qua.
Động thái này nhằm phát tín hiệu tích cực tới cử tri Nga, những người sẵn sàng ủng hộ ông trong chiến dịch tái tranh cử vào chiếc ghế tổng thống Nga nhiệm kỳ thứ 4 sẽ diễn ra vào năm 2018.
