Quân đội Ukraine hủy diệt 'thần sấm' Tor-M2U của Nga tại Donbass?
Việt Hùng
ANTD.VN - Lực lượng tinh nhuệ Ukraine tuyên bố đã tấn công và phá hủy thành công một hệ thống tên lửa đất đối không tầm ngắn "Thần sấm" Tor-M2U Nga ở khu vực phía đông Lugansk, thuộc vùng Donbass. Hiện Moscow chưa bình luận về thông tin trên.
Truyền thông Ukraine cho biết, một đơn vị tinh nhuệ thuộc lữ đoàn đổ bộ đường không số 80 của Ukraine vừa phá hủy được hệ thống phòng không "Thần sấm" Tor-M2U của Nga gần Svatovo tại vùng Lugansk, thuộc vùng Donbass.
Các lực lượng Nga hiện kiểm soát 97% tỉnh Luhansk, một phần của vùng Donbass mà Moscow sáp nhập cuối tháng 9.
Nga được cho là đang tái phân bổ và tập hợp lại lực lượng để tập trung cho cuộc chiến ở Donbass sau khi vừa phải rút khỏi Kherson, miền Nam Ukraine.
Được biết Tor-M2U là một hệ thống tên lửa phòng không tầm thấp di động rất tiên tiến của Nga, nó cùng với Pantsir-S1 và Tunguska-M1 tạo ra tấm lá chắn cho đội hình tiến quân hay các căn cứ quân sự quan trọng của Nga trong chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Tại chiến dịch quân sự đặc biệt được Moscow phát động nhằm vào Kiev, hệ thống phòng không Tor-M2U là một trong số những vũ khí được Nga huy động với cường độ cao để bảo vệ và đánh trả không quân Ukraine,
Tor-M2U là biến thể mới nhất trong gia đình tên lửa phòng không tầm ngắn Tor, hệ thống Tor-M1 được Liên Xô phát triển và đưa vào trang bị năm 1986.
Sau đó Nga đã cho ra đời các biến thể như Tor-M2, Tor-M2KM và mới nhất là Tor-M2U. Đây được đánh giá là một trong những hệ thống phòng thủ tầm thấp tốt nhất thế giới.
Tor-M2U được ra mắt công chúng lần đầu trong Triển lãm Hàng không Moscow (MAKS) vào năm 2007 và bắt đầu tham gia hoạt động cùng lực lượng vũ trang Nga từ tháng 3/2017.
Toàn bộ các thành phần của tổ hợp phòng không này gồm bệ phóng, radar cảnh giới, dẫn bắn và trung tâm chỉ huy đều được đặt trên xe bánh xích có độ việt dã cao.
Trong các bài thử nghiệm, hệ thống này đã minh chứng khả năng chiến đấu ưu việt và nhận được sự công nhận từ các chuyên gia quân sự Liên Xô và phương Tây thời điểm đó.
Tổ hợp phòng không này dùng đạn tên lửa 9M330 cung cấp khả năng bắn hạ các mục tiêu bay ở khoảng cách 12 km, trần bắn hơn 2 km và liên tục được cải thiện ở các phiên bản Tor sau này.
Do có phương thức phóng thẳng đứng và hiệu quả tác chiến cao, tương tự như tổ hợp tên lửa S-300, Tor-M2U đã được đặt biệt danh là “S-300 mini”.
Quá trình sản xuất Tor-M2U, dòng vũ khí lục quân này do Công ty cổ phần Kupol của Nga thực hiện.
Giới chuyên giá của Nga đánh giá, phiên bản nâng cấp mới nhất là Tor-M2U có tính năng kỹ-chiến thuật rất mạnh mẽ và vẫn nằm trong những vũ khí phòng không tầm thấp hàng đầu thế giới.
Điều này đã được minh chứng trong chiến dịch chống khủng bố của Quân đội Nga tại Syria. Tor-M2U đã đối phó hiệu quả với các mục tiêu UAV cỡ nhỏ và đạn rocket của các phần tử khủng bố khi chúng tấn công căn cứ Tartus và Hmeymim của Nga ở Syria.
Nhờ áp dụng các giải pháp kỹ thuật mới, tính năng chiến đấu của phiên bản Tor-M2U tiếp tục giữ vững vị trí hàng đầu thế giới.
Ở trạng thái chiến đấu, tổ hợp Tor-M2U chỉ mất 3 giây để phản ứng với các mục tiêu bay, kể cả các mục tiêu bay thấp và có độ phản xạ radar thấp.
Tor-M2U có thể theo dõi cùng lúc 144 mục tiêu ở phạm vi 32 km và dẫn bắn vào 4 mục tiêu nguy hiểm nhất. Trong khi đó, kíp điều khiển chỉ có 2 người.
Cùng với đó, với các biến thể nâng cấp của đạn tên lửa 9M330 đã giúp khả năng chiến đấu của Tor-M2U có thể vươn xa hơn trong việc đánh chặn mục tiêu.
Hệ thống dẫn đường chính xác cao giúp Tor-M2U có thể tiêu diệt mỗi mục tiêu chỉ thị không quá 2 đạn tên lửa. Điều này giúp nâng cao đáng kể năng lực chiến đấu của từng xe phóng, cũng như của cả tổ hợp.
Mỗi xe phóng của Tor-M2U mang theo 16 đạn tên lửa chứa trong ống phóng kiêm khoang bảo quản. Nhà sản xuất coh biết, phiên bản nâng cấp của đạn tên lửa 9M330 được đánh giá có tỷ lệ chính xác tới 97% và đạt tốc độ bay tới 1000m/giây, tương đương gấp 3 lần tốc độ âm thanh.
Một điểm đặc biệt nữa của Tor-M2U là khả năng phóng tên lửa khi hành tiến. Xe phóng Tor-M2 có thể phóng tên lửa khi đang di chuyển với vận tốc 40km/giờ. Đây là yếu tố quan trọng nâng cao khả năng sống sót của tổ hợp trong điều kiện tác chiến cơ động.
Phiên bản Tor-M2U cũng nổi tiếng ở thời gian triển khai và thu hồi ngắn chỉ khoảng 3 phút. Hiện tại, không có tổ hợp vũ khí phòng không nào trên thế giới có thể làm được điều này.
Tor-M2U cũng được “thử lửa” và hoàn thiện ở chiến trường Syria. Tại quốc gia Cận Đông này, tổ hợp phòng không này hoạt động trong lưới lửa phòng không hợp nhất, kết hợp với các tổ hợp S-400, S-300V4 và Pantsir-S1.
Theo Tư lệnh Không quân-vũ trụ Nga, Thượng tướng Aleksandr Leonov, riêng trong năm 2020, các tổ hợp Tor-M2U tại Syria đã bắn hạ ít nhất 40 UAV của phiến quân tại Syria.
Chính nhờ kết quả thử nghiệm ở Syria, Quân đội Nga đang phát triển biến thể hải quân của tổ hợp phòng không nguy hiểm này.
Đánh giá về tổ hợp Tor-M2U, Tư lệnh Lục quân Nga, Đại tướng Oleg Salyukov khẳng định, đây là dòng vũ khí phòng không hiệu quả nhất, "bách phát bách trúng" để đối phó với UAV trong tác chiến.
Khi được triển khai tham chiến trong xung đột Ukraine, Tor-M2U vẫn được đánh giá là loại vũ khí phòng không hiệu quả.
Tuy nhiên chúng cũng không tránh khỏi tổn thất bởi chính "mục tiêu" của mình. Phía Ukraine từng cho biết, các máy bay chiến đấu không người lái Bayraktar TB2 tiêu diệt.
Hiện Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về các thông tin được phía Ukraine đưa ra.