- AMM 49 ra Tuyên bố chung, bày tỏ hết sức quan ngại về vấn đề Biển Đông
- Bác bỏ thông tin sai lệch của báo chí Trung Quốc về Biển Đông
- Tiếp tục bày tỏ quan ngại về tình hình phức tạp gần đây trên Biển Đông
Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội
Trả lời câu hỏi về việc "tại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 49 (AMM49) vừa qua ở Vientian (Lào), dường như để có một tuyên bố về Biển Đông, nhiều quốc gia đã trao đổi, tranh luận trong có Việt Nam?", Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh cho biết, đương nhiên phải tranh luận nhưng vấn đề quan trọng nhất là phải duy trì được vai trò trung tâm đoàn kết trong ASEAN trên tất cả các vấn đề của khu vực.
Theo Phó Thủ tướng, hội nghị AMM lần này tại Lào đã đạt được Tuyên bố chung. Đầu tiên, là sự khẳng định lại việc các nước ASEAN tiếp tục quan tâm, lo ngại về tình hình Biển Đông.
Vấn đề thứ hai là khẳng định các bên phải kiềm chế, không để xảy ra các hoạt động gây căng thẳng trên Biển Đông. Thứ ba là phải giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển 1982.
Về vấn đề được dư luận quan tâm, là tại hội nghị AMM49 không đề cập đến vấn đề phán quyết của Tòa trọng tài (PCA) đối với việc Philippines kiện Trung Quốc và các biện pháp ngoại giao pháp lý?, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh nhấn mạnh, điều này đã được khẳng định ngay tại phần đầu tiên, trong mục xây dựng cộng đồng ASEAN cho đến năm 2025.
"Các quốc gia ASEAN đã đưa ra một nguyên tắc mà từ trước đến nay trong các văn kiện chưa đưa ra đó là: giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, và phải tôn trọng các biện pháp pháp lý và ngoại giao trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển.
"Đó là thành công lớn của hội nghị lần này. Khẳng định lại vai trò trung tâm của ASEAN và tinh thần đoàn kết của khối. Dù không nói đến phán quyết PCA nhưng mang những hàm ý rất lớn" - Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nói.
Chia sẻ thêm với báo chí về quan điểm của các quốc gia Đông Nam Á về phán quyết của PCA trong quá trình trao đổi tại AMM, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, do đây là vụ kiện pháp lý giữa Philippinnes và Trung Quốc thì các nước có thể đề cập, hoặc không đề cập tại hội nghị. Cách thức đề cập cũng khác nhau, "Ví dụ Việt Nam - như lời người phát ngôn nói - là hoan nghênh việc ra tuyên bố và tiếp tục nghiên cứu vì Việt Nam là nước nằm ở khu vực Biển Đông, có lợi ích trong khu vực này".
Nhiều nước trong ASEAN ghi nhận tuyên bố này. Một số nước không nói về vụ kiện nhưng nói, trong bối cảnh hiện nay, mong muốn giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển.
Còn các nước ngoài khu vực thì tùy từng mức độ khác nhau, có những nước tuyên bố thẳng, còn có những nước nói là hoan nghênh, cũng có nước nói là ghi nhận tuyên bố.
Cũng theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, hội nghị AMM49 lần này không chỉ có một tuyên bố chung mà còn có 3 tuyên bố hết sức quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Đó là tuyên bố của các ngoại trưởng về vấn đề duy trì hòa bình an ninh. Tuyên bố thứ hai đó là tuyên bố giữa ASEAN và Trung Quốc, yêu cầu thực hiện đầy đủ DOC và tiến tới xây dựng COC. Tuyên bố thứ ba là nhân dịp 40 năm Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á (TAC).
"Ba tuyên bố đó cộng với tuyên bố chung của ASEAN tạo nên một điểm nhấn với hai yêu cầu. Đó là vai trò trung tâm đoàn kết, duy trì hòa bình ổn định trong khu vực. Điều đó cũng hàm ý với tất cả các nước đối tác bên ngoài là ASEAN hiện nay các nước phải tôn trọng sự đoàn kết và vai trò trung tâm của khối. Yêu cầu các nước phải đảm bảo, duy trì hòa bình ổn định ở đây" - Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chỉ rõ.
