Những nhóm dân quân thân Iran đang nằm trong tầm ngắm của Mỹ ở Iraq

Lực lượng Quds vốn được hình thành từ cuộc chiến tranh Iran-Iraq năm 1980. Là chi nhánh tinh nhuệ của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, đội quân hùng mạnh này đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh tụ tối cao Iran.

Lực lượng Quds được cho là có liên quan đến các âm mưu và hành động bạo lực chống Mỹ và đồng minh ở Trung Đông. Nhóm này được phát hiện đã tài trợ cho nhiều tổ chức được Mỹ coi là khủng bố như Hezbollah ở Lebanon và Hamas ở Gaza.

Vào năm 2007, Mỹ đã tuyên bố Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds là đối tượng khủng bố và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với viên tướng này, sau khi Iran đã cấp 100-200 triệu USD cho Hezbollah và vũ khí cho Taliban.

Ở Iraq, lực lượng Quds đã huấn luyện các nhóm chiến binh sử dụng chất nổ tinh vi để tấn công lính Mỹ. Một trong số đó là loại chất nổ EFP có đặc biệt gây tổn hại cho quân đội Mỹ và các đồng minh liên minh vì đạn kim loại của nó có khả năng phá hủy cả xe bọc thép.

Lực lượng Quds cũng được cho là đang hoạt động ngoài Trung Đông, bao gồm cả Mỹ. Tướng Soleimani và các quan chức Iran khác từng bị buộc tội dàn dựng âm mưu giết Đại sứ Arập Saudi tại Washington. Trong ảnh là bản đồ các khu vực có liên quan đến hoạt động của Lực lượng Quds trên khắp thế giới

Cùng với đó phải kể đến Lực lượng dân quân tổng động viên (PMF) ở Iraq. Nhóm này được thành lập năm 2014 sau khi các nhà lãnh đạo Shiite kêu gọi tình nguyện viên ngăn chặn sự trỗi dậy của tổ chức khủng bố IS ở Iraq.

Lực lượng dân quân tổng động viên Iraq gồm hàng chục đơn vị vũ trang, ước tính tổng số 122.000 thành viên, theo thống kê vào năm 2019

PMF đã được chính phủ Iraq chính thức công nhận vào năm 2016, bất chấp những lo ngại từ các nhà lãnh đạo Sunni khi cảnh báo rằng nhóm “có nét giống Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran”.

Mỹ đã sớm cảnh báo PMF sẽ trở thành mối đe dọa một khi IS suy yếu. Chuyên gia Mỹ nhận định, trong bối cảnh không còn kẻ thù chung như IS, những dân quân này hầu hết đều từ chối giải tán và từ bỏ quyền kiểm soát đối với các khu vực mà họ kiểm soát

Nhiều nhóm cá nhân trong PMF đã cam kết trung thành với Iran và nhận được hỗ trợ trực tiếp của họ.

Tuần trước, sau khi một trong những lữ đoàn của PMF do Iran hậu thuẫn phóng hơn 30 quả rocket vào căn cứ của Iraq, giết chết 1 nhà thầu và làm bị thương 4 lính Mỹ, quân đội Mỹ đã đáp trả bằng cách không kích vào 5 căn cứ, loại bỏ 25 chiến binh

Ngay sau cuộc không kích đó, các thành viên của PMF đã tràn vào đập phá Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad. Thủ lĩnh của tổ chức này đã bị Mỹ đưa vào danh sách đen vì biểu tình bạo lực tại cơ sở ngoại giao của Mỹ ở Iraq.

Một tên tuổi khác không thể không nhắc đến là Lữ đoàn Badr, đội dân quân lớn nhất của PMF. Nhóm này ban đầu tập hợp những tín đồ Hồi giáo Shiite nhằm đối phó với cuộc chiến tranh Iran-Iraq, sau trở thành đảng chính trị riêng.

Sau khi Tổng thống Saddam Hussein bị lật đổ, các thành viên cũ của Badr bị lưu đày, rồi trở về gia nhập hàng ngũ chính phủ và cảnh sát Iraq nhưng cũng châm ngòi cho các vụ bạo lực giáo phái cực đoan

Lữ đoàn Badr có quan hệ thân thiết với Lực lượng Quds, tham gia vào các cuộc giao tranh chống lại quân Mỹ tại Iraq. Các thành viên thường công khai việc sử dụng vũ khí do Mỹ chế tạo, bao gồm cả xe tăng M1 Abrams và các phương tiện chống mìn.

Trong khi đó, Kataib Hezbollah, một lữ đoàn PMF khác do Iran hậu thuẫn, là tập hợp của nhóm chiến binh Shiite sau khi Mỹ xâm chiếm Iraq. Tổ chức này tôn sùng các nhà lãnh đạo và ý thức hệ của Iran, cam kết thành lập một chính phủ tương tự như chính phủ Tehran.

Thủ lĩnh Kataib Hezbollah và là phó chỉ huy của PMF, Abu Mahdi al-Muhandis, đã mất mạng trong cùng cuộc không kích ám sát chỉ huy của Lực lượng Quds Qassem Soleimani hôm 3-1.

Thủ lĩnh Muhandis trước đây từng mô tả tướng Soleimani là “một vị tử vì đạo sống”. Vào giữa tháng 10-2019, tướng Soleimani đã bí mật gặp gỡ các chỉ huy dân quân và chỉ đạo Kataib Hezbollah giám sát một chiến dịch tấn công bằng tên lửa nhằm vào căn cứ của Mỹ tại Iraq

Bộ Ngoại giao Mỹ đã đưa Kataib Hezbollah vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài vào năm 2009. Thề chiến đấu với “những kẻ chiếm đóng Mỹ” ở Iraq, hồi năm 2011, các đặc vụ Kataib Hezbollah đã giết 5 lính Mỹ ở Baghdad vào năm 2011.

Thành viên của Kataib Hezbollah ước tính có khoảng 10.000 người, trong khi nhóm này tự công bố con số 30.000 thành viên vào năm 2014