- Những dấu ấn trong quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ (2): Kinh tế - động lực quan trọng thúc đẩy quan hệ Việt - Mỹ
- Những dấu ấn trong quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ (1): Cùng chung nỗ lực hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh
 |
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đặc phái viên Tổng thống Mỹ về khí hậu John Kerry hồi tháng 9-2022 |
Đóng góp thiết thực cho tăng trưởng xanh của thế giới
Chống biến đổi khí hậu đang là một trong những ưu tiên hàng đầu với thế giới ngày nay khi khí thải gây hiệu ứng nhà kính khiến Trái đất nóng lên đang gây ra những hậu quả ngày càng nặng nề cho nhiều quốc gia. Là quốc gia ở vùng nhiệt đới gió mùa, có bờ biển dài hơn 3.000km bên bờ Biển Đông thuộc Thái Bình Dương, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu.
Tác động của biến đổi khí hậu đến Việt Nam rất nghiêm trọng, là nguy cơ hiện hữu đối với mục tiêu xóa đói giảm nghèo, mục tiêu thiên niên kỷ và sự phát triển bền vững. Nếu nước biển dâng 1m, 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, 10% diện tích đồng bằng sông Hồng sẽ bị ngập, ảnh hưởng trực tiếp đến
20-30 triệu người dân. Theo Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu, khi nước biển dâng cao 1m, ước chừng 5,3% diện tích tự nhiên, 10,8% dân số, 10,2% GDP, 10,9% vùng đô thị, 7,2% diện tích nông nghiệp và 28,9% vùng đất thấp ở Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Do tác động của biến đổi khí hậu, chỉ trong 10 năm gần đây, các loại thiên tai như: bão, lũ, sạt lở đất, úng ngập, hạn hán, xâm nhập mặn… đã gây thiệt hại đáng kể, làm chết và mất tích hơn 9.500 người, thiệt hại về tài sản ước tính 1,5% GDP/năm.
Diễn biến thực tiễn được ghi nhận cho thấy, biến đổi khí hậu ở Việt Nam trong những năm vừa qua diễn ra nhanh hơn so với dự kiến. Nhìn lại đối chiếu với những nhận định trước đây, thời điểm trước năm 2010, khởi đầu của nhiều nghiên cứu về thiệt hại của biến đổi khí hậu trên thế giới, nước ta vẫn là quốc gia chịu tác động rất nặng nề của biến đổi khí hậu.
Tác động do biến đổi khí hậu trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra những thách thức an ninh khí hậu, nguy cơ tiềm ẩn đối với ổn định và phát triển đất nước, tạo ra những làn sóng di cư. Thống kê gần đây cho thấy trong 10 năm trở lại đây, đã có 1,7 triệu người đã di cư ra khỏi đồng bằng sông Cửu Long. Có thể thấy, biến đổi khí hậu đe dọa tới việc thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo và các mục tiêu phát triển bền vững nếu Việt Nam không có một kế hoạch tổng thể để thích ứng với biến đối khí hậu.
Việt Nam nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện các giải pháp nhằm ứng phó với biến đối khí hậu, kìm hãm tốc độ nóng lên của Trái đất. Điều này thể hiện qua cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP-26) vào tháng 11-2021, khi Thủ tướng Phạm Minh Chính cam kết, Việt Nam sẽ đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050.
Ngay sau Hội nghị COP-26, Việt Nam đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng Chương trình, Kế hoạch triển khai thực hiện các cam kết. Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP-26 do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban; phê duyệt Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị
COP-26 với các mục tiêu cụ thể là các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng, giao thông vận tải, sản xuất vật liệu xây dựng, nông nghiệp, xử lý chất thải được đẩy mạnh…
Việt Nam đã đề ra Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn 2050 với các mục tiêu đưa Việt Nam đi tắt đón đầu, bắt kịp, tiến cùng, vượt lên, hướng tới khát vọng thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội. Chiến lược sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế xanh, phát thải carbon thấp trong dài hạn, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu; tạo ra cơ hội lớn để Việt Nam có thể tiên phong trong khu vực về tăng trưởng xanh, đóng góp thiết thực, hiệu quả cho mục tiêu chung của thế giới.
Một ưu tiên hợp tác Việt - Mỹ
Những cam kết mạnh mẽ đi đôi với hành động nhanh chóng, có trách nhiệm của Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, mở ra nhiều cơ hội hợp tác về tăng trưởng ít phát thải, thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế, đối tác phát triển, tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt là các định chế tài chính, tập đoàn lớn về năng lượng tái tạo đã cam kết, đề nghị được hợp tác với Việt Nam trong triển khai thực hiện cam kết. Trong đó Mỹ là một trong những quốc gia hợp tác ngày càng chặt chẽ với Việt Nam.
Chỉ riêng trong năm 2022 vừa qua, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về khí hậu John Kerry đã hai lần tới thăm và làm việc tại Việt Nam để chứng kiến những tác động của biến đổi khí hậu, tham gia các cuộc đối thoại song phương về chủ đề biến đổi khí hậu với Chính phủ Việt Nam và tiếp nối những trao đổi giữa hai bên kể từ năm 2013 đến nay về quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của Việt Nam. Tại cuộc gặp trong chuyến thăm tháng 9-2022, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đặc phái viên John Kerry nhất trí hợp tác sâu rộng nhằm thúc đẩy chuyển đổi sang năng lượng sạch tại Việt Nam và các nỗ lực khác nhằm giảm phát thải khí nhà kính, hỗ trợ mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết trong khuôn khổ COP-26; đồng thời đưa Việt Nam trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực trong công cuộc đấu tranh chống khủng hoảng khí hậu.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam nhanh chóng triển khai cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 để thúc đẩy tăng trưởng năng lượng tái tạo, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các đối tác quốc tế, trong đó có Mỹ để triển khai quá trình này. Việt Nam kêu gọi sự hỗ trợ cụ thể của quốc tế trong đánh giá tiềm năng năng lượng gió và mặt trời, phát triển và chuyển giao công nghệ, phát triển năng lượng tái tạo và công nghiệp phụ trợ, hỗ trợ tài chính ưu đãi, phát triển nguồn nhân lực, kỹ năng quản lý, tăng cường khả năng chống chịu của các cộng đồng dễ bị tổn thương ở Việt Nam
Đặc phái viên Tổng thống Mỹ đánh giá cao việc triển khai thực hiện các cam kết của Việt Nam về chống biến đổi khí hậu. Đặc phái viên John Kerry bày tỏ mong muốn của Mỹ trong việc nâng tầm quan hệ song phương với trọng tâm là hợp tác trong chống khủng hoảng khí hậu. Phía Mỹ cam kết làm việc với Nhóm 7 quốc gia công nghiệp phát triển nhất thế giới (G7) và các nước khác để hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, đầy tham vọng và thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.
Mới đây nhất, trong cuộc gặp của Thủ tướng Phạm Minh Chính với Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris nhân dịp dự Hội nghị cấp cao ASEAN 43 và các hội nghị liên quan tại Jakarta (Indonesia) ngày 6-9, hai bên nhất trí đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực y tế, đồng thời mở rộng hợp tác ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, chuyển đổi số, năng lượng, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, hợp tác biển bền vững, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Thủ tướng đề nghị Mỹ thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu, thực hiện Tuyên bố Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng, đồng thời, tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mê Kông thông qua cơ chế Đối tác Mê Kông - Mỹ, trong đó bảo đảm các nỗ lực phát triển bền vững tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Có thể thấy, Việt Nam và Mỹ đang thúc đẩy “hợp tác xanh” hướng tới tương lai bảo vệ môi trường cũng như tương lai phát triển của hợp tác giữa hai nước.
(Còn tiếp)
