Nguồn cung LNG cho EU tăng vọt làm phá sản kế hoạch của Gazprom

Chính sách của Gazprom khi từ chối bán khí đốt cho châu Âu ngoài các hợp đồng dài hạn và để trống cơ sở lưu trữ của mình ở Đức đã tạo ra một thị trường ngách cho các nhà xuất khẩu LNG, hiện tại nguồn cung LNG cho EU tăng vọt lên mức kỷ lục

Vào tháng 1 năm 2022, các nước thuộc Liên minh châu Âu đã mua một lượng khí đốt hóa lỏng kỷ lục trong lịch sử - 11 tỷ mét khối, số liệu trên được các chuyên gia của Trung tâm Dự báo Kinh tế Anh tính toán.

LNG chiếm 37% tổng lượng khí nhập khẩu sang châu Âu, và một số quốc gia đã tăng lượng mua thêm nhiều lần, cụ thể: Pháp - 4,3 lần (lên đến 3 tỷ mét khối), Anh - 3 lần (2,9 tỷ mét khối).

Bên cạnh đó, tổng khối lượng giao hàng trong giai đoạn từ tháng 8/2021 đến tháng 2/2022 đã tăng gấp 6 lần và lúc cao điểm vượt quá 300 triệu mét khối mỗi ngày.

Một đội tàu hàng chục chiếc quay đầu về hướng các cảng châu Âu có thuận lợi không chỉ giá nhiên liệu mà còn cả giá cước. Theo Bloomberg, chi phí thuê một tàu vào ngày 8/2 lần đầu tiên trong lịch sử đã sụt giảm mạnh, mặc dù hai tháng trước chi phí lên tới 273 nghìn USD.

Giám đốc điều hành Tim Mendelsohn của Công ty Spark cho biết: “Nếu các tàu của bạn đến châu Âu thay vì châu Á, thời gian di chuyển sẽ giảm xuống và các tàu chở dầu có thể quay trở lại nhanh hơn để nạp đầy”.

Châu Âu đang thay thế khí đốt của Nga bằng khí hóa lỏng khi nguồn cung đã giảm kể từ mùa thu. Sau khi tòa án Düsseldorf từ chối rút Nord Stream 2 khỏi định mức Gói năng lượng thứ ba của EU, Gazprom đã ngừng bán theo hợp đồng dài hạn thông qua nền tảng giao dịch điện tử (ETP).

Từ tháng 8/2021 đến tháng 12/2021, nguồn cung của Gazprom cho EU giảm gần một phần ba, và vào tháng 1/2022, sự sụt giảm này được ghi nhận giảm sâu nhất. Công ty Nga báo cáo doanh số bán ra nước ngoài là 11,4 tỷ mét khối - ít hơn 41% so với cùng tháng 1/2021.

Trước tình hình trên, các chuyên gia từ Trung tâm Năng lượng Skolkovo cảnh báo, chiến lược của Tập đoàn Gazprom ban đầu có vẻ hợp lý nhưng lại tiềm ẩn những rủi ro chính trị lâu dài.

Đến năm 2025, sản lượng LNG toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng từ 346 lên 449 triệu tấn và thị trường sẽ đối mặt với tình trạng dư cung từ 26 đến 34 triệu tấn mỗi năm.

Đồng thời các hợp đồng dài hạn với khối lượng lên tới hàng chục tỷ mét khối nhằm cung cấp cho người tiêu dùng ở châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hết hạn đối với Tập đoàn Gazprom vào năm 2025.

Do vậy trung tâm Skolkovo đã cảnh báo: “Việc đàm phán lại của khách hàng giờ đây sẽ không chỉ phụ thuộc vào các chỉ số thị trường cơ bản, mà còn phụ thuộc vào những cân nhắc về an ninh năng lượng của châu Âu”.

Nếu Nga vẫn duy trì tình trạng bị châu Âu cáo buộc là "gây sức ép" như hiện nay, khi không cung cấp thêm nhiên liệu vào thời điểm cần thiết thì họ rất dễ để mất toàn bộ thị trường lớn nhất vào tay đối thủ cạnh tranh.

Viễn cảnh trên càng đáng lo ngại hơn khi Mỹ đang tập hợp nhiều nhà cung cấp năng lượng trên khắp thế giới lại để từng bước thay thế khí đốt Nga trong vài năm tới.