Người Kurd - quân bài của Mỹ khiến Nga-Syria lo lắng, Iraq-Thổ Nhĩ Kỳ bực bội

Người Kurd là một dân tộc tại vùng Trung Đông, cư trú chủ yếu tại một vùng đất trải dài từ đông nam Thổ Nhĩ Kỳ đến bắc Iraq và Syria. Hiện nay phong trào dân tộc người Kurd đang theo đuổi mục tiêu giành quyền tự trị tại những vùng đất cư trú.

Trong cuộc chiến chống tổ chức khủng bố IS, người Kurd là dân tộc đau thương nhất khi họ liên tục bị chúng truy diệt, tuy nhiên người Kurd lại đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi cục diện cuộc chiến từ Iraq sang tới Syria.

Trong lúc quân đội Iraq và Syria thể hiện tinh thần chiến đấu kém cỏi trên chiến trường, thì lực lượng người Kurd với sự trợ giúp vũ khí từ Mỹ và phương Tây đã chặn đứng đà tiến của khủng bố IS trên các mặt trận.

Tại Syria Mỹ đã thành lập lực lượng Dân chủ Syria (SDF) với thành phần nòng cốt là các chiến binh người Kurd.

Hiện quân số của lực lượng này rơi vào khoảng 70.000 chiến binh với trang bị vũ khí khá hiện đại có nguồn gốc từ Mỹ, Pháp và Đức.

Thậm chí trong biên chế của họ còn có cả các loại tên lửa chống tăng hiện đại nhất của Mỹ hiện nay là Javelin.

Với quân số và trang bị vũ khí mạnh như vậy, SDF đang trở thành mối lo lắng hàng đầu cho liên quân Nga-Syria kể từ khi IS bị tiêu diệt.

Sau khi bỏ rơi lực lượng quân đội tự do Syria (FSA) Mỹ hầu như chỉ tập trung xây dựng SDF thành lực lượng đối lập chính nhằm chia sẻ quyền lực tại đây. Mỹ sẵn sàng tấn công trả đũa nếu quân đội Syria tấn công vào lực lượng này.

Đầu tháng 12 Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis vừa chính thức tuyên bố Washington sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho lực lượng người Kurd ở Syria.

Điều này diễn ra sau khi Tổng thống Trump đã hứa với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan về việc hạn chế hỗ trợ cho nhóm chiến binh này.

Thổ Nhĩ Kỳ vốn coi lực lượng người Kurd tại Syria là khủng bố do nghi ngờ họ có liên quan đến Đảng Công nhân người Kurd (PKK), nhóm phiến quân đã chiến đấu chống lại Ankara hàng thập kỉ qua.

Đã có lúc Thổ Nhĩ Kỳ đem quân vào lãnh thổ Syria tìm cách tiêu diệt sức mạnh của SDF nhưng họ bất thành do Mỹ ngăn cản. Việc Mỹ tạm ngưng cung cấp vũ khí cho SDF là niềm vui đối chính quyền Ankara.

Tuy vậy, mới đây nhất Mỹ lại tuyên bố nối lại các hoạt động hỗ trợ tích cực cho người Kurd tại Syria.

Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa chấp thuận cung cấp lô vũ khí trị giá 393 triệu USD cho các đối tác ở Syria, bất chấp sự quan ngại và phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ.

Danh sách các loại vũ khí được Tổng thống Trump vừa ký phê chuẩn được Lầu Năm Góc lập từ tháng 5.

Trong đó, tổng cộng có 12.000 khẩu súng trường Kalashnikov (AK-47) trị giá 6,3 triệu USD, 60.000 băng đạn Kalashnikov trị giá 420.000 USD và 6.000 khẩu súng máy trị giá 20.3 triệu USD.

Với việc ông Trump phê chuẩn danh sách trên, Lầu Năm Góc sẽ tiếp tục chuyển vũ khí tới Syria trong năm 2018, trong đó có hàng nghìn vũ khí chống tăng, tên lửa tầm nhiệt và bệ phóng tên lửa.

Mặc dù cùng là 2 nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhưng việc Mỹ ủng hộ Lực lượng Bảo vệ Người Kurd (YPG) đã gây ra căng thẳng liên tục trong quan hệ giữa Washington và Ankara trong thời gian qua.

Thổ Nhĩ Kỳ luôn coi YPG là một tổ chức khủng bố do liên quan đến đảng Công nhân người Kurd (PKK) bị cấm hoạt động. Với họ ưu tiêu dập tắt sự phản kháng của người Kurd được đặt lên hàng đầu trong chính sách an ninh của quốc gia này.

Trong khi đó Iraq cũng coi người Kurd là thành phần nguy hiểm khi họ liên tục đòi tách ra độc lập tại một số vùng đất cư trú phía bắc Iraq.

Đầu tháng 9 vừa qua, Iraq cũng đã bác bỏ kết quả cuộc trưng cầu dân ý của người Kurd đòi tuyên bố tách khỏi Iraq, thậm chí Bagdad đã triển khai quân đội tới những khu vực người Kurd đòi độc lập khiến quốc tế phải can thiệp.

Hai chính đảng chính của người Kurd ngày 15-10 đã bác bỏ yêu cầu của Iraq về việc hủy bỏ kết quả trưng cầu dân ý đòi độc lập là điều kiện tiên quyết để tiến tới đàm phán song phương.

Quyết định này được đưa ra sau cuộc họp tại tỉnh Sulaimaniyah giữa đảng Dân chủ người Kurd (KDP) và Liên đoàn người Kurd yêu nước (PUK).

Cuộc họp được tổ chức nhằm thảo luận về tình trạng bế tắc giữa chính quyền Iraq với khu tự trị người Kurd sau khi vùng này tổ chức trưng cầu dân ý về nền độc lập hôm 25-9.

Người Kurd tại Iraq từ lâu đã đòi độc lập, họ chính là những người cộng tác mạnh với Mỹ để lật đổ Tổng thống Iraq Saddam Hussein hồi năm 2003.

Tuy nhiên, sau đó chính quyền mới của Iraq và Mỹ chỉ cho họ quy chế tự trị và người Kurd luôn muốn tạo một cuộc trưng cầu dân ý để tách khỏi Iraq.

Trong khi đó, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đang đưa quân áp sát biên giới với Iraq để thực hiện một cuộc tập trận lớn và không cho biết khi nào sẽ kết thúc cuộc tập trận này.

Thổ Nhĩ Kỳ vốn không đồng tình với quyết định đòi độc lập của người Kurd ở Iraq do lo ngại một hiệu ứng domino sẽ lan sang nước mình.

Mỹ tiếp tục hỗ trợ tích cực cho người Kurd đang gây ra lo ngại cho tất cả các bên sau khi cuộc chiến chống khủng bố IS kết thúc.

Rõ ràng việc coi người Kurd là đồng minh thân cận, Mỹ đang muốn tạo ảnh hưởng và chỗ đứng nhất định tại vùng đất Trung Đông vốn luôn nóng bỏng.

Hình ảnh nữ chiến binh người Kurd trong cuộc chiến chống khủng bố IS.

Hình ảnh các nữ chiến binh người Kurd đang di chuyển trên chiến trường.

Xe tăng của lực lượng SDF trên chiến trường Syria.

Một nữ chiến binh người Kurd tại biên giới giữa Iraq và Syria.

Nữ chiến binh người Kurd đang bắn súng chống tăng vào phiến quân khủng bố IS, chính lực lượng này đã góp phần không nhỏ vào việc làm sụp đổ tổ chức khét tiếng này.

Tuy vậy sau khi IS sụp đổ các bên bao gồm Nga, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ đang muốn gây sức ép để Mỹ tạm dừng hỗ trợ cho những người Kurd để tránh gây một cuộc căng thẳng tiếp theo giữa người Kurd và các bên liên quan trong khu vực.