Ngành sản xuất Nga ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc

“Các lệnh cấm vận của Mỹ- phương Tây và chính sách hướng Đông đã tạo ra sự thay đổi từ phụ thuộc vào phương Tây sang phụ thuộc vào Trung Quốc đối với nền kinh tế Nga”.

Chuyên gia kinh tế người Nga - ông Konstantin Babkin đã nói điều này tại cuộc họp với lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Nga ở Velikiye Luki.

Ví dụ, ông Babkin so sánh tốc độ tăng trưởng sản xuất động cơ điện vào năm 2023 với Trung Quốc và Liên Xô tại thời điểm năm 1990.

Hiện tại Nga sản xuất động cơ điện ít hơn tới 122 lần khi đặt cạnh Trung Quốc và kém 4,7 lần so với Liên Xô. Bên cạnh đó, sản lượng nông nghiệp của Nga trong năm 2023 thấp hơn 1,6 lần so với Liên Xô năm 1985.

Lý do dẫn tới điều này là sự gia tăng gánh nặng thuế đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp phi tài nguyên, phí thương mại và tăng giá năng lượng.

Chuyên gia kinh tế người Nga sau đó đã đưa ra ví dụ về những điều kiện có lợi mà các nhà sản xuất Trung Quốc đang được hưởng khi cạnh tranh với nước này.

Tại Trung Quốc, lãi suất trung bình của một khoản vay là 0,05%, trong khi ở Nga tới 12%; hỗ trợ xuất khẩu là 20 - 65% ở Trung Quốc và hoàn toàn không có ở Nga, trong khi mức thuế trung bình lần lượt là 20 và 47,7%.

Nga đang nỗ lực hỗ trợ việc chế tạo các sản phẩm hoàn chỉnh (máy biến áp, cần cẩu, máy kéo…), nhưng hiện các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt trong ngành sản xuất linh kiện, phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc.

“Chính phủ phải bảo vệ và tạo điều kiện cho các nhà sản xuất trong nước, chúng ta có mọi thứ để phát triển, tất cả những gì cần làm là chính sách kinh tế đúng đắn, cần có một cuộc công nghiệp hóa thứ ba".

"Sự phát triển của các ngành công nghiệp phi tài nguyên sẽ mang lại tăng trưởng cho nền kinh tế, kích thích phát triển khoa học, nâng cao phúc lợi vật chất cho người dân, cải thiện chất lượng giáo dục và giải quyết vấn đề nhân khẩu học”, ông Babkin nhận xét.

Bên cạnh đó, ông Nikolay Sidorenkov - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Máy nâng cho biết giai đoạn 2022 - 2023, số lượng xe tải bán ra ở Nga tăng từ 84.000 lên 143.000 chiếc.

Nhưng tăng trưởng có được nhờ nhập khẩu ô tô Trung Quốc, với thị phần tăng lên 60%, trong khi doanh số bán hàng của các thương hiệu Nga giảm đáng kể. Chẳng hạn năm 2021, KAMAZ đưa ra thị trường hơn 35.000 xe; năm 2023 con số giảm xuống còn 21.000.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra đối với thiết bị cần cẩu. Mặc dù tốc độ sản xuất tại Nga thực tế ngày càng tăng, nhưng tăng trưởng của thị trường cũng xuất phát từ việc mua thiết bị Trung Quốc.

Ông Sidorenkov nhấn mạnh rằng chỉ số nhập khẩu sản phẩm Trung Quốc tăng mạnh như vậy phần lớn được đảm bảo nhờ sự hỗ trợ của Bắc Kinh cho các ngành xuất khẩu, hệ thống thuế hợp lý và chính sách của chính phủ.

Ngoài ra yêu cầu an toàn đối với thiết bị đặc biệt của Trung Quốc thấp hơn và không tuân thủ các quy định áp dụng trên lãnh thổ Liên bang Nga.

Tất nhiên ngành công nghiệp Nga sẽ cố gắng thay thế hàng nhập khẩu, nhưng không thể làm vậy với toàn bộ hàng hóa, vị chuyên gia lưu ý những khó khăn trong việc sản xuất thiết bị thủy lực và linh kiện điện tử trong nước.

Ông Sidorenkov cũng gọi tình trạng thiếu nhân sự là một trong những vấn đề nghiêm trọng của ngành công nghiệp sản xuất tại Nga.

Nguyên nhân là do mức lương khác nhau giữa các vùng, khi chênh lệch có thể lên đến 2 - 3 lần. Nhân sự đang chuyển dịch đến các thành phố lớn như St. Petersburg, Moskva, hay vùng Urals - nơi mức lương hiện ở mức 200 - 300 nghìn rúp.

"Ngành công nghiệp cần sự hỗ trợ từ chính phủ, cần hạn chế sử dụng thiết bị cũ và thay thế các sản phẩm lỗi thời. Nên đơn giản hóa việc chứng nhận các sản phẩm của Nga, vì thiết bị tương tự của Trung Quốc có nhiều ưu đãi".

"Ngoài ra, cần phải áp dụng các công cụ hỗ trợ cho việc mua sản phẩm do Nga sản xuất. Thuế hải quan cân bằng nên được áp dụng đối với việc nhập khẩu thiết bị đặc biệt từ nước ngoài", ông Nikolay Sidorenkov kết luận.