Nga tố tiêm kích F-16 Mỹ quấy rối máy bay của mình ở Syria

"4 biên đội tiêm kích F-16 và một biên đội chiến đấu cơ Rafale của phương Tây đã 10 lần vi phạm không phận Syria ở khu vực Al Tanf. Chúng tôi cũng phát hiện hệ thống dẫn đường của phi đội F-16 tác động lên máy bay Nga", Chuẩn đô đốc Oleg Gurinov của quân đội Nga tại Syria cho biết hôm 20/7.

Quan chức Nga không tiết lộ thông tin cụ thể về sự việc nêu trên. Hiện phía Mỹ cũng chưa lên tiếng bình luận.

Phó đô đốc Gurinov nói thêm rằng, liên quân do Mỹ dẫn đầu vi phạm quy tắc giảm căng thẳng khoảng 12 lần mỗi ngày tại vùng trời Syria mà không thông báo cho phía Nga.

Mỹ và Nga hồi năm 2019 thống nhất quy tắc sử dụng không phận Syria nhằm tránh các sự cố ngoài ý muốn có thể làm gia tăng căng thẳng.

Hai bên đồng ý không bay qua đầu lực lượng của nhau, nhất là với máy bay mang vũ khí. Tuy vậy hai bên thường tố cáo nhau vi phạm thỏa thuận.

Nga duy trì sự hiện diện quân sự đáng kể ở Syria và là đồng minh thân cận của Tổng thống Bashar al-Assad, hỗ trợ chính phủ của ông chống lại phe đối lập.

Trong khi đó Mỹ duy trì lượng nhỏ binh sĩ tại Syria để hỗ trợ chiến dịch chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và bảo vệ các cơ sở khai thác dầu mỏ, vốn do lực lượng người Kurd kiểm soát.

Mỹ cũng thường xuyên duy trì sự hoạt động của các máy bay chiến đấu trong đó có F-16 trên bầu trời Syria.

Có hơn 4.000 chiếc F-16 được chế tạo. Mặc dù từ năm 2000 Không quân Mỹ không đặt hàng, song F-16 hiện vẫn được sản xuất để xuất khẩu.

Về lý lịch của F-14 thì bắt nguồn từ những khiếm khuyết của F-4 Phantom II trong không chiến, đặc biệt là ở cự ly gần, đã định hình nên các thông số kỹ thuật của F-15 Eagle.

Tuy nhiên, một nhóm không chính thức và có ảnh hưởng có biệt danh là “Fighter Mafia”, tin rằng F-15 là một bước đi sai hướng.

Họ cho rằng F-15 quá lớn và đắt tiền. Mặt khác loại máy bay này được thiết kế như một máy bay đánh chặn nhanh, nó có bán kính quay vòng rộng và không thích hợp cho các cuộc không chiến tầm gần.

Các thông số kỹ thuật đó đã trở thành chương trình Máy bay chiến đấu hạng nhẹ (Lightweight Fighter - LWF), bắt đầu vào năm 1971. Trên cơ sở này F16 - Fighting Falcon đã ra đời.

Mặc dù tên chính thức của F-16 là “Fighting Falcon”, nó lại được các phi công biết đến với cái tên “Viper”, mật danh dự án của General Dynamics trong thời gian đầu phát triển.

Ngay từ đầu, F-16 đã được dự định trở thành một “quái điểu" hiệu quả về chi phí, có thể thực hiện nhiều loại nhiệm vụ khác nhau và duy trì trạng thái sẵn sàng hoạt động suốt ngày đêm.

F-16 đơn giản và nhẹ hơn nhiều so với chiếc F-15 tiền nhiệm, hình dáng khí động học và có hệ thống điện tử hàng không tiên tiến (bao gồm cả việc sử dụng Fly-by-wire (FBW).

Fly-by-wire (FBW) là hệ thống điện tử thay thế điều khiển bay bằng tay thông thường, nhờ đó máy bay có thể duy trì hiệu suất cao hơn rất nhiều so với trước đây.

F-16 có kíp lái 1 thành viên, dài 14,8 m, cao 4,8 m, sải cánh 9,8 m, trọng lượng cất cánh 16,875 tấn, tốc độ 2.100km/h, tầm bay trên 3.200 km, trần bay 15.240 m.

Chiến đấu cơ hạng nhẹ này được trang bị một khẩu pháo M61 Vulcan và có thể được trang bị tên lửa không đối không và nhiều loại bom…

F-16 được phát triển với rất nhiều phiên bản phù hợp cho các yêu cầu tác chiến khác nhau.

Hiện biến thể đang được sản xuất mới nhất đinh danh là F-16V, chúng còn được biết đến với cái tên F-16E/F Block 70/72.

Với việc trang bị radar mảng pha chủ động AN/APG-83 AESA cùng với bộ thiết bị điện tử Sniper ATP và tên lửa AIM-9X, những chiếc tiêm kích F-16V có khả năng chiến đấu ngang ngửa với chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 của Nga.

Tập đoàn Lockheed Martin đã quyết định phát triển và trang bị hệ thống radar tạo chùm nhanh (SABR) quét mảng pha điện tử chủ động (AESA) APG-83 tân tiến của tập đoàn Northrop Grumman cho các chiến đấu cơ F-16V.

Hệ thống radar kiểm soát hỏa lực APG-83 giúp F-16V có được những khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất của các dòng tiêm kích thế hệ thứ 5.

Northdrop Grumman trước khi cung cấp radar hiện đại cho F-16V thì đã được biết đến là đơn vị cung cấp các loại radar AESA cho dòng máy bay tối tân nhất hiện nay của Mỹ là F-22 Raptor và F-35 Lightning II.

Rõ ràng radar mảng pha chủ động tạo cho chiến đấu cơ một sức mạnh mới, nhiều nhà quan sát cho rằng F-16V có một số thông số còn nhỉnh hơn chiến đấu cơ hạng nặng Su-35 vốn chỉ được trang bị radar mảng pha bán chủ động.

Do tính phức tạp cũng như giá thành chế tạo cao của loại thiết bị này nên thông thường dòng radar mảng pha chủ động chỉ được trang bị trên chiến đấu cơ thế hệ thứ 5.

Tuy vậy Mỹ quyết định mang chúng xuống các dòng chiến đấu cơ thế hệ thứ 4+ cho thấy khả năng các chiến đấu cơ này sẽ vẫn tiếp tục song hành cùng chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 thêm một thời gian dài nữa.

Về khả năng mang vác vũ khí, F-16V có thể mang theo 7,8 tấn vũ khí, tức gần tương đương với mức 8 tấn trên Su-35.

Trung bình tuổi thọ khung thân của F-16 là 8.000 giờ bay, và trải qua đại tu chúng có thể lên tới 12.000 giờ bay, trong khi đó máy bay Su-30/35 của Nga có tuổi thọ khung thân là 3.000 giờ bay và khi đại tu chúng cũng chỉ có thể bay thêm 1.000 giờ bay nữa mà thôi.

Việc có tuổi thọ khung thân lớn sẽ rất có ích trong việc duy trì hoạt động của chiến đấu cơ, cũng như việc nâng cấp sau này.

Dù Mỹ sẽ không mua thêm chiến đấu cơ F-16 để trang bị, nhưng nước này vẫn đang duy trì dây chuyền sản xuất loại máy bay này để bán cho đồng minh.