Nga phải rút hệ thống phòng không S-300 tại Syria về nước để phòng thủ trước Ukraine

Một công ty tình báo vệ tinh của Israel cho biết, Nga đã đưa hệ thống phòng không S-300 triển khai tại Syria về nước nhằm đáp ứng đòi hỏi cấp thiết trên chiến trường Ukraine.

Cụ thể, công ty ImageSat International (ISI) đã công bố những hình ảnh cho thấy hệ thống S-300 đóng quân gần thành phố Masyaf tại Tây Bắc Syria đã bị tháo rời trong những tuần gần đây, trong khi nó được triển khai ở trong khu vực này đã vài năm.

Radar của hệ thống đã được đưa đến căn cứ không quân Hmeimim của Nga ở phía Tây Syria, và các thành phần còn lại của khẩu đội S-300 về cảng Tartus, nơi nó được chất lên một con tàu Nga để hướng tới cảng Novorossiysk ở Biển Đen, theo ISI.

ISI đánh giá rằng khẩu đội S-300 này đã được chuyển giao lại cho Nga để tăng cường khả năng phòng không, vốn đã bị tổn hại trong bối cảnh giao tranh ở Ukraine diễn ra căng thẳng trong những tuần gần đây.

Vào tháng 5-2022, hệ thống phòng không S-300 nói trên đã bắn vào các máy bay phản lực của Israel, khi Không quân Israel tiến hành cuộc tấn công vào các mục tiêu của Syria ở khu vực thành phố Masyaf.

Vụ việc này sau đó đã được phía Israel xác nhận, đây chính là lần đầu tiên tổ hợp S-300 trên được sử dụng từ khi Nga điều động sang Syria hồi tháng 9/2018, nhưng hoàn toàn không mang lại hiệu quả trên chiến trường.

Việc Nga tăng cường các hệ thống S-300 tại Syria về nước được đánh giá là hợp lý, bởi tổ hợp này trong suốt 4 năm qua gần như chỉ đóng vai trò "vật trang trí", khi lần khai hỏa duy nhất của nó nhằm vào máy bay Israel cũng chỉ là "bắn vuốt đuôi".

Khi chiến sự Ukraine căng thẳng, Nga có vẻ đang thiếu các hệ thống tên lửa phòng không để phòng thủ trên những hướng xung yếu trước cuộc tấn công có thể xảy ra từ phía lực lượng vũ trang Ukraine.

Mới đây đã có bằng chứng cho thấy Không quân Ukraine đưa vào sử dụng tên lửa chống radar AGM-88 HARM của Mỹ, chúng được phóng đi từ tiêm kích MiG-29, cho nên Nga sẽ cần tăng cường phòng không tầm xa để đáp trả.

Bên cạnh đó, Moskva cũng cần đề phòng khả năng Mỹ đã âm thầm chuyển giao cho Ukraine các tên lửa đạn đạo chiến thuật MGM-140 ATACMS và họ phải lên sẵn phương án đối phó nếu vũ khí này được sử dụng.

Tuy nhiên hiệu quả của hệ thống phòng không S-300, vốn được ca ngợi bằng những mỹ từ như "độc nhất vô nhị" hay "không có đối thủ" đang gây nghi ngờ lớn cho các nhà quan sát quân sự.

Không chỉ hoàn toàn vô dụng trên chiến trường Syria, ngay tại Ukraine, chỉ có ghi nhận việc các hệ thống S-300 thuộc cả hai bên tham chiến bị tiêu diệt, ngoài ra chưa xuất hiện báo cáo nào nói rằng chúng đã hạ được máy bay hay tên lửa đối phương.

Đây là điều khá bất ngờ.

Bởi vậy việc Nga tăng cường các hệ thống phòng không S-300 rút từ Syria về cho chiến trường Ukraine có lẽ cũng không mang lại hiệu quả đáng kể.

Tình trạng tương tự cũng được ghi nhận với thế hệ sau của S-300 Favorit đó là tổ hợp S-400 Triumf, hay những phiên bản chuyên biệt dùng để đánh chặn tên lửa như S-300VM Antey-2500.