NATO giúp Ukraine giăng 'bẫy lửa' với máy bay Nga?

Mới đây, báo chí phương Tây đưa tin rằng, Anh sẽ cung cấp tên lửa đối không tầm trung AMRAAM (Advanced Medium-range Air-to-Air Missile) do Tập đoàn Raytheon sản xuất, dùng trong hệ thống NASAMS - hệ thống phòng không tầm trung đầu tiên của phương Tây được Mỹ chuyển cho Ukraine.

Theo giới chuyên gia quân sự phương Tây, tên lửa dẫn đường không đối không AIM-120 AMRAAM có tầm bắn hơn 100 km. Nhưng khi tên lửa này được đặt trên hệ thống tên lửa phòng không NASAMS nâng cấp, tầm bắn của nó giảm đi chỉ còn một nửa, còn phiên bản cơ bản là 25km.

Được biết, NASAMS (“Hệ thống đất đối không tiên tiến Na Uy” - Norwegian Advanced Surface-to-Air Missile System) là một trong những hệ thống phòng không tầm trung tiên tiến nhất được phát triển ở phương Tây cho đến nay.

Đây là sản phẩm của liên danh hai nhà thầu Kongsberg Defence & Aerospace (Na Uy) và Raytheon (Mỹ) chế tạo. NASAMS bắt đầu đưa vào biên chế quân đội NATO từ năm 1998 và đang phục vụ trong quân đội 9 nước.

Đây cũng là tổ hợp phòng không bán cơ động duy nhất được Mỹ đặt niềm tin và triển khai để bảo vệ không phận thủ đô Washington. Ngoài ra, cũng đã có bằng chứng cho thấy chính các hệ thống NASAMS hiện nay đang bảo vệ Kiev.

NASAMS có khả năng tấn công nhiều mục tiêu trên không, từ máy bay chiến đấu, máy bay trực thăng đến tên lửa hành trình và máy bay không người lái.

Hệ thống gồm 3 bộ phận: Radar AN/MPQ-64 Sentinel, tên lửa đất đối không tầm trung tiên tiến (AMRAAM) và Trung tâm điều phối hỏa lực (FDC) do Tập đoàn Kongsberg phát triển.

FDC có thể kiểm soát cùng lúc 9 bệ phóng với 54 đạn tên lửa sẵn sàng khai hỏa. Đạn tên lửa NASAMS phiên bản cơ sở AMRAAM có tầm bắn khoảng 25-30 km, với độ chính xác cao. Ngoài ra, tổ hợp này cũng có thể khai hỏa mọi mẫu tên lửa được dùng trên chiến đấu cơ NATO.

Đặc biệt là FDC có thể giúp hệ thống vẫn hoạt động bình thường ngay cả khi một số trận địa bị phá hủy hoặc ngừng hoạt động, giúp tăng khả năng sống sót của trận địa phòng không trước những đòn chế áp phòng không bằng tên lửa diệt radar từ chiến đấu cơ Nga.

Phiên bản NASAMS 2 được trang bị cụm cảm biến quang điện tử, có thể cho phép phát hiện mục tiêu và khai hỏa tên lửa mà không đánh động cảm biến chống radar của đối phương. Mỗi tên lửa AMRAAM đều có đầu dò radar chủ động, giúp bám bắt mục tiêu ngay cả khi nằm ngoài tầm quan sát của radar dẫn bắn.

Biến thể NASAMS 3 được trang bị tên lửa tăng tầm AMRAAM-ER, trong đó sử dụng radar và đầu đạn AIM-120C-7 cùng động cơ tên lửa RIM-162 ESSM. NASAMS 3 cũng có thể khai hỏa đạn đối không tầm ngắn AIM-9X Sidewinder trang bị đầu dò ảnh nhiệt chuyên đối phó tên lửa hành trình.

Ngoài NASAMS, NATO hiện đang cân nhắc xem xét cung cấp cho Ukraine hệ thống tên lửa không đối đất (SAM) tối tân IRIS-T SLS. Nhà sản xuất Diehl Defense tuyên bố, tên lửa dẫn đường IRIS-T SLS có thể bắn trúng mục tiêu cách xa hơn 40km, ở độ cao hơn 12 km.

Nếu được sở hữu IRIS-T SLS, Ukraine sẽ có một trong những hệ thống phòng không có khả năng tốt nhất về phạm vi và độ cao. Nó được các chuyên gia phương Tây đánh giá là có tính năng tương đương với tổ hợp SA-11 Buk-M2 của Nga, hỗ trợ đắc lực cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

Hệ thống IRIS-T SLS sử dụng tên lửa đất đối không được phát triển dựa trên tên lửa không đối không IRIS-T. IRIS-T là một chương trình do Đức lãnh đạo nhằm phát triển tên lửa không đối không tầm ngắn đến tầm trung để thay thế cho AIM-9 Sidewinder của Mỹ.

Hệ thống gắn trên xe tải có radar ba tọa độ (radar 3D). Radar 3D có thể phát hiện máy bay ở khoảng cách 120 km, tên lửa ở khoảng cách 60 km, có khả năng theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc.

IRIS-T được thiết kế để tấn công máy bay ném bom chiến lược, máy bay chiến đấu, trực thăng, tên lửa chống bức xạ, tên lửa hành trình, bom dẫn đường, máy bay không người lái và tên lửa tấn công mặt đất.

Diehl Defense cho biết, IRIS-T có khả năng cơ động cực nhanh trên đường, khả năng triển khai nhanh, cùng với các cảm biến và tên lửa hiện đại. Nó cũng yêu cầu kíp xạ thủ nhỏ “nhờ mức độ tự động hóa cao, cấu trúc hệ thống linh hoạt, khả năng mạng và tính cơ động chiến thuật và chiến lược cao.

Hệ thống này được cho là sẽ bổ sung những khả năng rất cần thiết vào kho vũ khí phòng không cũ kỹ từ thời Liên Xô mà Ukraine đã sử dụng để ngăn chặn Nga đạt được quyền kiểm soát trên không.