| |
Hàng loạt cổ vật bị đánh cắp đã được giới chức New York trao trả lại Italia |
Lễ trao trả hiện vật này đã được tổ chức hôm 20-7-2021 tại Manhattan với tổng số 142 món đồ đã được trao trả. Trong một tuyên bố, Tổng lãnh sự Ý tại New York, ông Fabrizio Di Michele, nói rằng việc trao trả cổ vật này “rất quan trọng đối với đất nước của chúng tôi”. Đáng chú ý, 47 hiện vật, chiếm hơn 1/3 số cổ vật này thuộc về cựu giám đốc quỹ đầu cơ Michael Steinhardt. Theo Văn phòng Công tố quận Manhattan, ông Michael Steinhardt từng là một trong những nhà sưu tập nghệ thuật cổ đại nổi tiếng nhất thế giới.
Trong số các hiện vật hồi hương có một bức bích họa 2.000 năm tuổi mô tả vị thần Hercules trẻ đang siết cổ một con rắn, trị giá ước tính 1 triệu USD. Nó đã bị cướp phá từ một địa điểm khảo cổ gần núi Vesuvius của Ý vào năm 1995. Cuối năm đó, ông Steinhardt đã mua tác phẩm mà không có bằng chứng về lịch sử sở hữu của nó.
Sự việc diễn ra sau cuộc điều tra kéo dài nhiều năm về tỷ phú Steinhardt, người đã trốn tránh các cáo buộc sau khi tự nguyện giao nộp 180 cổ vật, trị giá ước tính 70 triệu USD và đồng ý với điều kiện mà nhà chức trách đưa ra là lệnh cấm mua bán cổ vật suốt đời. Có lẽ đây là lệnh cấm chưa từng có tiền lệ ở Mỹ.
Trong những tháng gần đây, các đồ vật trong bộ sưu tập của nhà sưu tập siêu giàu này, từ tượng hay tác phẩm điêu khắc, đến mặt nạ vàng, bát và bình cổ - đã được trả lại cho một số quốc gia như Iraq, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong số đó có một bức tượng một phụ nữ che đầu bằng đá cẩm thạch trị giá 1,2 triệu USD đã được hồi hương về Libya vào tháng 1-2022. Một chiếc mũ bảo hiểm được cho là của cha Alexander Đại đế, Philip của Macedon đã được trao lại cho Bulgaria. Vào tháng 2-2022, 47 món đồ trong bộ sưu tập của tỷ phú Steinhardt đã được trả về Hy Lạp, trong đó có một bức tượng quý hiếm trị giá 14 triệu USD.
Các nhà điều tra Mỹ đã xem xét hơn 1.000 cổ vật có liên quan đến ông Steinhardt ít nhất kể từ năm 1987. Họ phát hiện ra rằng, ông ta đã sở hữu những cổ vật đã được 12 mạng lưới tội phạm vận chuyển bất hợp pháp ra khỏi 11 quốc gia. Sau kết luận điều tra vào tháng 12-2021, Ủy viên Công tố quận Manhattan, Cy Vance, Jr., nói rằng ông Steinhardt đã “thể hiện sự thèm muốn mãnh liệt đối với các cổ vật bị cướp đoạt mà không quan tâm đến tính hợp pháp của những món đồ cũng như quan tâm đến sự tàn phá văn hóa đáng tiếc mà ông ta đã gây ra trên toàn cầu”.
Thời điểm đó, luật sư của tỷ phú Steinhardt, Andrew J. Levander và Theodore V. Wells Jr., nói rằng thân chủ của họ hài lòng vì cuộc điều tra đã kết thúc mà không có bất kỳ cáo buộc nào. Họ cũng nói rằng, những cổ vật do người khác lấy nhầm sẽ được trả về cho các quốc gia bản địa. Họ khẳng định rằng nhiều đại lý mà ông Steinhardt mua cổ vật đã chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với các mặt hàng bị cho là đánh cắp.
Trong số 95 món đồ khác được trả lại cho Italia tuần trước, 60 món đã được phục hồi từ Phòng trưng bày Hoàng gia - Athena, một phòng trưng bày hiện đã không còn tồn tại ở New York do nhà buôn đồ cổ và chuyên gia giả mạo Jerome M. Eisenberg thành lập. Văn phòng Công tố quận không đề cập đến bất kỳ hành vi sai trái nào đối với ông Eisenberg hay Phòng trưng bày Hoàng gia-Athena, nhưng họ cảm ơn vì “sự hỗ trợ và hợp tác” trong cuộc điều tra.