Mỹ không theo kịp tốc độ tiêu hao nòng pháo của Ukraine
Việt Hùng
ANTD.VN - Mỹ phải mở thêm cơ sở chế tạo nòng pháo M777 do thiếu vật tư thay thế để đáp ứng "nhu cầu chưa từng có" từ quân đội Ukraine trong xung đột Đông Âu.
Watervliet Arsenal, nhà máy duy nhất chế tạo nòng pháo M777 này ở Mỹ, không thể đạt sản lượng theo đề xuất, khiến lục quân Mỹ phải xin cấp thêm tiền để mở cơ sở sản xuất thứ hai.
Tài liệu ngân sách cho thấy Lầu Năm Góc đã rút 161 triệu USD từ Quỹ thay thế vũ khí viện trợ cho Ukraine (URTF) để khắc phục tình hình.
Trong tài liệu ngân sách được Lầu Năm Góc công bố ngày 21/1, lục quân Mỹ đánh giá quân đội Ukraine đang sử dụng lựu pháo M777 với tần suất cao, khiến nòng pháo bị bào mòn nhanh chóng và phải liên tục thay mới.
"Điều này đặt ra nhu cầu chưa từng có với nòng pháo cỡ 155 mm, đòi hỏi sản lượng khoảng 30 nòng mỗi tháng", tài liệu có đoạn viết.
Chưa rõ Ukraine đã nhận bao nhiêu lựu pháo M777 từ Mỹ và đồng minh từ khi xung đột bùng phát.
Lầu Năm Góc hồi tháng 12/2024 cho biết Mỹ đã cung cấp cho Ukraine hơn 200 hệ thống pháo cỡ 155 mm, trong đó có dòng M777 và pháo tự hành M109 Paladin. Ukraine cũng nhận ít nhất 4 pháo M777 của Canada và 6 khẩu từ Australia.
Hiện quân đội Ukraine đang bắn khoảng 3.000 quả đạo pháo mỗi ngày, điều này đặt ra áp lực rất lớn cho nòng pháo.
Tuổi thọ nòng pháo phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có tốc độ khai hỏa và lượng liều phóng trong mỗi phát bắn. Rãnh khương tuyến và cấu trúc bên trong pháo sẽ bị mài mòn nhanh chóng nếu sử dụng liên tục, dẫn đến giảm tầm bắn và độ chính xác, thậm chí gây sự cố nghiêm trọng như nứt vỡ nòng.
"Khai hỏa lượng lớn đạn, đặc biệt là với liều phóng tối đa để đạt tầm bắn lớn nhất, trong khoảng thời gian tương đối ngắn càng làm tăng tốc độ hao mòn nòng pháo", biên tập viên Joseph Trevithick của chuyên trang quân sự Mỹ War Zone giải thích
Dữ liệu tình báo nguồn mở cho thấy ít nhất 98 khẩu pháo M777 của Ukraine đã bị Nga phá hủy hoặc làm hư hỏng nặng. Con số này chưa bao gồm những khẩu pháo không thể hoạt động vì thiếu phụ tùng hoặc bị rã lấy linh kiện.
M777 hiện là dòng lựu pháo mạnh nhất thế giới xét trên tổng tiêu chí đánh giá. Sức mạnh của chúng nằm ở khả năng tác chiến cơ động và độ chính xác trong mỗi phát bắn gần như là tuyệt đối.
Bên cạnh đó M777 có thể được triển khai trên nhiều loại địa hình khác nhau, rất thuận tiện cho quân đội sở hữu chúng.
M777 đã chứng minh được năng lực của mình trong suốt thời gian hoạt động tại chiến trường Afghanistan, Syria, Iraq và Ukraine.
Mẫu pháo này cũng có thể dễ dàng được vận chuyển lên các điểm cao bằng trực thăng. Đây là điều mà không có loại pháo nào cùng kích cỡ nòng đáp ứng được.
Được biết M777 là lựu pháo chủ lực của USMC và lục quân Mỹ từ năm 2005, được tập đoàn BAE Systems của Anh phát triển nhằm thay thế mẫu M198 trước đó.
M777 có khối lượng 4,200kg (hiện là pháo dã chiến 155mm có trọng lượng nhẹ nhất thế giới, nhẹ hơn 41% so với M198 nhờ sử dụng rộng rãi titan).
Thời gian triển khai: 2 phút 10 giây; thời gian thu pháo: 2 phút 23 giây; có chiều dài 10,7m khi tác chiến và 9,5m khi hành quân; kíp chiến đấu gồm 5-7 thành viên (so với 9 của M198).
M777 có thể được vận chuyển bằng trực thăng, máy bay vận tải hoặc được kéo bởi các phương tiện vận tải có trọng lượng trên 2,5 tấn.
Như thế M777 có khả năng cơ động hơn rất nhiều so với các loại pháo tương tự của Nga - lợi thế trong tác chiến sơn cước, dễ triển khai tại khu vực bờ biển để chống đổ bộ.
M777 có thể bắn 2 phát/phút, khi cần - 5 phát/2 phút với hệ thống khai hỏa điện tử; sử dụng được nhiều loại đạn để tấn công các loại mục tiêu khác nhau.
Tầm bắn của M777 ngắn nhất là 24km; với đạn tăng tầm (ERFB) - 30 km, và đạn thông minh M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS - tới 40 km.
M777 là một trong số ít những dòng pháo có nòng được mạ crom (tăng thời gian khai thác đến 50%, dễ dàng lau chùi và tăng độ chính xác cho mỗi phát bắn trong điều kiện chiến trường ác liệt).
Từ các kết quả thử nghiệm và cả trong thực chiến thu được kết quả xuất sắc, quân đội Mỹ coi M777 là khẩu "súng bắn tỉa" của lực lượng pháo binh.
M777 sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số tương tự lựu pháo tự hành M109A6 Palladin để dẫn hướng, chỉ điểm và tự định vị. Điện được cung cấp bởi một động cơ hybrid điện-quay mới, độc đáo do Liquid Piston thiết kế và chế tạo.
M777 có một số biến thể, đầu tiên là biến thể M777A1, chúng có bộ điều khiển hỏa lực; pháo được nâng cấp số hóa, bổ sung nguồn điện, định vị toàn cầu bằng vệ tinh, dẫn hướng bằng quán tính, radio kỹ thuật số.
Tiếp đến là phiên bản M777A2, đây là biến thể được nâng cấp phần mềm Block 1A, bổ sung ngòi cảm ứng di động pháo binh nâng cao (EPIAFS) trong bộ điều khiển hỏa lực, để kích hoạt và tăng độ chính xác của đạn Excalibur.
Biến thể M777ER, ở phiên bản này sử dụng pháo có chiều dài bằng 52 lần cỡ nòng (thêm 1,8 m nòng pháo và khoảng 450 kg cho toàn hệ), nâng cự li bắn từ 30 lên 70 km với đạn tăng tầm.
Loại đạn pháo mới nhất cỡ 155mm của Mỹ đã được phát triển để dùng laser dẫn đường, cho phép M777 bắn trúng các mục tiêu di động ở khoảng cách lớn.
M777 hiện phổ biến ở tầm bắn xa nhất 40km, tuy nhiên độ sai số mục tiêu lại chỉ một hai mét. Đây là con số cho thấy độ chính xác cực kỳ đáng nể.
Ngoài 1.001 hệ thống có trong biên chế quân đội Mỹ, lựu pháo M777 cũng có trong trang bị của Lục quân Úc (54), Canada (37), Ấn Độ (145) và Ả Rập Saudi (70).