Lộ diện quốc gia thay thế Ukraine trung chuyển khí đốt Nga sang châu Âu

Liên minh châu Âu quyết định không yêu cầu Ukraine gia hạn thỏa thuận trung chuyển khí đốt Nga đến lãnh thổ các quốc gia thuộc khối, sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

Động thái nói trên là sự thay đổi đáng kể trong chính sách năng lượng của EU và có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến nguồn cung cấp khí đốt cho các quốc gia châu Âu.

Thỏa thuận trung chuyển khí đốt được ký kết giữa Nga và Ukraine đảm bảo việc cung cấp một phần đáng kể "nhiên liệu xanh" của Nga sang châu Âu thông qua hệ thống đường ống nằm trên lãnh thổ Ukraine.

Tuy nhiên sau khi hết hạn hợp đồng, Liên minh châu Âu có ý định từ chối gia hạn thỏa thuận, điều này có thể thay đổi cơ cấu nguồn cung cấp khí đốt hiện tại.

Quyết định của EU được thúc đẩy bởi một số yếu tố, trong đó bao gồm mong muốn giảm sự phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu của Nga và tăng cường an ninh năng lượng của cộng đồng.

Trong những năm gần đây, Liên minh châu Âu đã tích cực phát triển cơ sở hạ tầng để tiếp nhận khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), cũng như tăng cường đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo.

Giới chuyên gia phân tích lưu ý rằng việc từ chối gia hạn thỏa thuận vận chuyển khí đốt qua Ukraine có thể dẫn đến việc tăng chi phí nhiên liệu cho người tiêu dùng châu Âu.

Mặc dù vậy, các quan chức EU tự tin họ đã có đủ nguồn cung thay thế, đến từ Trung Đông, Mỹ, hay thậm chí là Na Uy và Azerbaijan và quan trọng nhất là các thành viên Liên minh châu Âu đều cảm thấy sự cần thiết phải thắt chặt nguồn thu nhập của Nga.

Tuy nhiên mới đây đã có diễn biến đáng quan tâm, khi Moldova là quốc gia đang xây dựng đường lối đối ngoại hướng tới châu Âu và thể hiện quan điểm thân phương Tây, nhưng họ vẫn có thể đóng vai trò to lớn và hữu ích trong việc gắn kết EU với Nga.

"Moldova sẽ thay thế Ukraine làm trạm trung chuyển khí đốt Nga nếu hợp đồng với Ukraine không được gia hạn", Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Moldovagaz thuộc sở hữu của Gazprom - ông Vadim Cheban đã trực tiếp lên tiếng.

Theo ông Cheban, họ có thể đảm nhận việc đưa khối lượng lớn khí đốt Nga sang EU và bỏ qua Ukraine nếu Kyiv quyết định không gia hạn hợp đồng vào năm tới, thông tin trên được đưa ra trong cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình địa phương.

Ông Cheban nhấn mạnh, Moldova muốn gia hạn hợp đồng hiện tại hơn, nhưng tương lai của nước này rất có thể đã được định trước.

Ngoài ra công ty năng lượng Moldovagaz trong mọi trường hợp luôn sẵn sàng kiểm soát việc trung chuyển khí đốt qua Ukraine đến lãnh thổ của họ, và xa hơn tới các quốc gia châu Âu khác.

Tuy vậy cần lưu ý, lãnh đạo doanh nghiệp chưa làm rõ khía cạnh kỹ thuật của những lời đảm bảo và hứa hẹn như vậy, hay tính khả thi của bản kế hoạch nói trên.

Tất nhiên chúng ta có thể nói về các dự án chính trị, bởi vì một phần hệ thống trung chuyển khí đốt của Ukraine nằm ở các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát, tất cả những gì còn lại là đơn giản hóa quá trình vận chuyển.

Mặc dù vậy, quan điểm của người đứng đầu công ty Moldovagaz có thể rất khác với quan điểm của lãnh đạo nhà nước.

Theo tỷ lệ phân bổ, Tập đoàn Gazprom kiểm soát 50% cổ phần tại Moldovagaz, trong khi chính phủ Moldova chỉ sở hữu 35,6% cổ phần, 13% còn lại thuộc về chính quyền khu vực ly khai Transnistria.

Hiện tại Chisinau gửi toàn bộ khí đốt nhận được từ Liên bang Nga (5,7 triệu mét khối) đến Transnistria để công ty Inter RAO (MoldGRES) đặt tại đó có thể cung cấp điện cho phần lãnh thổ bên phải Moldova.