Kinh ngạc tiêm kích hạm 'Su-34 trên tàu sân bay' của Hải quân Nga

Tiêm kích hạm Su-27KUB của Hải quân Nga (hay còn được gọi bằng cái tên Su-33UB Sea Flanker) sở hữu thiết kế lạ mắt với buồng lái tương tự máy bay ném bom tiền tuyến, dẫn tới tên gọi "Su-34 trên tàu sân bay".

Chiếc chiến đấu cơ nói trên được thiết kế nhằm đảm nhiệm vai trò đào tạo phi công chiến đấu lái Su-33 (Su-27K) hoạt động trên tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov, khung thân của nó phát triển từ mẫu thử T-10K4.

Mặc dù được thiết kế từ năm 1989 nhưng sự tan rã của Liên Xô đã dẫn tới nhiều khó khăn phát sinh, chính vì vậy phải đến ngày 24/4/1999, Su-33UB mới thực hiện chuyến bay đánh giá đầu tiên từ trên đất liền.

Tới ngày 6/9/1999, Su-33UB đã cất cánh từ tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov và chỉ một tháng sau, ngày 6/10/1999, nó đã hạ cánh thành công xuống con tàu, đánh dấu thời khắc sẵn sàng làm nhiệm vụ.

So với Su-33, Su-33UB có rất nhiều thay đổi về khung thân, buồng lái của nó rộng hơn tới 1,6 m do bố trí chỗ ngồi song song để đủ chỗ cho giáo viên kèm học viên phi công, đồng thời cung cấp trường nhìn rất tốt.

Thay đổi nói trên là đặc biệt quan trọng bởi vì việc cất hạ cánh trên tàu sân bay phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn nhiều so với khi hoạt động trên đất liền, nhất là khi máy bay được điều khiển bởi phi công tập sự.

Không chỉ có vậy, cánh đuôi và cặp cánh mũi của Su-33UB cũng có kích thước lớn hơn đáng kể. Tuy nhiên sức cơ động của máy bay không hề bị ảnh hưởng, chiếc tiêm kích hạm này vẫn thực hiện được nhiều thao tác vận động rất phức tạp.

Cảm biến chính của tiêm kích huấn luyện - chiến đấu Su-33UB là radar mảng pha quét thụ động (PESA) Phazotron Zhuk (thay vì NIIP N-001 loại cũ), đi kèm hệ thống định vị quang học OEPS/OLS-27 (loại trang bị cho tiêm kích Su-27) bố trí chính giữa mũi.

Máy bay được lắp đặt động cơ kiểm soát vector lực đẩy 2 chiều (2D TVC) Saturn Al-31FU nhằm hỗ trợ việc cất cánh từ đường băng kiểu nhảy cầu, do phần thân trước của Su-33UB nặng hơn đáng kể so với Su-33 nguyên bản.

Mặc dù đã được dự kiến sản xuất hàng loạt tại Liên hiệp sản xuất máy bay Komsomolsk-on-Amur (KnAAPO), nhưng rất tiếc do những khó khăn về kinh tế của nước Nga trong những năm đầu thập niên 2000 cho nên kế hoạch đã không thành hiện thực.

Bên cạnh đó, việc Hải quân Nga đang từng bước tiến hành thay thế tiêm kích hạm Su-33 bằng MiG-29K đã khiến việc chế tạo thêm máy bay huấn luyện Su-33UB trở nên thừa thãi.

Nếu muốn tận dụng hết tiềm năng của Su033UB thì Nga chỉ có cách bán thiết kế cho Trung Quốc bởi vì hải quân nước này vẫn đang gặp bế tắc trong việc chế tạo phiên bản J-15 hai chỗ ngồi.

Thời quan qua, thậm chí còn xuất hiện dự đoán cho rằng chiếc Su-33UB cùng với nhiều tiêm kích hạm Su-33 khác của Hải quân Nga có thể trải qua quá trình nâng cấp sâu.

Các máy bay sẽ được hiện đại hóa bằng cách lắp đặt radar mảng pha quét thụ động N011M BARS và động cơ AL-31FP (hai thành phần trang bị cho tiêm kích Su-30SM) để nâng cao sức mạnh tác chiến, đáng tiếc là đề xuất trên vẫn chưa thành hiện thực.