Không quân Thổ Nhĩ Kỳ lần đầu tuần thám biển Đen và bán đảo Crimea?

Bất chấp những tuyên bố của Ankara rằng họ giữ quan điểm trung lập đối với chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga, không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã tham gia trinh sát khu vực trung tâm của Biển Đen và bán đảo Crimea.

Điều này được chứng minh qua chuyến bay gần đây của một máy bay chỉ huy - cảnh báo sớm trên không (AWACS) loại Boeing E-7T Wedgetail, hay còn được gọi là Boeing 737 AEW&C (E-737) qua bờ biển Romania.

Theo dịch vụ kiểm soát không lưu ADS-B Exchange, máy bay cảnh báo sớm Boeing E-7T của Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện trinh sát trên vùng trời của Biển Đen trong khoảng thời gian 3 giờ.

Đường bay của máy bay quân sự Thổ Nhĩ Kỳ chỉ ra rằng nó đang theo dõi bán đảo Crimea và phần trung tâm của Biển Đen, mặc dù trước đó Ankara không hỗ trợ NATO thực hiện các nhiệm vụ do thám.

Không có tuyên bố chính thức nào từ Ankara hay Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề này, tuy nhiên Nga cáo buộc máy bay NATO trước đó đã tham gia nhiệm vụ hỗ trợ các vụ phóng tên lửa trên lãnh thổ Ukraine cũng như theo dõi hoạt động của tàu chiến Nga ngoài khơi bán đảo Crimea.

Điều này có lẽ cho thấy rằng Thổ Nhĩ Kỳ cũng bắt đầu tham gia vào các nhiệm vụ chung của NATO do họ là một thành viên của Liên minh quân sự, điều này có thể gây ra rắc rối lớn cho Nga, khi phương tiện được Ankara huy động rất tiên tiến.

Nguồn gốc của Boeing 737 AEW&C xuất phát từ Dự án Wedgetail, khi Không quân Hoàng gia Australia đặt ra yêu cầu dành cho một máy bay chỉ huy cảnh báo sớm trên không thế hệ mới.

Tập đoàn Boeing đã giành chiến thắng với nguyên mẫu E-737 được chế tạo dựa trên khung thân máy bay chở khách Boeing 737 Next Generation, phiên bản tương tự với 737-700ER.

E-737 thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2004 và được giới thiệu trong năm 2009, đặc trưng của nó là radar mảng pha quét điện tử đa năng (MESA) hoạt động trên băng tần L (1 - 2 GHz) của Northrop Grumman, có dạng tấm phẳng thay vì dạng đĩa quay.

Do sở hữu kích thước lớn nên E-737 mang theo được khí tài công suất cao. Radar MESA có khả năng đồng thời trinh sát mục tiêu trên không và trên biển, chỉ huy biên đội máy bay chiến đấu cũng như tìm kiếm theo khu vực, tầm hoạt động tối đa lên tới 600 km (chế độ nhìn lên).

Ở chế độ nhìn xuống, E-737 phát hiện được mục tiêu kích cỡ máy bay tiêm kích từ cự ly trên 370 km, hoặc 240 km đối với tàu hộ vệ (frigate), theo dõi đồng thời 180 mục tiêu và tổ chức đánh chặn 24 đối tượng cùng lúc.

Đặc biệt ăng ten mảng pha còn giúp E-737 đảm trách được cả vai trò của máy bay trinh sát điện tử (ELINT), nó thu thập được tín hiệu từ cách xa 850 km khi bay ở độ cao 9.000 m.

Radar này cho phép quan sát không gian và mặt đất ở góc hướng 360 độ, tia sóng có thể thiết lập từ 2 - 8 độ, thời gian quét 3 - 40 giây, thiết bị xử lý tín hiệu radar và máy tính trung tâm đặt trực tiếp bên dưới mảng ăng ten.

Tốc độ trung bình của Boeing 737 AEW&C là 853 km/h, giúp nó nhanh chóng có mặt tại điểm nóng. Tầm hoạt động của máy bay lên tới 6.482 km, trần bay 12.500 m có tác dụng mở rộng đáng kể trường quan sát.