Không đánh đổi chủ quyền lấy kinh tế

HOÀNG HÀ 31/05/2016 06:42

ANTĐ - Mối quan hệ tương lai giữa Philippines và Trung Quốc phần nào được “hé lộ” khi Tổng thống đắc cử Rodrigo Duterte tuyên bố Bắc Kinh phải tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) trong vụ Philippines kiện nước này về vấn đề Biển Đông.

Tổng thống đắc cử Rodrigo Duterte tuyên bố Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của PCA trong vụ Philippines kiện Bắc Kinh về Biển Đông

Báo chí Philippines dẫn lời ông Rodrigo Duterte, người vừa được chính thức xác nhận đắc cử Tổng thống Philippines ngày 28-5, tuyên bố Trung Quốc phải tuân theo phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở La Hay (Hà Lan) trong vụ Philippines kiện những yêu sách chủ quyền phi lý của Bắc Kinh trên Biển Đông. Tổng thống sẽ nhậm chức vào ngày 30-6 tới cho rằng, Trung Quốc phải tôn trọng quyết định của PCA ngay cả khi Manila đã cầu viện Bắc Kinh trong việc xây dựng nhiều dự án cơ sở hạ tầng hết sức cần thiết tại Philippines.

Tuyên bố trên của Tổng thống đắc cử Duterte gây không ít ngạc nhiên bởi trước đó ông luôn tỏ ra “hòa nhã” và “mềm mỏng” khi nhắc tới Trung Quốc khi tranh cử cũng như sau khi đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Philippines ngày 9-5 vừa qua. Chính sách đối ngoại của Philippines dưới thời tân Tổng thống Duterte vì thế được giới quan sát cho rằng sẽ có những thay đổi nhất định so với Tổng thống sắp mãn nhiệm Benigno Aquino, nhất là chính sách với Trung Quốc.

Dưới thời Tổng thống Aquino, Philippines đã thi hành chính sách đối ngoại cương quyết, không ngần ngại đương đầu với Trung Quốc ngày càng trở nên hung hăng hơn trong các tuyên bố đòi hỏi chủ quyền phi lý trên Biển Đông. Chính quyền Tổng thống Aquino đã đệ đơn kiện Trung Quốc lên PCA, cho rằng yêu sách chủ quyền theo “đường lưỡi bò” 9 đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông không phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) và cần được tuyên bố là không có căn cứ.

Cùng với đó, chính quyền Tổng thống Aquino còn thắt chặt mạnh mẽ quan hệ an ninh với hai đồng minh then chốt là Mỹ và Nhật Bản. Một trong những minh chứng rõ ràng là việc Philippines ký thỏa thuận cho phép quân Mỹ có thể triển khai tại 5 căn cứ quân sự ở Philippines.

Trái lại, Tổng thống đắc cử Duterte suốt trong giai đoạn tranh cử cho tới sau khi được xác định đắc cử Tổng thống Philippines trong nhiệm kỳ 6 năm tới lại tỏ ra khá mềm mỏng khi nói về quan hệ với Trung Quốc.

Chỉ 2 ngày sau khi tuyên bố muốn có các mối quan hệ hữu nghị với Trung Quốc đồng thời khẳng định sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Bắc Kinh về vấn đề tranh chấp lãnh thổ mà ông cho là “đang hủy hoại trầm trọng quan hệ song phương”, ông Duterte đã chọn Đại sứ quán Trung Quốc là đại sứ quán nước ngoài đầu tiên đến thăm sau khi đắc cử Tổng thống chứ không phải là Đại sứ quán Mỹ, đồng minh được xem là thân cận nhất của Manila.

Thế nên, việc Tổng thống đắc cử Duterte khẳng định, Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của PCA trong vụ Philippines kiện nước này về vấn đề Biển Đông cho thấy dù mềm mỏng với Bắc Kinh song quan điểm của ông là vẫn phải bảo vệ bằng được chủ quyền lãnh thổ. Những lợi ích kinh tế mà Trung Quốc hứa hẹn như xây dựng hệ thống đường sắt hàng tỷ USD chạy dài khắp Philippines… cũng không thể đánh đổi được chủ quyền của nước này, dù ai có lên nắm quyền đi chăng nữa.