Hệ thống S-300 Nga cung cấp cho Syria chỉ là phiên bản S-300PS lỗi thời?

Mới đây trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng thông tấn Ria, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố không còn trở ngại nào có thể ngăn cản Moskva cung cấp S-300 cho đồng minh Syria.

Nga cho biết họ đã dự định bàn giao S-300 cho Syria từ cách đây 10 năm nhưng kế hoạch trên đã phải tạm ngưng vì vướng các biện pháp gây sức ép từ cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên những vụ đe dọa và tấn công đường không xảy ra liên tiếp thời gian gần đây do Mỹ cùng Israel tiến hành đã buộc Moskva phải sớm xúc tiến cam kết bảo vệ đồng minh.

Đã có nhiều suy đoán cho rằng phiên bản S-300 mà Syria sẽ tiếp nhận là S-300PMU-2 Favorit tối tân với các tính năng tiệm cận S-400 Triumf.

Nhưng vì đây là một tổ hợp rất đắt tiền, cho nên nhiều khả năng Nga sẽ không cung cấp miễn phí mà theo truyền thống, họ sẽ "trao tặng" cho Syria các tổ hợp S-300PS thế hệ cũ hơn.

S-300PS (NATO định danh là SA-10 Grumble) thuộc thế hệ đời đầu của hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300 nổi tiếng, chính thức được giới thiệu vào năm 1985.

Tổ hợp S-300PS được nâng cấp với sự phục vụ của xe mang phóng tự hành 5P85T (dựa trên khung gầm xe tải MAZ 7910 8x8) và radar điều khiển hỏa lực 5N63.

Sức mạnh của S-300PS nằm ở tên lửa đánh chặn 5V55R có tầm bắn 90 km, vận tốc tối đa 1.700 m/s, độ cao hoạt động 0,025 - 25 km, mang theo đầu đạn nặng 133 kg.

Loại đạn này được cho là sử dụng hệ dẫn đường thông qua radar bán chủ động thay vì nhận lệnh trực tiếp từ đài chỉ huy như đạn 5V55K thế hệ cũ.

Hệ thống có thể theo dõi 12 mục tiêu và điều khiển tên lửa tiêu diệt 6 mục tiêu có vận tốc 1.150 m/s cùng lúc, tầm bắn hiệu quả đối với máy bay là 75 km và tên lửa đạn đạo tầm ngắn là 25 km.

Thời gian giãn cách giữa 2 loạt phóng chỉ từ 3 đến 5 giây và chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu hoặc di dời khỏi trận địa là dưới 5 phút.

Nếu so sánh các thông số thì dễ dàng nhận ra S-300PS thua kém S-300PMU2 khá nhiều, nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia quân sự thì đây vẫn là một hệ thống tên lửa phòng không di động cực mạnh, vẫn có khả năng phát huy tốt vai trò trong chiến tranh hiện đại.

Chính vì vậy mặc dù đang bị Quân đội Nga loại biên nhưng đối với nhiều quốc gia khác, ví dụ như Kazakhstan thì đây vẫn là một "Báu vật phòng không".

Nga hiện đang cung cấp S-300PS "miễn phí" cho các quốc gia láng giềng như một cách xây dựng "phên dậu" từ xa cho mình, do vậy sẽ không ngạc nhiên khi Syria cũng nằm trong danh sách trên.