Một đồng chí trong Ban Giám đốc CATP Hà Nội trực tiếp chỉ đạo công tác điều tra, truy xét những vụ “vỡ nợ” này nhận xét: bị hại trong các vụ việc trên là những “bị hại đặc biệt”, bởi họ đa phần là những người nông dân nghèo. Một chút tiền được bồi thường do giải phóng mặt bằng, một mảnh đất của ông bà, tổ tiên để lại, hay thậm chí cả việc đi vay tiền người khác… tất cả đã bị đem cho các con nợ vay, với một niềm tin sẽ được hưởng lãi suất cao, có cơ hội làm giàu nhanh. Trong những trường hợp này, các “bị hại đặc biệt” không ý thức được nguy cơ: họ rất dễ trắng tay nếu con nợ không còn khả năng thanh toán.
Câu chuyện về 2 vụ vỡ nợ liên tiếp xảy ra ở Hà Đông và Đan Phượng thực chất là hệ lụy của “trò” cho vay nặng lãi đã và đang hình thành, lây lan ở nhiều địa bàn không riêng Hà Nội. Và ở những khu vực đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, giải phóng mặt bằng nhiều, đời sống người dân có chút ít cải thiện, cho vay nặng lãi đang lan tràn mạnh mẽ. Lẽ dĩ nhiên, người dân, những bị hại đặc biệt khi đã cho vay, đã “đầu tư”, sẽ phải gánh những hậu quả trước tiên về mình. Nhưng ở đây, không thể không đề cập đến trách nhiệm của cán bộ cơ sở và lực lượng chức trách địa phương.
Khi “mổ xẻ” vụ vỡ nợ ở Hà Đông và Đan Phượng, một điểm chung được rút ra là trước thời điểm các con nợ “mất tích” khỏi nơi cư trú, hành vi huy động vốn của con nợ đã diễn ra trong thời gian dài, với hàng chục bị hại và số tiền lên đến hàng tỷ đồng. Lực lượng chức năng, chính quyền cơ sở hoặc không nắm được, hoặc đã không có biện pháp cần thiết để chấn chỉnh, ngăn chặn. Đây không đơn thuần là những giao dịch dân sự, mà có dấu hiệu của tội cho vay nặng lãi. Hệ lụy tất yếu đối với các bị hại sẽ là nguy cơ trắng tay. Còn với địa bàn xảy ra vỡ nợ, đó sẽ là những bất ổn về ANCT - ATXH. Hệ lụy này xem ra phức tạp hơn nhiều.
