Hai bên đều ngại nhau

ANTĐ - Trên Diễn đàn Kinh tế mùa xuân năm 2013 do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội vừa tổ chức, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhận xét, dựa vào một lý lẽ rất khó bắt bẻ về mặt nguyên tắc: muốn hạ lãi suất cho vay thì trước hết phải hạ lãi suất huy động, nhưng thực tế duy trì độ trễ của việc giảm lãi suất cho vay so với giảm lãi suất huy động trong suốt thời gian dài. Hậu quả là trong khi cần được “cấp cứu”, thậm chí đóng cửa thì ngân hàng vẫn không muốn chia sẻ một phần lợi ích mình thu được với doanh nghiệp.

Tại một hội nghị triển khai các giải pháp tiền tệ nhằm thúc đẩy hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lại khẳng định, thời gian qua, có cơ hội nào giảm lãi suất là Ngân hàng Nhà nước làm ngay. Ông cũng cho rằng, mức lãi suất cho vay dài hạn 13% là khá lý tưởng vì trước đó Ngân hàng phải huy động vốn lãi suất 11-12%. Hiện vốn vay huy động của hệ thống ngân hàng trên 80% là ngắn hạn, do đó nguồn vốn cho vay dài hạn rất eo hẹp. Hiện nay tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn của ngân hàng đã vượt quá 40%, trong khi quy định của Ngân hàng Nhà nước là không vượt quá 30%. Thống đốc dự báo, do lạm phát 3 tháng năm nay thấp hơn năm ngoái, khả năng lạm phát năm 2013 có khả năng kiềm chế dưới 7%. Như vậy lãi suất tiền gửi cũng sẽ xoay quanh mức 7% và lãi suất cho vay vào khoảng 10%. Ngân hàng Nhà nước sẽ có chính sách lãi suất hợp lý để khuyến khích người dân gửi tiền kỳ hạn dài.

Một tín hiệu đáng mừng là hiện tại người dân đã gửi tiền kỳ dài hạn từ 3-6 tháng, thay vì nửa đầu năm ngoái chỉ gửi kỳ hạn tuần. Ông Thống đốc nói, doanh nghiệp và người dân cũng nên chia sẻ khó khăn của hệ thống ngân hàng, vì ngân hàng cũng là doanh nghiệp, đầu vào của ngân hàng là vốn vay của nền kinh tế. Giải pháp mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra thời gian qua có thể chưa đáp ứng được mong mỏi của doanh nghiệp, nhưng Ngân hàng đang dần cải thiện theo chiều hướng tích cực. Hết sức “thông cảm” với lời chia sẻ của Thống đốc, song cộng đồng doanh nghiệp cũng thẳng thắn bày tỏ, chưa bao giờ điều kiện hạ lãi suất cho vay lại chín muồi như hiện nay. Đồng tình với giới doanh nghiệp, một chuyên gia kinh tế thuộc Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia nhận xét, xu hướng lãi suất giảm là hoàn toàn phù hợp trong bối cảnh hiện nay vì hai lý do. Một là, kỳ vọng lạm phát thấp, có thể cả năm nay chỉ ở mức 6-7%. Hai là, về cung-cầu vốn, hiện nay cung dư thừa, trong khi cầu rất yếu. Cho nên việc hạ lãi suất là một xu hướng đúng và có tính thị trường.

Khỏi phải nói, phía doanh nghiệp tỏ ra hồ hởi đón nhận tín hiệu từ phía ngân hàng như thế nào. Tuy nhiên, trái với dự đoán ngân hàng dồi dào thanh khoản và mở rộng cửa thì doanh nghiệp sẽ dễ vay hơn, tình hình không diễn ra như vậy. Một tâm lý nặng nề vẫn chưa được phá vỡ: ngân hàng sợ cho vay, doanh nghiệp thì ngại vay. Tóm lại là hai bên đều ngại nhau.