Giải mã những bí ẩn về cồn cát sao ở sa mạc lớn nhất thế giới

Khi nhắc đến sa mạc Sahara, nhiều người nghĩ ngay đến hình ảnh những cồn cát trải dài dường như bất tận. Trong số đó, nổi bật là những cồn cát sao (hay còn gọi cồn cát có dạng sao).

Cồn cát dạng sao, hay còn gọi là cồn cát kim tự tháp, được đặt tên theo hình dạng độc nhất vô nhị của chúng và có độ cao lên tới hàng trăm mét. Tuy nhiên, cho đến nay, các chuyên gia chưa đưa ra câu trả lời chắc chắn về thời gian hình thành của chúng.

Cồn cát hình sao được xem là một trong số kỳ quan của sa mạc. Đó là những khối cát hình kim tự tháp cao từ 100-300 m và nhìn từ trên cao xuống chúng giống các ngôi sao.

Theo các nhà nghiên cứu, cồn cát sao đặc biệt hiếm, chỉ chiếm tổng số 10% số cồn cát trên các sa mạc trên trái đất. Trong số này, một số cồn cát sao được các chuyên gia xác nhận có niên đại từ vài trăm năm tuổi cho đến hơn 200 triệu tuổi.

Những cồn cát sao lớn nhất trái đất được tìm thấy ở sa mạc Badain Jaran ở miền Tây Trung Quốc. Ngoài ra, các cồn cát sao còn tồn tại ở nhiều nơi, trong đó có biển cát Namib ở Namibia, các khu vực cồn cát lớn tại Algeria như Grand Erg Oriental và Grand Erg Occidental và Rub' al Khali ở Saudi Arabia...

Cồn cát sao cũng được phát hiện trên Sao Hỏa và trên mặt trăng Titan của Sao Thổ.

Các chuyên gia cố gắng tìm hiểu cấu trúc bên trong các cồn cát sao để có thể giúp xác định rõ hơn về tàn tích sa thạch cũng như lịch sử hình thành của trái đất.

Họ cũng đào hào để lấy mẫu cát bị chôn vùi từ lâu. Thạch anh trong cát tích lũy bức xạ từ các nguồn tự nhiên trong trái đất khi bị chôn vùi. Bằng cách chiếu tia laser lên thạch anh, các nhà nghiên cứu có thể đo bức xạ này và xác định thời điểm cuối cùng cát nhìn thấy bề mặt.

Thông qua phương pháp này, nhóm nghiên cứu phát hiện những cồn cát sao cao khoảng 100m ở sa mạc Sahara được hình thành cách đây khoảng 12.000 - 13.000 năm. Trong đó, những lớp đầu tiên của cồn cát sao tại sa mạc Sahara được hình thành khi nơi này còn khá ẩm ướt, cây cối mọc xanh tốt và có nhiều hồ nước.

Khi nơi này còn khá ẩm ướt, cây cối mọc xanh tốt và có nhiều hồ nước kéo dài cho tới khoảng 4.000 năm trước. Sau khi kết thúc "thời kỳ ẩm ướt", sa mạc Sahara trở nên khô cằn, khắc nghiệt như ngày nay. Trải qua nhiều năm, gió thay đổi hướng liên tục đã tác động đến sự hình thành cồn cát sao.