Theo hãng tin Bloomberg, Nga là nước xuất khẩu dầu diesel lớn nhất thế giới trong năm nay, khi cung cấp hơn 1 triệu thùng mỗi ngày trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến giữa tháng 9, đồng thời Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil và Ả Rập Saudi là những điểm đến chính.
Rõ ràng nhiên liệu của Nga không được cung cấp trực tiếp cho EU, nhưng các quốc gia nêu trên đã tái xuất khẩu sang châu Âu rất thành công với số lượng lớn dưới thương hiệu riêng của họ.
"Nhưng thị trường hiểu rất rõ nguyên liệu thô của ai và xem xét sâu một mắt xích trong chuỗi cung ứng, phản ứng với những gì đang xảy ra ở Liên bang Nga", tờ Bloomberg nhận xét.
Theo quyết định mới của chính phủ Liên bang Nga, lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel cũng áp dụng với xăng, có hiệu lực từ ngày 21 tháng 9 và không có ngày hết hạn cụ thể.
Điều này không có nghĩa là mệnh lệnh sẽ không bị hủy bỏ, nhưng hiện tại tình hình đòi hỏi các biện pháp quan trọng và chính quyền đã sẵn sàng thực hiện mà không cần suy nghĩ về thời gian.
Các trường hợp ngoại lệ theo xác định bao gồm những đối tác liên minh thương mại từ một số nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, cũng như các thỏa thuận liên chính phủ, viện trợ nhân đạo và quá cảnh.
Giá dầu diesel ở châu Âu đã tăng vọt trong bối cảnh lo ngại biện pháp nói trên từ Liên bang Nga sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu.
Các nhà máy lọc dầu trên thế giới đang vật lộn để sản xuất đủ nhiên liệu trong bối cảnh nguồn cung dầu thô từ Nga và Ả Rập Saudi - những nhà sản xuất lớn nhất trong Tổ chức OPEC+ bị hạn chế.
"Mặc dù đây chỉ là lệnh cấm vận tạm thời nhưng hậu quả của hành động trên là rất đáng kể, bởi vì Nga vẫn là nước xuất khẩu nhiên liệu diesel chính cho thị trường toàn cầu".
Nhận định trên được ông Alan Gelder - Phó chủ tịch phụ trách thị trường tinh chế, hóa chất và nguyên liệu thô của Công ty tư vấn Wood Mackenzie Ltd cho biết trong cuộc trò chuyện với tờ Bloomberg.
Theo các chuyên gia phương Tây, hệ thống lọc dầu toàn cầu hiện sẽ phải vật lộn để thay thế khối lượng bị thiếu của Nga vào thời điểm trữ lượng nhiên liệu diesel toàn cầu vốn đã rất thấp và sẽ tiếp tục suy giảm.
Nhìn chung, phương Tây phản ứng theo cách rất lo lắng và thất vọng trước lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel từ Liên bang Nga, bởi vì chúng ta đang nói về khối lượng rất lớn, lên tới khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày.
Nghiêm trọng nhất là lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel được Nga đưa ra rất đột ngột và gần như không có dấu hiệu báo trước, khiến các nhà tiêu thụ lớn không kịp phản ứng bằng cách tích trữ.
Tuy nhiên nhiều công ty tư vấn đang trấn an thị trường, dự đoán lệnh cấm sẽ không kéo dài quá lâu, vì “Nga sẽ sớm hết dung lượng lưu trữ”, ám chỉ hoạt động khai thác và chế biến nguyên liệu thô tiếp tục gia tăng.
Bên cạnh đó, Nga cũng phải dè chừng phản ứng từ các khách hàng truyền thống, bởi họ có khả năng tìm nhà cung cấp khác khi thấy rằng Moskva không phải là đối tác mang tới sự ổn định lâu dài.