Emmerson Mnangagwa: Hành trình từ vệ sĩ tới Tổng thống Zimbabwe

Emmerson Mnangagwa từng là Phó Tổng thống Zimbabwe từ năm 2014 và giờ trở thành người kế nhiệm Tổng thống Mugabe. Ông năm nay 75 tuổi, trẻ hơn 18 tuổi so với ông Mugabe

Mnangagwa sinh ra tại vùng Zvishavane, một thị trấn nhỏ ở miền trung Rhodesia (Zimbabwe ngày nay). Khi còn nhỏ, ông và gia đình buộc phải tị nạn ở Zambia khi cha của ông bị buộc tối chống lại chính quyền người da trắng

Ông từng được đào tạo trong trường quân đội ở Trung Quốc và Ai Cập. Theo Guardian, trong hàng chục năm qua, ông vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc và con trai ông cũng đã từng học ở đây. 

Khi 16 tuổi, Mnangagwa đã cùng vài nhà hoạt động khác đặt bom một đoàn tàu để chống phá chính quyền Rhodesia. Việc này khiến Mnangagwa phải ngồi tù 10 năm.

Với những hình phạt tra tấn tàn bạo trong tù, ông Mnangagwa đã bị mất một bên thính giác, tuy nhiên trong thời gian trong tù, ông vẫn hoàn thành một bằng luật của trường đại học Zambia. 

Mnangagwa sau đó tham gia phong trào giành độc lập nhằm chiếm lại quyền kiểm soát đất nước từ người da trắng vào những năm 1970. Đây chính là thời điểm ông gặp cựu Tổng thống Mugabe, sau đó trở thành vệ sĩ riêng và trợ lí thân cận của nhà lãnh đạo này.

Mnangagwa cũng trực tiếp xung trận trong cuộc chiến với chính quyền người da trắng hồi những năm 1970. Biệt danh "cá sấu" của Mnangagwa xuất phát từ thời gian này do ông là một chiến binh rất mạnh mẽ.

Sau khi đất nước Zimbabwe chính thức ra đời vào năm 1980, Mnangagawa nắm giữ nhiều vị trí quan trọng trong chính quyền trước khi cựu Tổng thống Mugabe bổ nhiệm ông làm phó tổng thống vào năm 2014

Quan hệ giữa ông Mugabe và Mnangagwa đã chấm dứt vào hồi đầu tháng 11-2017, sau khi ông Mugabe bãi nhiệm ông Mnangagwa. Đây được cho là hành động dọn đường cho vợ của cựu Tổng thống Mugabe, Grace kế nhiệm ông sau kì bầu cử năm 2018.

Ông Mnangagwa đã bỏ sang Nam Phi sau khi bị bãi nhiệm do lo sợ bị ám sát

Sau khi quân đội chiếm quyền kiểm soát đất nước từ hôm 15-11, ông Mnangagwa đã kêu gọi Tổng thống Mugabe từ chức. Ông cũng cảm ơn quan đội vì đã tiến hành quá trình phế truất Tổng thống Mugabe một cách hòa bình.

Ông Mnangagwa đã chính thức nhậm chức hôm 24-11 tại buổi lễ được tổ chức ở sân vận động quốc gia Zimbabwe trước sự chứng kiến của nhiều người ủng hộ và lãnh đạo các quốc gia khác.

Trong bài phát biểu đầu tiên dưới vai trò Tổng thống Zimbabwe, ông Mnangagwa ca ngợi những thành quả của ông Mugabe bất chấp những "lỗi lầm" từng gây ra trong quá khứ. Ông Mnangagwa vẫn gọi cựu Tổng thống Mugabe là "nhà lãnh đạo của tôi".