- “Con muốn thả vòng hoa tưởng niệm trên đảo Gạc Ma”
- Tranh học sinh trường Dịch Vọng A “gửi các chiến sĩ canh giữ biển đảo quê hương”
- Người hùng của biển cả
Nhà báo Ngân Tuyền
Vậy là tôi đã quyết định xung phong, ghi tên đăng ký tham gia chuyến công tác. Ban Biên tập Báo tuy có chút băn khoăn vì tôi là phóng viên nữ, nhưng cũng đã tạo điều kiện, đồng ý cho tôi được đi Trường Sa.
Gần đây, Trung Quốc đang quyết liệt cải tạo, bồi đắp các bãi đá thành công trình khổng lồ trên Biển Đông trong có cả những bãi đá thuộc chủ quyền của Việt Nam. Là một nhà báo, mỗi lần nghe, hoặc xử lý thông tin về những hành động gây hấn của Trung Quốc là trái tim tôi lại nhói đau, tức giận. Nhưng tôi tin vào chính nghĩa, tin vào sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Tôi muốn nói với các chiến sĩ hải đảo rằng không một ngày nào ở đất liền không dõi về Trường Sa, nhất là cánh nhà báo chúng tôi. Các anh hãy vững lòng, Tổ quốc hướng về các anh. Còn tôi, tôi mong lắm trong một ngày gần nhất sẽ được trở lại Trường Sa một lần nữa.
Những người chiến sĩ luôn nhìn thẳng về phía trước
Tôi ấn tượng với hình ảnh những người lính làm lễ gấp từng nếp cờ, hình ảnh hát Quốc ca vào mỗi buổi chào cờ sáng ban mai ở mỗi hòn đảo chìm Thuyền Chài, An Bang hay Trường Sa lớn là nhịp đập là máu thịt của Tổ quốc yêu thương mà tôi hay mỗi người sống trong giây phút ấy đều cảm nhận một cách rõ ràng nhất. Năm 2007, dù chuyến đi đó mới là lần đầu nhưng trong suy nghĩ suốt hành trình trên con tàu HQ 936 đến với quần đảo Trường Sa, trong tôi đã chứa đựng một niềm tin rằng lính biển là những chiến sĩ can trường, luôn nhìn thẳng về phía trước.
Bữa trưa hôm đó được tổ chức dưới tán bàng vuông giữa đảo Trường Sa lớn. Đảo trưởng Nguyễn Đại Dương đã nói với tôi: “Cha mẹ sinh ra tôi để canh giữ biển trời, và tôi sinh con tôi ra cũng theo “dòng máu lạc hồng”. Tôi đã hướng con tôi vào lính biển và cậu đã trở thành lính đảo Trường Sa tiếp bước tôi”. Đến bây giờ tôi vẫn nhớ về người lính trẻ Ngọc Anh con trai đảo trưởng Nguyễn Đại Dương kể về những lần gấp cờ Tổ quốc. Ngọc Anh bảo mỗi tuần phải thay một lá cờ, thậm chí vài ngày đã phải thay rồi. Nhưng mỗi lần hạ cờ thay mới là nghi lễ rất trang nghiêm. Từng nếp gấp cờ cũ, từng động tác mở cờ mới đều như mở tim mình, rất xúc động, tự hào.
Lính Trường Sa, bao giờ cũng coi dải đất liền hình chữ S kéo dài từ Lũng Cú, Đồng Văn đến mũi Cà Mau tất thảy đều là nhà. Những ai đã ra thăm đảo cũng mang ra đảo những món quà quê hương thật dân dã, hạt rau dền, rau muống, đậu xanh… bởi đó là “hơi ấm của đất liền” gửi đến các anh nơi đầu sóng thiêng liêng của Tổ quốc. Còn khi trở về, ai cũng muốn mang về một chút kỷ niệm của đảo. Tôi mang về đất liền một con ốc biển. Và tôi còn mang về đất liền cả tình cảm của người lính Trường Sa.
Nụ cười ấy dù là của những người lần đầu tiên mới được gặp mặt nhau nhưng nó thân thương như thể những người thân quen lâu ngày mới được gặp lại. Và cũng chính những nụ cười ấy khi chia tay nó bịn rịn, lưu luyến nhưng vẫn ánh lên đầy sự rắn rỏi, gan góc như muốn truyền đi một thông điệp, các đồng chí cùng đoàn công tác lên đường bình an, hãy yên tâm khi ở nơi đây vẫn còn có chúng tôi. Ở các điểm đảo Trường Sa dù cuộc sống còn nhiều thiếu thốn, nhưng chưa bao giờ thiếu đi những nụ cười của người lính. Tôi đã chụp rất nhiều những bức ảnh về những nụ cười ấy.
Rồi thời điểm chia tay cũng đến. Trong giây phút ấy nhiều người trong đoàn công tác chúng tôi đã xúc động không cầm được nước mắt. Khi tàu bắt đầu rời bến, những người lính đảo vẫy tay tạm biệt với những nụ cười rạng rỡ. Khi ấy tôi đã giơ máy ảnh để chụp nụ cười của Chiến sĩ Nguyễn Đông Vũ, chàng trai mà tôi đã có dịp trò chuyện ở trên đảo. Nụ cười của Vũ thật đặc biệt và đáng nhớ nhất trong những bức ảnh tôi đã chụp. Có những giây phút Vũ đã trầm ngâm, lặng đi bên tôi khi nhắc về những người thân và gia đình, nhưng khi nhìn thấy nụ cười rạng ngời của Vũ ở cầu tầu tôi cảm nhận được sự nhiệt huyết, vững vàng và tự tin của một người lính trẻ tuổi. Tôi tin, dù có khó khăn gian nan thế nào đi chăng nữa thì Vũ các chiến sỹ Trường Sa vẫn luôn giữ nụ cười trên khuôn mặt rạng ngời để giữ vững biển đảo, chủ quyền của đất nước.
Gửi ra đảo tình cảm của hậu phương
Đến giờ tôi cũng chẳng biết đã có bao nhiêu lớp lớp phóng viên, nhà báo đến với Trường Sa. Còn tôi, chưa có cơ may ấy, ở lại trong đất liền bình yên này, tôi muốn làm một điều gì đó cho những người lính đảo, và tôi đã đi tìm, gặp những người thân của họ, viết về họ với hy vọng những người lính có thể qua bài báo của tôi được gặp gỡ người thân của mình.
Và mỗi hậu phương của một người chiến sĩ lại là một câu chuyện khác nhau, là những nỗi nhớ khác nhau. Nỗi nhớ ấy đong đầy trong căn hộ 10m2 trên tầng 5 khu tập thể Thanh Xuân Bắc, nơi ba mẹ con chị Đường Thị Toàn (SN 1973), vợ Thiếu tá Trương Phúc Hải (SN 1969), công tác tại đảo Trường Sa Đông, quần đảo Trường Sa vẫn chu toàn mọi việc mong anh vững tâm làm nhiệm vụ nơi đảo xa. Còn với chị Nguyễn Mai Uyên (SN 1978), hậu phương của Đại úy Nguyễn Trung Phương, quyền Cụm trưởng đảo Trường Sa Lớn thì tâm sự rằng mọi thứ đã quen rồi, sự xa cách dù tủi thân, dù buồn lắm nhưng phải gắng gượng để anh và đồng đội nơi đảo xa vững chí, bền lòng hoàn thành nhiệm vụ canh giữ biển đảo Tổ quốc.
Hay như chị Nguyễn Huyền Thương, hạnh phúc làm vợ chỉ vỏn vẹn đúng có 3 ngày đã phải xa chồng - Trung úy Nguyễn Quang (SN 1986), nguyên Trợ lý Hóa học tại đảo Sơn Ca phải nói lời từ biệt vợ để lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nơi đầu sóng ngọn gió. Và còn đó những người mẹ như bà Đào Kim Anh, mẹ Trung úy Trần Trường Giang, người phải thực thi nhiệm vụ trên tàu Cảnh sát Biển mang số hiệu CSB 8001 ngày nào cũng trông ngóng nhớ thương con.
Nơi đây, trong đất liền, nơi hậu phương có những người mẹ, người vợ, người yêu lính biển, tất cả những người phụ nữ ấy đều phải chịu nhiều thiệt thòi, nhưng với đức hy sinh, chịu thương chịu khó của những người phụ nữ Việt Nam, họ đã gắng gượng vượt mọi khó khăn trong cuộc sống để các anh không phải lo lắng cho gia đình, yên tâm làm nhiệm vụ.
Và tôi đã đến, gặp, nghe và ghi lại những chia sẻ, tâm tư, tình cảm của những người cha, người mẹ, người vợ… các cán bộ, chiến sỹ đang ngày đêm canh giữ vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. Nếu đọc bài báo của tôi, hẳn các anh sẽ vơi đi nỗi nhớ nhà, sẽ hết mực tự hào về hậu phương ấy - nơi mãi mãi là chỗ dựa tinh thần, tiếp thêm sức mạnh để các anh vững vàng nơi đầu sóng ngọn gió.
Tiếp thêm sức mạnh cho các chiến sĩ
Đối với những chiến sĩ Trường Sa chúng tôi, món quà mà các phóng viên ra thăm đảo mang theo - những tờ báo, những bài báo là món quà vô giá, có cảm giác như hơi thở cuộc sống từ đất liền đang ở ngay bên cạnh - Đại tá Nguyễn Đức Vượng, Phó chính ủy Bộ tư lệnh Vùng 4 Hải quân đã nói như vậy. Lãnh đạo Bộ tư lệnh vùng 4 Hải Quân cho biết, những món quà ấy như là sự động viên, khích lệ và củng cố tinh thần cho các chiến sỹ. Các chiến sỹ sẽ cảm thấy ấm lòng hơn. Không chỉ là phương tiện mà báo chí còn góp phần hun đúc tinh thần chiến đấu của các chiến sỹ.
Báo chí là nguồn động viên rất lớn đối với anh em chiến sĩ hải đảo. Nhất là những ngày có nhiều biến động, Biển Đông đứng trước thử thách, sóng gió thì sự động viên của lãnh đạo từ trực tiếp đến gián tiếp thông qua các kênh thông tin báo chí là cách “tiếp lửa” hữu hiệu. Báo chí đã góp phần tăng sức mạnh chiến đấu, tăng tinh thần đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động. Thế nên đồng hành cùng các chuyến hàng chở lương thực ra Trường Sa thì không thể thiếu được báo chí nhất là đối với những chiến sỹ mới lần đầu ra đảo. Đồng chí Ngô Xuân Cải, nhiều năm công tác ở Trường Sa cũng khẳng định. Tinh thần bảo vệ biển đảo lúc nào cũng thường trực thường trực trong tâm khảm của những người lính đảo, nhưng báo chí cũng đã tiếp thêm sức mạnh, động viên anh em vững vàng hơn. Đồng chí Nguyễn Văn Thư, Lữ đoàn 146 - Vùng 4 Hải quân cho biết, từ trái tim mình, các chiến sỹ luôn xác định bảo vệ biển, đảo là nhiệm vụ thiêng liêng và báo chí đã góp phần to lớn trong việc truyền tải thông điệp này.
Đối với những người lính đảo thì mỗi tờ báo đều được các anh nâng niu gìn giữ rất cẩn thận. Thượng úy Nguyễn Tiến Lực nhiều năm công tác ở đảo Sinh Tồn bộc bạch: Mỗi tờ báo hay cuốn tạp chí khi ra đảo xa là từng chiến sỹ truyền tay nhau đọc. Có người còn đọc thuộc lòng nhiều bài viết mà mình yêu thích, nhất là những bài viết về những người lính đảo. Ở đảo nào cũng có phòng đọc sách, báo, tạp chí. Mỗi năm, trung bình Trường Sa đón 4 chuyến tàu tiếp tế lương thực và nhu yếu phẩm nên sách báo trên đảo bây giờ không khan hiếm như trước nữa. Mỗi khi nhận sách báo từ đất liền gửi ra, thông tin có bớt phần nóng hổi so với đất liền nhưng lính đảo vẫn rất hồ hởi.
Nhiều chiến sỹ Trường Sa đều có chung tâm trạng lần nào có đoàn khách công tác từ đất liền ra thăm đảo, thăm các chiến sỹ là anh em mừng lắm. Tình cảm quân dân giữa đất liền với đảo cùng những tờ báo thôi cũng là nguồn động viên vô cùng lớn giúp anh em hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thiếu úy Nguyễn Văn Nam công tác ở đảo Nam Yết thổ lộ: “Những lúc cùng nhau chia sẻ những bài báo hay, những giờ đọc báo cũng chính là lúc lính đảo quây quần và thắt chặt tình cảm với nhau hơn”.
Nhiều bài viết về biển đảo, về lòng yêu nước, về Tổ quốc, về những người lính khiến cho nhiều chiến sĩ nơi đảo xa rất cảm động và nhận thức sâu sắc hơn niềm tự hào cũng như nhiệm vụ thiêng liêng của mình.
Theo Đại tá Nguyễn Công Sơn, Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân, ngoài việc truyền tải những chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước đến các chiến sỹ nơi đảo xa thì báo chí còn truyền tải, gửi gắm những tình cảm, niềm tin yêu nơi hậu phương đến với những người chiến sĩ đang ngày đêm thực hiện nhiệm vụ nơi đầu sóng ngọn gió, góp phần quan trọng vào nhiệm vụ bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Cũng từ báo chí, các chiến sỹ cảm thấy đất liền gần hơn, như thể cảm nhận được cả hơi ấm từ đất liền”. Trong ánh mắt đầy ắp niềm tin, chiến sỹ Trần Văn Hùng từ đảo Trường Sa Lớn trong lần về thăm đất liền đã chia sẻ cứ mỗi khi có cảm giác nhớ nhà da diết thì lại mở những bài báo viết về đất liền, về hậu phương, về gia đình ra xem, vậy là tìm thấy sự gần gũi, thân thương rồi.
Thông qua nhiều bài báo, nhiều chuyên mục trên các ấn phẩm báo chí các chiến sỹ nơi đảo xa còn kết nối được với người thân của mình ở đất liền. Nhiều chiến sỹ Trường Sa còn gửi gắm được cả những dòng tâm sự, những vần thơ mộc mạc đến với vợ con, cha mẹ của mình ở đất liền thông qua phương tiện báo chí. Chiến sỹ trẻ, Nguyễn Duy Hoàng trong lần về thăm đất liền đầu năm 2015 còn ghi chép địa chỉ email của rất nhiều cơ quan báo chí chỉ để có những thông tin gì anh gửi đến chia sẻ. Hoàng tâm sự với tôi báo chí chính là nhịp nối giữa đất liền với đảo xa.