ĐBQH: Phải công khai cách tính giá điện, xóa bỏ độc quyền

• Đề xuất áp dụng giá điện bao gồm cả phí truyền tải
• Trình sửa luật Điện lực để quản lý, xây dựng giá điện theo cơ chế thị trường

Chiều 7-11, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự thảo Luật điện lực (sửa đổi). Nội dung có nhiều ý kiến ĐBQH chung mối quan tâm là giá điện và điều hành giá điện.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu) góp ý, dự thảo luật đã có quy định về các loại giá điện, vai trò của Chính phủ trong điều tiết giá điện nhưng chưa làm rõ được cơ chế xử lý giá điện thay đổi nhanh, hoặc không rõ ràng về các loại chi phí cấu thành giá. Mặt khác, dự luật đã nêu ra cơ chế giá điện bình quân nhưng không quy định rõ về tần suất điều chỉnh giá điện, cách thức thực hiện.

Do đó, ông Hùng kiến nghị trong dự luật sửa đổi lần này cần quy định, Chính phủ thông báo trước thời gian điều chỉnh để người tiêu dùng có thể dự đoán, điều chỉnh chi tiêu của mình. Ngoài ra, cần bổ sung điều khoản yêu cầu công khai toàn bộ cơ cấu giá điện, cách thức tính, yếu tố chi phối hoặc tác động tới giá điện.

Đại biểu Hùng cho biết thêm, dự luật chưa có có quy định bảo vệ người tiêu dùng trước biến động giá điện, nhất là người thu nhập thấp hay ngành sản xuất phụ thuộc nhiều vào điện. Vì vậy, cần bổ sung cơ chế bảo vệ người tiêu dùng bằng cách thiết lập trần giá điện cho hộ gia đình thu nhập thấp hoặc trợ giá cho các công ty, doanh nghiệp.

Góp ý dự luật, ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) nêu quan điểm về vấn đề độc quyền của ngành điện lực. Ông dẫn chứng, Khoản 2 Điều 5 dự luật quy định “nhà nước độc quyền vận hành lưới điện, truyền tải điện, trừ lưới điện truyền tải điện do tư nhân đầu tư xây dựng”.

Tuy nhiên, quy định này lại mâu thuẫn chính Khoản 5 Điều 5: “xóa bỏ mọi độc quyền, rào cản bất hợp lý, thực hiện xã hội hóa tối đa trong đầu tư khai thác, sử dụng dịch vụ cơ sở vật chất của hệ thống truyền tải quốc gia trên cơ sở đảm bảo quốc phòng, an ninh. Thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng công trình nguồn điện, lưới điện”.

ĐBQH Thanh phân tích, lưới điện quốc gia hiện nay khoảng 95% do nhà nước đầu tư, như vậy, không thể xã hội hóa. Ông kiến nghị chỉ quy định: ‘’Nhà nước độc quyền vận hành lưới điện truyền tải cao áp và siêu cao áp’’.

Ngoài ra, ĐBQH đoàn Cà Mau còn chỉ ra, nhu cầu về điện ngày càng tăng cao nhưng dự thảo lại thắt chặt, kiểm soát nguồn cung điện. Cụ thể như quy định nhiều giấy phép tại dự thảo luật, điều này sẽ đẩy giá điện tăng cao, làm ảnh hưởng đến an ninh năng lượng.