- Hà Nội triển khai đánh giá sự hài lòng của người nộp thuế
- Chuyên gia: Đề xuất đánh thuế giao dịch vàng là không phù hợp
Hàng trăm nghìn tỷ đồng hàng nhập khẩu đang được miễn thuế
Việt Nam được đánh giá là 1 trong 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) cao nhất toàn cầu và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Theo đó, lượng hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ ngày càng gia tăng mạnh mẽ.
 |
Nhiều sản phẩm từ các nhà cung cấp nước ngoài có tính cạnh tranh cao hơn hàng hóa trong nước |
Hiện nay, chỉ cần thông qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, hay thậm chí các sàn nước ngoài như Amazon, Temu, Shien… người mua có thể dễ dàng mua được những món đồ từ các nhà cung cấp nước ngoài. Đáng nói, không ít sản phẩm có tính cạnh tranh còn cao hơn hàng trong nước nên ngày càng thu hút người mua. Chị Nguyễn Thị Ngọc Hà (Hà Nội) cho biết, chị thường xuyên lên Shopee và Lazada để mua các sản phẩm như mỹ phẩm, túi xách, giày dép và hàng gia dụng, trong đó có rất nhiều đơn hàng được mua từ nước ngoài.
Dù vậy thời gian vận chuyển chỉ khoảng 1 tuần, nhiều hơn so với các nhà cung cấp trong nước một chút, trong khi đa phần các đơn hàng đều được miễn phí vận chuyển hoặc phí vận chuyển chỉ dao động quanh mức 20 nghìn đồng. Không chỉ vậy, nhiều sản phẩm giá thành còn rất rẻ, bao bì đóng gói đẹp mắt hơn cả so với các sản phẩm trong nước. “Trước kia muốn mua hàng từ Trung Quốc thì tôi phải lên các sàn như Taobao hay Tmall (Trung Quốc), nhiều khi không biết tiếng rất khó mua và phải nhờ các đơn vị mua hộ, vận chuyển. Nhưng hiện nay việc này đã rất thuận lợi khi các sàn hoạt động tại Việt Nam cũng đã có sản phẩm của các nhà cung cấp nước ngoài. Việc mua, vận chuyển rất thuận lợi và chi phí rẻ.
Số liệu thống kê cho thấy, mỗi ngày có tới khoảng từ 4 - 5 triệu đơn hàng TMĐT giá trị nhỏ được vận chuyển qua biên giới về Việt Nam. Như vậy, tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu loại hình này có thể lên nhiều trăm nghìn tỷ đồng/năm và chắc chắn tiếp tục có xu hướng tăng trong thời gian tới.
Đề xuất đánh thuế hàng nhập khẩu giá trị nhỏ
Hiện nay, hàng nhập khẩu giá trị nhỏ (từ 1 triệu đồng trở xuống) đang được miễn thuế giá trị gia tăng (GTGT) theo Quyết định số 78/2010/QĐ-TTg. Theo tính toán, với lượng nhập khẩu như hiện nay, số tiền miễn thuế theo diện này có thể lên đến khoảng 50 nghìn tỷ đồng/năm.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, thời gian gần đây, hoạt động thương mại quốc tế đã có nhiều thay đổi. Nhiều quốc gia, khu vực đã xóa bỏ quy định miễn thuế GTGT với các lô hàng nhập khẩu giá trị nhỏ. Cụ thể, các nước trong EU đã xóa bỏ quy định miễn thuế GTGT với các lô hàng từ 22 euro trở xuống. Anh cũng bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ ngày 1-1-2021. Tại Singapore, từ 1-1-2023 cũng bắt đầu bãi bỏ quy định miễn thuế tương tự, đặc biệt là hàng nhập khẩu qua thương mại điện tử. Hay Thái Lan, từ ngày 1-5-2024 cũng thu thuế GTGT đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị.
Trước xu thế trên, Bộ Tài chính đã có Tờ trình Chính phủ về Dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử, trong đó đề xuất bãi bỏ việc miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có giá trị dưới 1 triệu đồng. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, việc ban hành Nghị định còn phụ thuộc tiến độ đầu tư hệ thống Hải quan số. “Sau khi có hệ thống công nghệ thông tin để phục vụ cho việc quản lý các hoạt động mua bán, giao dịch trên sàn, khi đó nghị định này sẽ được ban hành và chính thức đi vào cuộc sống” - ông Đào Duy Tám, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết.
Vì vậy, để thực hiện thu thuế GTGT đối với hàng hóa bưu chính, chuyển phát nhanh theo đúng quy định của Luật thuế GTGT và các văn bản liên quan, Tổng cục Hải quan đã đề nghị Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí, lệ phí (là đơn vị chủ trì xây dựng Quyết định số 78) báo cáo Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét bãi bỏ Quyết định số 78 mà không chờ vào tiến độ của nghị định đang xây dựng nêu trên.
Tạo sự cạnh tranh bình đẳng với hàng hóa trong nước
Việc dừng miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ thông qua TMĐT cũng nhận được nhiều ý kiến đồng tình. Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, việc thu thuế trở lại đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị dưới 1 triệu đồng là phù hợp, khi mà số lượng của các loại hàng hóa đó rất lớn trên thị trường. Qua đó, giúp hàng hóa trong nước được cạnh tranh bình đẳng hơn với hàng hóa nhập khẩu. Đồng thời, khi thu thuế cũng cần có những chính sách đi kèm về kiểm soát nguồn gốc, xuất xứ và cả chất lượng của các hàng hóa.
Bởi thực tế hiện nay đã có tình trạng hàng hóa nhập khẩu chất lượng kém, không đúng xuất xứ so với thông tin quảng cáo, hay thậm chí hàng hóa nước ngoài đội lốt hàng Việt Nam, lấy tên, nhãn mác của hàng Việt Nam để bán ở thị trường Việt Nam, làm ảnh hưởng đến thương hiệu, giá trị của sản phẩm trong nước. Các chuyên gia cho rằng, lợi ích của việc thu thuế là vừa đảm bảo việc quản lý Nhà nước, vừa an toàn, tránh thiệt hại cho người tiêu dùng. Không chỉ vậy, nó còn loại bỏ tình trạng xé nhỏ giá trị đơn hàng để tránh thuế.
Ở khía cạnh khác, việc không chịu thuế sẽ giúp hàng hóa nhập khẩu có giá rẻ hơn so với hàng hóa sản xuất trong nước và đồng thời do không phải tính thuế nên việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa này cũng sẽ nhanh hơn và có tính cạnh tranh cao hơn.
Nhận xét về dự thảo nghị định, ông Bùi Trung Kiên - Phó Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) cho rằng, rất cần thông tin để quản lý hải quan tập trung, gồm cả thông tin người bán, người mua, hàng hóa, thành phẩm có liên quan. Qua đó, giúp tất cả những người tham gia trong chuỗi cung ứng và cơ quan quản lý Nhà nước cùng tham gia, theo dõi để đồng bộ các chính sách, thủ tục. Nhờ vậy, công tác khai báo hải quan điện tử, kê khai thuế, theo dõi thanh toán thuận lợi hơn và phòng, chống trục lợi, gian lận cũng như thực thi Luật Sở hữu trí tuệ hiệu quả hơn.
Phó Thủ tướng Chính phủ - Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng cho biết, thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa giá trị nhỏ thực hiện theo cam kết quốc tế tại Công ước Tokyo mà Việt Nam tham gia. Tuy nhiên, hiện nay, các quốc gia khác đã bỏ quy định này. Điều đó chứng tỏ công ước quốc tế được các quốc gia tham gia không thực hiện. Vì vậy, về phía Chính phủ, sẽ bãi bỏ Quyết định 78 và đã đưa vào quy định tại dự thảo luật. Theo đó, các hàng hóa giá trị nhỏ đều phải nộp thuế, bao gồm cả những loại hàng hóa đang bán giá rẻ trên sàn TMĐT.
