Đã có vaccine zona thần kinh, tiêm đầu tiên tại gần 200 trung tâm VNVC

• Gần 15.000 người được bảo vệ nhờ tiêm vaccine sốt xuất huyết tại VNVC
• VNVC chủ lực tiêm nhiều vaccine sởi nhất trong ngày đầu tham gia chiến dịch của TP.HCM

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết vắc xin zona thần kinh của hãng dược phẩm GSK đã đưa vào sử dụng trên thế giới từ năm 2017.

Đến nay, vắc xin này được phê duyệt và sử dụng ở hơn 50 nước, trong đó nhiều nước đã đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia cho toàn dân như vương quốc Anh, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức, Ý, New Zealand…

“Để đặt mua được vắc xin đòi hỏi rất nhiều yếu tố khắt khe. Nhưng với lợi thế là đối tác chiến lược toàn diện của hãng dược phẩm GSK trong nhiều năm liền, VNVC đã đặt hàng từ sớm với số lượng lớn và nỗ lực cùng nhà sản xuất đưa về số lượng lớn vắc xin để triển khai tiêm cho người dân Việt Nam.

Hiện vắc xin đã có mặt tại gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc để triển khai tiêm cho người dân”, bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC cho hay.

Vắc xin zona thần kinh được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp và chứa dược chất đặc biệt giúp tăng hiệu quả trên người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch do bệnh lý.

Hiệu quả phòng ngừa và tái phát bệnh của vắc xin zona thần kinh lên đến 97% ở người từ 50 tuổi và đến 87% trên người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Đồng thời, vắc xin cũng giúp giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%.

Vắc xin được chỉ định tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên (tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng) và người trên 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh (tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng).

Zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Người nhiễm virus VZV lần đầu sẽ mắc bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi bệnh, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà trú ẩn trong các rễ hạch thần kinh và sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật, điều trị ung thư, mắc các bệnh lý nền như tim mạch, hen suyễn, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mạn tính, cơ xương khớp…

Zona thần kinh thường xuất hiện và có thể khỏi sau khoảng 2-4 tuần. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như bội nhiễm các sang thương da dẫn đến nhiễm trùng huyết; viêm kết mạc, giác mạc, hoại tử võng mạc cấp tính dẫn đến mù lòa; liệt mặt, ù tai, nghe kém hoặc mất khả năng nghe; rối loạn đại tiểu tiện; viêm não, viêm màng não, tai biến mạch máu não; viêm phổi, viêm gan.

Zona thần kinh còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp… Ngoài ra, người bệnh cũng bị đau đớn nghiêm trọng nhiều ngày sau khi khỏi bệnh zona và bị tăng giảm sắc tố da, sẹo lồi ở các vùng phát ban.

Theo thống kê, có khoảng 5-30% người bệnh sẽ gặp biến chứng đau dây thần kinh sau zona. Tuổi càng cao, nguy cơ đau dây thần kinh nhiều hơn và bệnh càng nghiêm trọng hơn, trong đó tỷ lệ mắc ở người trên 50 tuổi cao gấp 15-25 lần so với người dưới 30 tuổi. Trước khi có vắc xin, bệnh chưa có phương pháp phòng bệnh và điều trị tối ưu, có thể tái phát nhiều lần.

Những năm gần đây các bệnh viện ghi nhận zona thần kinh có xu hướng gia tăng, nhất là sau đại dịch Covid-19. Theo PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch lâm sàng BV Đa khoa Tâm Anh TP HCM, các nghiên cứu đã chỉ ra, người có bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch dễ có nguy cơ mắc zona, tái phát zona và gặp biến chứng khi mắc bệnh cao hơn, chiếm từ 20-40%.

Hơn nữa, đau thần kinh sau zona cũng có nguy cơ tăng mạnh theo tuổi, nhất là trong độ tuổi 50-79. Ngoài ra, người thường xuyên căng thẳng tâm lý có nguy cơ mắc bệnh Zona cao hơn 47% so với người bình thường.

Các chuyên gia đánh giá việc có thêm vắc xin zona thần kinh bên cạnh vắc xin thủy đậu sẽ hoàn thiện lá chắn miễn dịch, giúp người dân tăng cường phòng bệnh do virus Varicella Zoster gây ra trong bối cảnh tình hình dân số ngày càng già hóa, nhiều người từng mắc bệnh thủy đậu.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP HCM cho biết thêm: “Việc tiêm phòng bệnh zona đã được khuyến cáo rộng rãi, trong đó vắc xin của GSK được khuyến cáo cho độ tuổi 50 trở lên ở hầu hết các quốc gia cũng như ưu tiên và có chỉ định cho người suy giảm miễn dịch. Bộ Y tế nước ta cũng đã đưa dự phòng bệnh zona thần kinh bằng vaccine vào trong Hướng dẫn quốc gia về Chẩn đoán và Điều trị các bệnh da liễu 2023”.