Cuộc chiến Ukraine có thể phá hủy nền kinh tế Nga hay không?

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây liên quan tới cuộc chiến Ukraine ngày càng sâu rộng đến mức chúng có khả năng khiến nền kinh tế Nga đi tới bờ vực sụp đổ, nhưng tại sao điều này vẫn chưa xảy ra?

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, Mỹ, Liên minh châu Âu và các quốc gia NATO đồng minh đã áp đặt những biện pháp trừng phạt sâu rộng đối với nhiều cá nhân, quan chức quân sự và tổ chức tài chính của Nga.

Trước khi chiến sự nổ ra, Mỹ đã thực hiện các biện pháp nhằm ngăn chặn đầu tư mới của nước này vào Nga. Liên minh châu Âu cũng thực hiện lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản đối với 5 cá nhân người Nga.

Đến ngày 22/2, Vương quốc Anh đóng băng tài sản của 5 ngân hàng Nga, trong khi Đức đình chỉ chứng nhận dự án đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 - một thành tố quan trọng trong kế hoạch kinh tế tương lai của Nga.

Các lệnh cấm nhập khẩu đã được thực hiện ở châu Âu, Mỹ. Bên cạnh đó, những ngân hàng lớn của Nga bị cắt khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, giúp ngăn chặn hiệu quả giao dịch của Nga với các nước phương Tây và những tổ chức tài chính toàn cầu.

Cùng với việc các doanh nghiệp phương Tây cắt đứt quan hệ với Nga, không có gì ngạc nhiên khi các chuyên gia dự đoán nền kinh tế Nga đang tiến tới cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ khi Liên Xô tan rã.

Với việc giá trị của đồng Ruble giảm mạnh, nền kinh tế của quốc gia này vốn đang gặp nhiều bất ổn. Chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi sự hỗn loạn đó trở thành một cuộc suy thoái toàn diện.

Cho đến nay, Nga đã tạm giải quyết được rắc rối kinh tế lớn bằng cách áp dụng biện pháp kiểm soát vốn, hạn chế giao dịch ngoại tệ và chặn người Nga tự do rút USD từ các tài khoản ngân hàng ngoại tệ, đồng thời tăng lãi suất để củng cố đồng Ruble.

Ngân hàng trung ương Nga vào cuối tháng 2 đã thông báo rằng họ sẽ giải phóng 733 tỷ Ruble trong kho dự để tăng tính thanh khoản và tăng lãi suất từ ​​9,5% lên 20% - một động thái được thiết kế để “bù đắp rủi ro mất giá và lạm phát gia tăng của đồng Ruble”.

Động thái này khuyến khích người Nga giữ tiền của họ trong tài khoản ngân hàng Nga, khi các hàng dài người bắt đầu xuất hiện bên ngoài các máy ATM trên khắp đất nước, người Nga khi đó cố gắng rút tiền từ ngân hàng nhiều nhất có thể.

Ngân hàng trung ương Nga giảm nhẹ lãi suất từ ​​20% xuống 17% vào hôm 11/4, Xuất khẩu của họ cũng phần nào ổn định bất chấp các lệnh trừng phạt, do nhiều nước không thuộc NATO vẫn phụ thuộc vào hàng hóa và năng lượng. Có nghĩa là hiện tại, Nga không phải là không có nguồn thu.

Bà Sofya Donets, nhà kinh tế trưởng của Renaissance Capital cho biết: “Xuất khẩu vẫn vững chắc và với giá hàng hóa cao, chúng tôi kỳ vọng thặng dư thương mại đạt mức cao trong lịch sử là 20 - 25 tỷ USD vào tháng 3-2022”.

Tuy nhiên theo một phân tích từ Viện Tài chính Quốc tế (IIF) vào tháng trước, nền kinh tế Nga có thể sẽ suy giảm 15% trong năm nay và việc tiếp tục tẩy chay dầu mỏ và khí đốt Nga cũng sẽ làm tổn hại đến tình hình kinh tế của nước này.

“Chiến sự leo thang hơn nữa có thể kéo theo nhiều cuộc tẩy chay năng lượng của Nga, điều này sẽ làm suy yếu đáng kể khả năng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ, làm sâu sắc thêm suy thoái”, báo cáo của IIF cho biết.

Những lo ngại về sự sụp đổ kinh tế đã khiến một số lượng lớn người Nga chạy trốn khỏi đất nước, nhưng các biện pháp trừng phạt sẽ tác động xấu đến Nga như thế nào về lâu dài thì khó có thể dự đoán chính xác ở giai đoạn hiện nay.

Nền kinh tế Nga có thể không bị sụp đổ hoàn toàn, nhưng một cuộc suy thoái đang diễn ra và sẽ trầm trọng hơn là điều chắc chắn nếu tình hình không được cải thiện, IIF kết luận.