Cối tự hành lớn nhất thế giới của Nga nổ tung khi tập trận

Theo nguồn tin địa phương, trong một cuộc diễn tập bắn đạn thật của pháo binh Nga tại vùng Tarski ở Bắc Ossetia, một trong những quả đạn 240 mm của tổ hợp cối tự hành 2S4 Tyulpan đã bất ngờ phát nổ khi được khai hỏa.

Rất may trong sự cố trên chỉ có hai quân nhân Nga bị thương, trong khi đó tổ hợp cối 2S4 bị hư hại nặng, hiện nguyên nhân vụ tai nạn trên vẫn đang được điều tra.

Cối tự hành 2S4 Tyulpan được thiết kế trên cơ sở khung gầm xe xích rải mìn GMZ dùng động cơ diesel V-59 công suất 520 mã lực cho vận tốc tối đa 62 km/h trên đường nhựa, 30 km/h trên đường đất.

Vũ khí này có khối lượng 27,5 tấn, kíp xe 5 thành viên. Tổ hợp súng cối 2B8 lắp đặt trên nóc thân xe bao gồm nòng súng, đế súng, xi lanh và hệ thống thủy lực, cơ cấu tầm và hướng, kính ngắm toàn cảnh của cối МP-46М, kính Kolimator của pháo binh K-1...

Khi tác xạ súng cối không cần có sự chuẩn bị đặc biệt nào tại vị trí triển khai, chuyển trạng thái hành quân sang chiến đấu nhờ hệ thống thủy lực nâng hạ mất 5 phút và ngược lại mất 10 phút.

Đạn cối được bố trí trong khoang chứa đạn kiểu tang trống nằm ở thân xe, gồm 40 quả đạn nổ phá mảnh hoặc 20 quả đạn cối phản lực-tích cực.

Nhờ bàn điều khiển kiểu cầm tay, pháo thủ lấy đạn từ khoang chứa và đưa tới cơ cấu đẩy đạn để nạp vào khóa nòng của súng cối. Khẩu đội trưởng kiêm trưởng xe dùng bàn điều khiển cầm tay riêng để phát hỏa.

Khi lấy đạn từ dưới đất để nạp phải dùng cần cẩu điều khiển bằng tay và đặt đạn vào cơ cấu đẩy. Cần cẩu lắp ở bên trái nóc thân xe.

Góc điều khiển về tầm của súng cối từ +50 độ đến +80 độ ; về hướng từ +10 độ tới +41 độ Tốc độ bắn 0,8 - 1 phát/phút; sau mỗi phát bắn nòng súng tự động trở về góc tầm +63 độ để nạp đạn.

Mỗi viên đạn cối kiểu nổ phá F-864 nặng tới 130,7 kg, khối lượng thuốc nổ là 32 kg, dùng ngòi nổ GVMZ-7 có cơ cấu điều chỉnh nổ tức thời hoặc nổ chậm.

Đạn cối F-864 có 5 liều thuốc phóng, điều chỉnh tăng giảm để sơ tốc đạn đạt tương ứng từ 158 - 362 m/s và tầm bắn từ 800 - 9.650 m.

Theo đánh giá khi một phân đội cối 2S4 gồm 5 xe đồng loạt bắn sẽ tạo ra một trận "mưa bom" cỡ nhỏ dội xuống và tiếng nổ dữ dội của đạn cối cỡ lớn sẽ tác động mạnh đến tinh thần binh lính đối phương.

Từ năm 1967, quân đội Liên Xô đã phát triển một kiểu đạn cối đặc biệt cỡ 240 mm mang đầu nổ hạt nhân có sức công phá đến 2 kT

Năm 1970 phát triển đạn cối phản lực-tích cực nặng 230 kg có thể mang đầu nổ hạt nhân, tầm bắn 18 km; năm 1983 phát triển đạn cối có điều khiển 1K113 cỡ 240 mm Smelchak.

Tổ hợp cối có điều khiển gồm: Đạn cối có đầu tự dẫn và động cơ xung phản lực hiệu chỉnh, thiết bị đo xa và chỉ thị mục tiêu bằng laser 1D15 (1D22); thiết bị đồng bộ hóa 1A35. Xác suất trúng mục tiêu của đạn Smelchak theo vòng tròn đường kính 2 - 3 m đạt xác suất từ 80% - 90%.

Trong cuộc chiến tại Afganistan, căn cứ của phiến quân Taliban nằm trong hang động vùng rừng núi, các phương tiện hỏa lực thông thường không thể tiêu diệt được.

Để giải quyết nhiệm vụ tại khu vực này quân đội Liên Xô đã đưa một trung đội gồm 2 Cối tự hành 2S4 Tyulpan đến triển khai ở các vị trí kín đáo cách mục tiêu từ 2,5 - 8,4 km.

Kết quả bắn đã vượt quá sự mong đợi của các chuyên gia pháo binh, bằng 10 quả đạn Smelchak-1 đã phá hủy 8 hầm đất kiên cố và cũng bằng 15 quả đạn như thế đã đánh sập hoàn toàn 6 cửa vào hang của quân Taliban, chứng minh sức mạnh vượt trội của nó.