Chuyên gia: Nga hành động cứng rắn để xóa 'hành lang ngũ cốc' Ukraine
Việt Dũng
ANTD.VN - Việc Ukraine tiếp tục duy trì "hành lang ngũ cốc" trong khi Nga đã rút khỏi thỏa thuận đa phương liệu có khiến Moskva chủ định hành động cứng rắn?
Trong thời gian gần đây, nhiều tàu vận tải vẫn cập cảng Ukraine nằm bên bờ biển Đen theo đúng Hành lang ngũ cốc trước kia, cho dù Nga đã rút khỏi thỏa thuận đa phương và đưa ra nhiều cảnh báo sẽ tấn công khi coi đây là những con tàu chở vũ khí.
Mới đây một tàu chở hàng khô mang tên Aya đã bị trúng tên lửa Kh-22 phóng từ oanh tạc cơ Tu-22M3 khi đang trên đường đi từ cảng Odessa đến Ai Cập, chất đầy 26 nghìn tấn ngũ cốc.
Con tàu nói trên mặc dù trúng tên lửa nhưng rất may không bị hư hại quá nặng do đầu đạn chưa được kích hoạt, có lẽ nó chỉ gặp phải đám cháy do lượng nhiên liệu tồn dư còn lại.
Theo giới phân tích, có lẽ Moskva đã quyết định đưa ra hành động cứng rắn nhất nhằm bịt lỗ hổng nói trên, từ đó chặn hoạt động xuất khẩu cũng như nhận hàng hóa từ bên ngoài của Ukraine.
Nếu như trước đó Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga chỉ tấn công cơ sở hạ tầng tại các cảng biển của vùng Odessa, thì giờ đây những tàu vào bốc dỡ hàng thường xuyên trở thành mục tiêu.
Trước tình hình trên. Thuyền trưởng dự bị hạng 1 (Đại tá hải quân) thành viên Liên hiệp Nhà báo Nga và Chủ tịch Liên hiệp Nhà báo Sevastopol - ông Sergei Gorbachev đã đưa ra một vài nhận xét đáng chú ý.
Theo nhà phân tích, Ukraine hiện sử dụng hai tuyến đường chính - Thứ nhất, ngũ cốc và các loại cây nông nghiệp khác được xuất khẩu qua Biển Đen. Thứ hai, hàng hóa được gửi đến Croatia qua sông Danube và các nhánh của nó.
Bên cạnh đó, nhiều hàng hóa khác cũng được cung cấp cho Ukraine thông qua tuyến đường tương tự. Theo ước tính, Kyiv đã kiếm được khoảng 16 tỷ USD từ “hành lang ngũ cốc” trong năm 2023.
"Như đã biết, ngay thời điểm Đại tướng Sergei Shoigu còn là Bộ trưởng Quốc phòng, sau khi rút khỏi Thỏa thuận ngũ cốc, chúng tôi đã tuyên bố rằng sẽ cắt đứt các tuyến đường vận chuyển hàng hóa quân sự đến Ukraine".
"Có một sự việc đã xảy ra với tàu chở hàng Aya, tôi sẽ không đánh giá hành động cụ thể, nhưng đây là bước đi cho thấy rõ sự thay đổi của Nga", ông Gorbachev khẳng định.
Ông Gorbachev cho rằng việc thay đổi chiến thuật của ban lãnh đạo mới Bộ Quốc phòng Nga sẽ mang lại kết quả, khi những cuộc tấn công cứng rắn sẽ đóng cửa Hành lang ngũ cốc.
Bất chấp cả Kyiv và Ankara tuyên bố chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh hàng hải, hứa với các chủ tàu về sự an toàn cho tài sản của họ, nhưng bây giờ đối tác của Ukraine sẽ phải cân nhắc rủi ro về việc có nên tiếp tục hợp tác nữa hay không.
Theo chuyên gia Gorbachev, ngay cả khi Quân đội Nga không thể chấm dứt hoàn toàn hoạt động của Hành lang ngũ cốc thì chắc chắn vẫn đủ khả năng làm giảm đáng kể hiệu quả của nó.
Mặc dù vậy, có luồng ý kiến khác cho rằng cuộc tập kích bằng tên lửa Kh-22 vào tàu Aya hôm 11/9 có thể là một sai lầm. Lực lượng tấn công gồm 2 hoặc 3 máy bay ném bom Tu-22M3 đã thực hiện một nhiệm vụ trên Biển Đen và phóng tên lửa không phải để tấn công tàu chở hàng.
Mục tiêu thực sự của họ là trạm radar bờ biển và các cơ sở phòng không của Ukraine trên Đảo Zmiyny - một mỏm đá rộng 1,5 km vuông cách Đồng bằng sông Danube khoảng 18 km về phía Đông.
Hai tên lửa hạng nặng Kh-22 đã nhắm sai mục tiêu, trượt khỏi hòn đảo và rơi xuống biển, nhưng một quả đạn đã khóa mục tiêu vào tàu Aya và vô tình bắn trúng nó.
Thực tế là sau vụ việc trên, đã hơn một tháng trôi qua nhưng không có thêm tàu chở hàng nào khác bị tấn công như vậy, đồng nghĩa với chưa có đủ cơ sở vững chắc khẳng định Nga quyết tâm đóng cửa Hành lang ngũ cốc bằng vũ lực.