Chiến sự Nga-Ukraine: Vì sao không có người dân Ukraine nào qua ‘hành lang nhân đạo’?

Theo tin của Bộ Quốc phòng (MOD) Liên bang Nga, từ 10h00 ngày 05/3 (giờ Moscow, tức 14h00 giờ Việt Nam), phía Nga tuyên bố tạm thời ngừng bắn ở Ukraine và mở hành lang nhân đạo cho dân thường rời khỏi thành phố Mariupol và Volnovakha ở tỉnh Donetsk, đông nam Ukraine.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, họ đã được thỏa thuận này với phía Ukraine và hiện đang phối hợp với Trung tâm Sự cố và Ứng cứu khẩn cấp (MChs) để thiết lập các trung tâm tiếp nhận người tị nạn bên ngoài Mariupol để giúp đỡ, cứu trợ người dân nước này có mong muốn thoát ra ngoài vòng vây.

Tuy nhiên, cho đến tối ngày 5/3, mới có mấy chục cư dân thoát được ra khỏi các thành phố này qua hành lang nhân đạo kể từ ngày 4/3. Trong khi đó, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều bức ảnh cho thấy hàng dài cư dân của thành phố Mariupol đã tập trung để sơ tán dọc theo hành lang nhân đạo của Nga.

Một số nguồn tin địa phương cho biết, các binh sĩ của Lữ đoàn Thủy quân lục chiến 36 và trung đoàn Azov, Tiểu đoàn Aida đang trấn giữ thành phố đã không cho phép bất cứ dân thường nào qua các điểm mở cửa vào hành lang nhân đạo đã được thiết lập (Ảnh: Bản đồ tuyến đường “Hành lang Nhân đạo” từ Mariupol tới Zaporizhia/Zaporozhye).

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, những người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Ukraine (các lực lượng bán quân sự như trung đoàn Azov, Tiểu đoàn Aida…) không để dân thường, người nước ngoài rời Mariupol và Volnovakha.

Giới lãnh đạo DPR (Cộng hòa Nhân dân Donetsk) tự xưng cáo buộc các binh lính Ukraine ngăn chặn việc di tản dân thường khỏi Volnovakha để biến họ thành lá chắn sống chống lại đòn tấn công.

Các phương tiện truyền thông phương Tây như BBC thì cáo buộc Nga phá hủy những kết quả đạt được về vấn đề sơ tán thường dân, binh sĩ Nga không chấp hành lệnh ngừng bắn tạm thời khi tiếp tục tấn công trên tuyến đường sơ tán; do đó, hành lang nhân đạo không thể sử dụng được.

Tuy nhiên, lời giải thích này không thể khiến ai tin, bởi Quân đội Nga được lợi gì khi để người dân tiếp tục ở lại trong thành phố? Việc họ ngăn chặn hành lang nhân đạo để dân Mariupol không di tản được là điều hết sức phi lý, vì nó sẽ ngăn cản họ tấn công hỏa lực mạnh nhằm kiểm soát thành phố.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov chiều ngày 5/3 cũng chỉ trích Ukraine dường như không ngại bắt người nước ngoài và dân thường làm con tin, ngay cả khi Nga đang đề nghị thiết lập các hành lang nhân đạo.

Ông cho biết, Quân đội Nga, các dịch vụ của Bộ Tình trạng Khẩn cấp đã chuẩn bị 150 xe buýt thoải mái với đồ ăn, thức uống, quần áo ấm cần thiết để sẵn sàng tiếp nhận một số lượng lớn thường dân, bao gồm cả sinh viên nước ngoài ở Kharkov (Kharkiv) nhưng chính quyền Kiev đang giam giữ con tin và từ chối mở hành lang nhân đạo cho họ rời khỏi thành phố này.